Ngành thời trang có đang thiếu hụt những cây viết thực thụ?
Ngày đăng: 23/08/22
Trước khi bắt đầu trải nghiệm bài viết này, chúng ta hãy cùng trả lời một câu hỏi: “Bạn thường xuyên tiếp cận với thời trang bằng nguồn thông tin nào?”.
Ngành công nghiệp thời trang luôn có khả năng thu hút sự quan tâm của đông đảo người tiêu dùng trên khắp thế giới, bởi lẽ nó sở hữu nhiều “điểm chạm” khác nhau và cách truyền đạt thông điệp vô cùng tinh tế, đẹp đẽ. Thời trang hiện đại đang được lấp đầy bởi vô số xu hướng nhanh, phần lớn đến từ ảnh hưởng của mạng xã hội, những trào lưu mới trên Internet, người nổi tiếng, từ các nhà mốt lớn cho đến thương hiệu Fast Fashion, sàn Runway, trang thương mại điện tử,… và sau cùng là qua các trang báo, tạp chí thời trang và Blog.
Nếu bạn là một fan trung thành của thời trang, hẳn đã từng có lúc mê mẩn những cuốn tạp chí đầy màu sắc với lối trình bày bắt mắt, hay những trang Blog nổi tiếng và cách mà các Fashion Blogger viết về chủ đề nào đó. Nhưng theo thời gian, việc tiếp cận nguồn thông tin thông qua báo chí hay Blog không còn được số đông ưa chuộng, ngày càng ít người dành thời gian để đọc hết một mẩu tin đầy ắp chữ, hoặc update cách ăn mặc trên một trang Blog chính chuyên. Thay vào đó, mọi người dần “hưởng thụ” thời trang thông qua loạt nội dung dưới dạng hình ảnh, Video ngắn (thường dưới 30s) trên các nền tảng mạng xã hội.
Điểm chung tích cực là cách truyền đạt của chúng khá đơn giản, dễ tiêu hóa, tiện lợi, ít tốn thời gian và dễ lưu trữ. Tuy nhiên, mặt trái của cách tiếp cận mới này chính là mọi thứ hầu như diễn ra quá nhanh và có phần thiếu chiều sâu. Người ta sẽ chỉ xem lướt qua những nội dung hình ảnh thu hút ánh nhìn của họ mà vô tình bỏ qua các thông tin đắt giá hơn. Điều này khiến một số nhà sáng tạo nội dung có cái nhìn khá “hời hợt” về thời trang, không ít trang tin chỉ chú trọng sản xuất những nội dung nhanh, đẹp mắt mà thiếu mất kiến thức chuyên môn, không cập nhật thêm thông tin hữu ích cho người đọc. Vì lẽ đó, bộ phận tín đồ thời trang mê đọc lại khao khát tìm kiếm các bài viết chất lượng hơn, nhưng thực tế cho thấy ngành công nghiệp này đang thiếu hụt nhiều ‘cây viết’ thực thụ – những người hiểu về thời trang và biết cách truyền cảm hứng, góc nhìn riêng của họ thông qua con chữ.
Vậy giờ chúng ta cùng chậm lại một chút để tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này nhé!
Tạp chí thời trang – nơi khởi nguồn của những ‘cây viết’
Quay ngược thời gian về hơn 10 năm trước đây, khi giới mộ điệu còn gọi các tạp chí lừng danh như VOGUE, HARPER’S BAZAAR, ELLE, GLAMOUR,… bằng cái tên: “cuốn kinh thánh” thời trang. Tại thời điểm ấy, Fashion Magazine là một phương tiện truyền thông nổi bật, lâu đời và có ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa đại chúng. Từ các cô, cậu bé nhỏ tuổi cho đến doanh nhân thành đạt, mọi người đều bị sức hút của những quyển tạp chí lung linh chinh phục. Tạp chí đóng vai trò như “người dẫn đường” cho mọi tín đồ, chúng tạo nên xu hướng, là xu hướng và cũng có khả năng dự đoán trước xu hướng thời trang trên toàn thế giới.
Sức oanh tạc của các trang tạp chí khiến cộng đồng thời trang luôn trong trạng thái sôi nổi, mọi người sẵn sàng tìm đọc bất cứ thông tin nào được viết bên trong các ấn phẩm hàng tháng. Ngoài ra, tạp chí thời trang còn là “cái nôi” của hàng loạt người mẫu, ngôi sao nổi tiếng và bệ phóng lý tưởng cho nhiều thương hiệu, nhà thiết kế trẻ. Điều đáng nói ở đây, tạp chí thời trang sở hữu đội ngũ sáng tạo gồm những vị biên tập (Fashion Editor), giám đốc sáng tạo (Creative Director) tuyệt vời, cũng như nhiều ‘cây viết’ (Fashion Writer) tinh xảo nhất thuộc lĩnh vực này. Vì lẽ ấy, người đọc không chỉ yêu những hình ảnh họ thấy khi lật mở từng trang tạp chí, mà còn “phải lòng” với từng câu chữ được in trong đó.
Thời thế đảo chiều – sự suy yếu của ngành tạp chí thời trang
Một dẫn chứng cụ thể cho hiện tượng đảo chiều của ngành công nghiệp thời trang phải kể đến giai đoạn hậu COVID-19. Đại dịch đã tạo ra một khoảng cách vô hình giữa ngành tạp chí thời trang và công chúng, việc mua hay đón đọc các trang báo với đầy ắp người nổi tiếng và những món đồ hiệu là không mấy cần thiết. Mọi phương tiện truyền thông đều chỉ hướng về một chủ đề duy nhất: thế giới trong bối cảnh hậu COVID, ngược lại giới tạp chí với phương châm đón đầu xu hướng lại vấp phải nhiều bước đi lùi so với thời đại.
Nhất là trong tình trạng môi trường báo động, việc xuất bản những cuốn tạp chí hàng tháng còn làm tiêu tốn không ít nguồn nguyên – vật liệu. Tạp chí thời trang trở thành một sản phẩm thiếu bền vững và ngày càng trở nên thừa thãi trong bối cảnh hiện tại. Dù ngành in ấn nói chung và các đầu tạp chí nói riêng đã tự ý thức và chủ động thay đổi, song có lẽ sự tụt giảm nhu cầu từ phía công chúng đang là trở ngại lớn mà họ khó có thể vượt qua. Ngoài ra, trong cuộc đua công nghệ nhiều năm qua, khi báo mạng lên ngôi do lợi thế về tốc độ truyền đạt thông tin, nhiều kênh thông tin thời trang tập trung phát triển trang Website của mình như một nhánh chính thức và phát hành tạp chí in như một nhánh phụ.
Tất thảy yếu tố trên đều dẫn đến một hệ quả chung, đó là Fashion Writers ngày càng mất đi “đất dụng võ”, khiến cho nhiều cây viết không còn hứng thú theo đuổi công việc của họ. Những người trẻ đam mê thời trang ngày nay cũng chẳng mấy mặn mà với con chữ, thay vào đó họ có khuynh hướng đầu tư hơn cho phần nhìn, nội dung hình ảnh, xây dựng thương hiệu cá nhân. Vì thế mà các vị trí công việc sáng tạo liên quan đến thiết kế, sản xuất, trình diễn, quảng bá,… dần chiếm vị thế và được quan tâm hơn là viết lách.
Cuộc cách mạng của những Blog thời trang
Năm 2006 là thời điểm những bài Blog viết về thời trang thu hút sự chú ý của công chúng. Lúc ấy, Blog là nền tảng khá mới mẻ, các Fashion Blogger xuất hiện và cung cấp những ý kiến cá nhân, lời khuyên về phong cách và đánh giá dựa trên góc nhìn chủ quan về ngành thời trang. Đây hệt như một “điểm chạm” mới lạ của thời trang, nguồn thông tin – cuốn sách online và có khả năng lan truyền rộng rãi. Blog là một sự kết hợp tinh tế giữa những kỹ thuật quảng cáo và phương pháp Marketing truyền thống, sự ra đời của nó giúp những con người bình thường nhất trở nên cực kỳ nổi tiếng.
Những Blogger đời đầu – những người đi đến đỉnh cao danh vọng chỉ với trang blog của họ, có thể kể đến: Perez Hilton, Garance Doré, Scott Schuman, Susie Bubble, Bryanboy,… Cuộc cách mạng của hàng loạt trang Blog và sự đổ bộ của Fashion Blogger đã làm thay đổi cục bộ của ngành công nghiệp thời trang, biến viết Blog trở thành công việc được nhiều người khao khát. Thậm chí không ít Blogger thành công còn nhận vô số lời mời tham dự các Fashion Show lớn, xuất hiện trên bìa tạp chí và nhận đãi ngộ không khác nào người nổi tiếng thực thụ.
Vậy sau đó thì sao? Lượng người đọc trên các trang Blog và tạp chí online ngày một ít ỏi, tỉ lệ nghịch với sự gia tăng chóng mặt của lượt xem video, lượt chia sẻ hình ảnh trên mạng xã hội. Một lần nữa, những cây viết của thời trang lại đối diện với dấu hiệu rõ ràng cho thấy công chúng chuộng xem các video đơn giản, bắt mắt hơn là ngồi đọc chữ. Tuy sẽ luôn tồn tại những người thích đọc (dù là sách bìa cứng, một quyển tạp chí, tờ báo thời sự hay các bài viết cá nhân), thì giờ đây sẽ ngày càng ít các Blog hay tạp chí online tập trung vào việc xây dựng nội dung chất lượng hơn mà thôi.
Ngành thời trang sẽ thế nào khi thiếu đi những cây viết thực thụ?
Thị trường thời trang hiện tại không chỉ xoay quanh những câu chuyện di sản về con người, thiết kế, bản sắc và tính nghệ thuật. Thời trang đã trở thành một ngành công nghiệp khổng lồ với sức ảnh hưởng xã hội đáng kể, thời trang đang dịch chuyển rất nhanh cùng với guồng quay không ngừng của thời đại công nghệ mới. Chính vì lẽ đó, khi nhìn vào ngành công nghiệp này, người ta cảm nhận nó là một thị trường xa hoa, hào nhoáng, được lấp đầy bởi những bộ trang phục xa xỉ, sàn Runway, người nổi tiếng và đôi khi sẽ có người cho rằng chúng khá sáo rỗng.
Nhưng đó chỉ là bề nổi của toàn bộ “tảng băng chìm”, một ngành công nghiệp có sức hấp dẫn như thời trang luôn không tránh khỏi vô số định kiến, nhận định một chiều và thiếu chiều sâu. Đây là lúc những ‘cây viết’ phát huy tối đa khả năng của mình. Các cá nhân làm công việc viết lách và xem chữ như phương thức truyền đạt thần kỳ, họ đóng vai trò là “chiều sâu” – một phần linh hồn của ngành thời trang. Họ (dù ở quá khứ, hiện tại hay tương lai) đều là những chứng nhân lịch sử, người ghi chép, tiếng nói bên trong và sâu sắc nhất mà thời trang có được. Xã hội có thể đang tiến gần đến sự tân tiến và đơn giản hóa, nhưng chữ viết và các dạng văn bản sẽ luôn luôn là nguồn kiến thức, thông tin, nơi bày tỏ quan điểm và cách biểu đạt cảm xúc không thể thiếu.
Việc thiếu hụt nguồn nhân lực viết lách và các nhà sáng tạo bằng con chữ so với hàng chục năm trước, đã và đang là mất mát lớn cho ngành thời trang. Như đã đề cập ở trên, thời trang không đơn giản là việc mua đi – bán lại các bộ quần áo hay trình diễn chúng, cũng như người viết về thời trang không chỉ mô tả vẻ đẹp của sản phẩm trên trang giấy hay ngợi ca sáo rỗng ngành công nghiệp này trên mạng xã hội. Các cây viết sẽ cho ta nhiều bài học về thời trang, tin tức, thông tin, đánh giá và chia sẻ nguồn kiến thức hữu ích, giúp công chúng hiểu sâu hơn về lĩnh vực có vẻ ngoài hào nhoáng này. Họ có cách quan sát thế giới độc đáo, khả năng diễn giải bằng chữ tuyệt vời, lập trường về thời trang riêng biệt, họ cũng như một chiếc cầu nối giữa người đọc với các thương hiệu, nhà thiết kế, tạp chí và nhiều hơn thế.
Chúng ta cần duy trì và truyền cảm hứng cho nhiều người trẻ biết đến vai trò tuyệt đẹp của cây viết thực thụ. Để trong tương lai, ngành thời trang sẽ là ngôi nhà lý tưởng cho các tài năng viết, những cá nhân yêu thời trang và mong muốn lan tỏa giá trị của họ đến với đại chúng. Đừng để thời trang chỉ hiện hữu trong những hình ảnh ta thấy, hãy để nó chạm tới trái tim cả trong những thứ ta đọc mỗi ngày!
Thực hiện: Chi Hảo
Về Chi Hảo:
Hiện Chi Hảo đang là một Fashion Marketer với hơn 3 năm kinh nghiệm làm việc cùng các Local Brand Việt. Ngoài ra, cô gái sinh năm 1996 đang định hướng phát triển như một Fashion Blogger cùng Social Project cá nhân mang tên WTH – Wear To Heal: gửi thông điệp chữa lành và self-love thông qua thời trang.
*Bài vở cộng tác bạn vui lòng gửi về hộp thư info@style-republik.com. Thông tin cộng tác viết bài vui lòng xem chi tiết tại đây.
