Tôn vinh tính nữ đa dạng qua 8 góc nhìn điện ảnh

Ngày đăng: 07/03/25

Phim ảnh đã vượt xa những hình ảnh phụ nữ truyền thống chỉ đóng vai phụ hoặc bị giới hạn trong những khuôn mẫu yếu đuối. Ngày nay, các nhân vật nữ trên màn ảnh đại diện cho sức mạnh trí tuệ, sự kiên cường và tinh thần bất khuất của người phụ nữ hiện đại. 

Họ là những cô gái, những người phụ nữ không sở hữu sức mạnh siêu phàm hay phép thuật kỳ ảo như những nhân vật nữ trong các bom tấn hiện đại. Nhưng họ không vì thế mà kém phần cuốn hút. Trái lại, chính sự chân thực trong câu chuyện, sự đa chiều trong tính cách, và những vấn đề họ đối mặt – đại diện cho những vấn đề của bao người phụ nữ hôm nay đã khiến họ trở nên sống động hơn bao giờ hết. Và cũng chính từ đó, họ truyền cảm hứng một cách tự nhiên, gần gũi, chạm đến người xem theo cách chân thành nhất.

Artwork: Vũ Hạo Nhi.

Nhân dịp Ngày Quốc tế Phụ nữ, hãy cùng điểm qua 8 nhân vật nữ đến từ những bộ phim khác nhau, ở những độ tuổi và hoàn cảnh khác nhau, nhưng tất cả đều mang trong mình tinh thần của phụ nữ thời đại mới. Họ đại diện cho khát vọng, sự tự do, công lý và khả năng phá bỏ những rào cản mà xã hội đặt ra.

Elle Woods: Trí tuệ và niềm tin vào bản thân

Xuất hiện trong bộ phim Legally Blonde năm 2001, Elle Woods không chỉ trở thành một biểu tượng nữ quyền trên màn ảnh mà còn duy trì sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến tận ngày nay. Dù đã hơn hai thập kỷ trôi qua, hình ảnh Elle Woods với phong thái tự tin, trí tuệ sắc sảo và gu thời trang ấn tượng vẫn tiếp tục truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, đặc biệt là millennials và gen Z.

Không giống nhiều nhân vật nữ mạnh mẽ theo kiểu truyền thống, Elle Woods mang đến một hình mẫu khác biệt: một cô gái nữ tính, lạc quan, thông minh và không ngại thể hiện bản thân. Cô đã phá vỡ định kiến rằng những cô gái yêu thời trang và làm đẹp thì không thể thành công trong môi trường học thuật hay ngành nghề nghiêm túc. Câu chuyện của Elle Woods phản ánh tinh thần “be yourself” – dám sống đúng với bản thân nhưng vẫn không ngừng nỗ lực để đạt được thành công, một giá trị mà thế hệ trẻ ngày nay đặc biệt đề cao.

Bên cạnh đó, nhiều phân đoạn trong phim như màn đối đáp thông minh trước tòa hay bài diễn văn tốt nghiệp mang tính biểu tượng vẫn được viral mạnh mẽ trên Instagram, TikTok với hàng triệu lượt xem. Những câu nói đầy cảm hứng của Elle như “You must always have faith in yourself” hay “What, like it’s hard?” đã trở thành những trích dẫn mang tính văn hóa, phù hợp với tinh thần dám nghĩ, dám làm và tự tin theo đuổi ước mơ của gen Z và young millennials.

Wednesday Addams: Không cần lãng mạn, vẫn đầy cuốn hút

Wednesday Addams' Powers in WEDNESDAY, Explained - Nerdist

Wednesday Addams trong Wednesday (Netflix, 2022) thể hiện một cách tiếp cận độc đáo và phi truyền thống với tình yêu, tình cảm gia đình và tình bạn. Không giống như nhiều nhân vật nữ chính trong thể loại teen drama, cô không đặt tình yêu lãng mạn làm trung tâm cuộc sống. Dù có mối liên kết với Tyler và Xavier, Wednesday luôn tiếp cận bằng lý trí, hoài nghi và không để cảm xúc kiểm soát mình. Điều này giúp cô trở nên khác biệt, khi ưu tiên bản thân và mục tiêu lớn hơn thay vì để tình yêu định nghĩa mình.

Trong gia đình, mối quan hệ giữa Wednesday và mẹ cô, Morticia Addams, đầy căng thẳng nhưng vẫn có chiều sâu. Cô không muốn đi theo con đường mà mẹ vạch sẵn, luôn cố gắng thoát khỏi cái bóng của Morticia. Tuy nhiên, dù tỏ ra xa cách, Wednesday vẫn thể hiện sự tôn trọng nhất định dành cho gia đình.

Về tình bạn, Wednesday không dễ kết nối với người khác, nhưng tại Học viện Nevermore, cô dần xây dựng mối quan hệ đáng quý, đặc biệt là với Enid Sinclair, người có tính cách trái ngược hoàn toàn với cô. Tình bạn của họ chứng minh rằng sự khác biệt không ngăn cản sự gắn kết chân thành.

#wednesday from soft and fragile

Wednesday không thể hiện cảm xúc một cách rõ ràng, nhưng cô có cách riêng để bày tỏ tình yêu thương. Cô giữ vững cá tính, không chạy theo những khuôn mẫu thông thường, nhưng vẫn có những khoảnh khắc quan tâm chân thành dành cho những người quan trọng với mình.

Michelle “MJ” Watson: Định nghĩa lại hình tượng cool girl 

Michelle “MJ” Watson trong loạt phim Spider-Man (2017-2021) chính xác là hình tượng gen Z ngay nay. Cô đại diện cho hình mẫu nhân vật nữ hiện đại – sắc sảo, độc lập và có bản sắc riêng, không chỉ tồn tại để phục vụ hành trình của nam chính.

Không giống với “strong girl trope” – tuyến nhân vật phải tỏ ra lạnh lùng hay cứng rắn theo cách nam tính để thể hiện sự mạnh mẽ, MJ thể hiện sức mạnh theo cách tự nhiên, thông qua trí tuệ sắc bén, sự quan sát tinh tế và tư duy phản biện. Đồng thời, cô cũng không thuộc dạng “fridged girl”, nơi nhân vật nữ bị khai thác như một bi kịch để thúc đẩy sự phát triển của nhân vật nam. Dù là người yêu của Spider-Man, MJ có hành trình riêng, không đánh mất cá tính hay mục tiêu sống của mình.

So với nhiều nữ chính khác trong phim siêu anh hùng, MJ không chỉ đóng vai trò hỗ trợ hay làm nền cho nam chính mà thực sự là một đối tác ngang hàng. Cô phản ánh chính xác tinh thần gen Z – một thế hệ thông minh, có lập trường vững vàng và không ngại thể hiện bản thân. Chính điều này giúp MJ trở thành một trong những nhân vật nữ đặc biệt và có sức ảnh hưởng trong dòng phim siêu anh hùng hiện đại.

An Sinh: Tình bạn và hành trình tìm kiếm bản thân

Bộ phim Soul Mate (2016), còn được biết đến với tên gọi Thất Nguyệt và An Sinh, đã đạt được nhiều thành tựu đáng chú ý trong làng điện ảnh. Tại Giải thưởng Kim Mã lần thứ 53, hai nữ diễn viên chính Châu Đông Vũ và Mã Tư Thuần cùng nhận giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất. 

An Sinh trong Soulmate là một cô gái tự do, phóng khoáng nhưng cũng chất chứa nhiều nỗi cô đơn. Cô vật lộn với mối quan hệ bạn bè đầy phức tạp, tình yêu và những kỳ vọng mà xã hội đặt lên phụ nữ, điều mà nhiều người trẻ ngày nay có thể đồng cảm.

Điều khiến nhân vật này đặc biệt là cách bộ phim khắc họa tình bạn nữ một cách sâu sắc và chân thực, thay vì tập trung vào những mâu thuẫn đơn thuần hay cạnh tranh giữa phụ nữ như nhiều tác phẩm khác. An Sinh không muốn bị ràng buộc bởi bất kỳ khuôn mẫu nào, nhưng cô vẫn khao khát sự kết nối, một sự đồng điệu thực sự giữa con người với nhau. 

Câu chuyện của cô nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tìm kiếm bản thân, học cách yêu thương chính mình, và vượt qua những rào cản xã hội để sống theo cách mình mong muốn. Bộ phim cũng khắc họa rõ sự khác biệt trong cách phụ nữ xây dựng, gìn giữ và đôi khi đánh mất các mối quan hệ quan trọng trong đời, một chủ đề rất thực tế và đầy cảm xúc đối với khán giả nữ đương đại.

Cassandra Thomas: Đòi lại công lý trong một xã hội im lặng 

Cassandra Thomas trong Promising Young Woman (2020) là một trong những nhân vật nữ phức tạp, táo bạo và đầy thách thức nhất trên màn ảnh hiện đại. Không mang trong mình siêu năng lực hay vũ khí tối tân, Cassandra chọn cách đối mặt với một hệ thống đã quá quen với việc dung túng những kẻ tấn công và bỏ mặc nạn nhân. 

Sau khi người bạn thân bị tấn công tình dục mà không nhận được sự bảo vệ từ pháp luật hay cộng đồng, Cassandra quyết định tự mình thực thi công lý, buộc những kẻ thủ ác phải nhìn vào hậu quả của hành vi của chúng.

Dù có những ý kiến trái chiều, không thể phủ nhận rằng Cassandra Thomas đã tạo ra một dấu ấn mạnh mẽ trong điện ảnh hiện đại. Cô đại diện cho cơn giận dữ của những người phụ nữ bị im lặng, sự thất vọng trước một hệ thống vô cảm, và nỗi đau của những người không bao giờ được đòi lại công lý. 

Nhân vật của cô không chỉ phản ánh thực trạng xã hội, mà còn đặt ra một câu hỏi nhức nhối: Phụ nữ có thể làm gì khi luật pháp và xã hội không bảo vệ họ? Chính sự táo bạo, hiện thực và gây tranh cãi của Cassandra đã giúp cô trở thành một trong những nhân vật nữ đáng nhớ nhất của điện ảnh thập kỷ này. 

Katherine Johnson: Phụ nữ trong lĩnh vực khoa học

Katherine Johnson trong Hidden Figures (2016) không chỉ là một nhà toán học xuất sắc tại NASA mà còn là biểu tượng cho những phụ nữ đấu tranh để khẳng định vị trí của mình trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM), vốn từ lâu bị thống trị bởi nam giới.

Bối cảnh đã thay đổi, nhưng những rào cản mà Katherine Johnson phải đối mặt vẫn là thực tế đối với nhiều phụ nữ trong các ngành STEM. Dù thế giới đã có nhiều bước tiến trong bình đẳng giới, phụ nữ vẫn bị đánh giá thấp, thiếu cơ hội thăng tiến, và đôi khi phải làm việc nhiều hơn để chứng minh năng lực của mình trong những môi trường vốn do nam giới chi phối. Katherine không chỉ phá vỡ rào cản ấy bằng tài năng mà còn bằng sự kiên trì, bền bỉ và niềm tin vững chắc vào bản thân, một tinh thần mà bất kỳ phụ nữ nào muốn tiến xa trong sự nghiệp đều có thể liên hệ.

Hành trình của cô truyền cảm hứng mạnh mẽ vì cô không đòi hỏi đặc quyền, không tìm kiếm sự thương hại. Katherine chứng minh rằng năng lực và sự cống hiến phải là yếu tố quyết định thành công, chứ không phải giới tính hay màu da. Đây là một thông điệp mạnh mẽ cho phụ nữ ngày nay, những người vẫn phải đấu tranh với định kiến về việc “phụ nữ không giỏi bằng đàn ông” trong các lĩnh vực toán học, kỹ thuật hay công nghệ.

Phân cảnh để đời của Katherine Johnson trong Hidden Figures (2016) – khoảnh khắc cô mạnh mẽ đáp trả chất vấn của sếp về lý do mất quá nhiều thời gian chỉ để đi vệ sinh.

@oscars Taraji P. Henson’s #HiddenFigures monologue hits harder every time you watch. #tarajiphenson #kevincostner #katherinegoblejohnson #mathematician #jimparsons #NASA #spacerace #movies #film #biopic ♬ original sound – The Oscars

Kim Ji-young: Cuộc chiến thầm lặng chống lại bất bình đẳng giới 

Kim Ji-young trong Kim Ji-young, Born 1982 (2019) không phải là người đi đầu trong các cuộc đấu tranh công khai về nữ quyền. Nhân vật Kim Ji-young cho thấy những định kiến giới tính vẫn tồn tại dai dẳng, từ sự phân biệt đối xử trong công việc đến những áp lực khi làm vợ, làm mẹ và phải hy sinh bản thân vì gia đình.

Điều khiến Kim Ji-young trở nên đặc biệt không phải là những hành động quyết liệt hay phản kháng dữ dội, mà chính là sự lặng lẽ trong nỗi đau của cô, phản ánh những bất công vô hình mà phụ nữ phải đối mặt hàng ngày nhưng lại bị xem là “chuyện bình thường”. Chính sự bình dị đó khiến bộ phim và nhân vật Ji-young có tính liên hệ mạnh mẽ với khán giả, đặc biệt là phụ nữ Hàn Quốc và nhiều quốc gia châu Á, nơi những định kiến về vai trò của phụ nữ trong gia đình và xã hội vẫn còn rất sâu sắc.

Dù vấp phải nhiều tranh cãi khi ra mắt bởi những bộ phận bảo thủ trong xã hội Hàn Quốc, sự thành công của bộ phim chứng tỏ rằng câu chuyện của Kim Ji-young không chỉ dừng lại ở một tác phẩm điện ảnh, mà còn là tiếng nói cho cả một thế hệ phụ nữ đang đấu tranh để thoát khỏi những khuôn khổ áp đặt.

Với nhiều phụ nữ, đặc biệt là ở Hàn Quốc và các nước châu Á, Kim Ji-young không phải là một nhân vật hư cấu, mà là hình ảnh của chính họ – những người đã từng hy sinh sự nghiệp vì gia đình, từng bị phân biệt đối xử nơi công sở, từng bị đặt kỳ vọng rằng phải trở thành một người vợ, người mẹ hoàn hảo dù bản thân chưa sẵn sàng.

Bộ phim khiến khán giả phải suy nghĩ: có bao nhiêu người phụ nữ ngoài đời thực cũng đang im lặng như Kim Ji-young? Và liệu xã hội có đang thực sự lắng nghe họ?

Evelyn Wang: Hàn gắn tổn thương thế hệ 

Evelyn Wang trong Everything Everywhere All at Once (2022) là hình ảnh đại diện cho những người phụ nữ trung niên chật vật với cuộc sống gia đình, trách nhiệm và những giấc mơ dang dở. Dù vay mượn sức mạnh từ các bản thể ở đa vũ trụ, sức mạnh cốt lõi của Evelyn không bị lu mờ – nó đến từ sự đồng cảm và khả năng hàn gắn tổn thương thế hệ

Cô phản ánh những người mẹ đã hy sinh cả cuộc đời vì gia đình, nhưng đôi khi vẫn cảm thấy xa cách với con cái, lạc lõng trong chính ngôi nhà của mình. Nhân vật của Evelyn chạm đến những người phụ nữ trung niên đang tìm lại bản thân sau những năm tháng chỉ biết sống vì người khác, và nhắc họ rằng dù ở bất kỳ độ tuổi nào, họ vẫn có thể thay đổi số phận và tìm thấy ý nghĩa trong cuộc sống.

Không chỉ đại diện cho những người mẹ, Evelyn còn nói lên câu chuyện của những đứa con trong mối quan hệ cha mẹ – con cái phức tạp, đặc biệt là khoảng cách thế hệ giữa cha mẹ châu Á truyền thống và thế hệ trẻ hiện đại. 

Mối quan hệ của Evelyn với con gái Joy phản ánh áp lực gia đình, kỳ vọng xã hội và sự khó khăn trong việc thể hiện tình yêu thương. Nhiều khán giả trẻ có thể thấy chính mình trong Joy – đấu tranh cho danh tính, tìm kiếm sự công nhận từ cha mẹ và mong muốn được thấu hiểu. 

Dù lấy bối cảnh đa vũ trụ đầy hỗn loạn, câu chuyện của Evelyn lại vô cùng thực tế với thông điệp rằng dù cuộc sống có khó khăn thế nào, vẫn luôn có cách để tìm thấy ý nghĩa, yêu thương và trân trọng những gì đang có. Đây chính là lý do khiến Evelyn Wang trở thành một trong những nhân vật nữ có sức ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đối với khán giả ở nhiều độ tuổi và hoàn cảnh khác nhau.

Có thể còn rất nhiều nhân vật nữ ấn tượng trên màn ảnh trong lòng độc giả, mỗi người mang một câu chuyện và hành trình riêng, phản ánh đa dạng những khía cạnh của nữ giới trong đời sống hiện đại. Tuy nhiên, 8 nhân vật được lựa chọn là tám hình ảnh chân thực phản ánh phụ nữ trong những bối cảnh và vai trò khác nhau, từ giai đoạn tuổi trẻ đầy nhiệt huyết, nơi họ tìm kiếm bản sắc cá nhân và khẳng định chính mình, đến khi trưởng thành với những trách nhiệm nặng nề trong xã hội vẫn còn tồn tại nhiều định kiến đối với phụ nữ hiện đại. Hy vọng rằng những nhân vật do Style-Republik lựa chọn có thể truyền cảm hứng để mỗi chúng ta dám sống thật với chính mình, đấu tranh vì công lý và không ngừng theo đuổi ước mơ, bất kể giới tính nào.

Thực hiện: Linh J.