Thời trang Việt: dệt kinh doanh, thêu tự hào trên những sợi chỉ bản sắc

Ngày đăng: 28/04/25

Trong bối cảnh hiện đại, kinh doanh thời trang không còn chỉ xoay quanh mẫu mã phong phú hay những chiến lược giá cả sắc bén; đó còn là hành trình gìn giữ bản sắc, và khơi dậy tinh thần tự hào dân tộc trong từng thớ vải.

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, các thương hiệu thời trang nội địa Việt đang ngày càng khẳng định vị thế của mình trên thị trường. Không chỉ đơn thuần là những thiết kế bắt kịp xu hướng, các thương hiệu Việt đang khát vọng lớn hơn: chinh phục trái tim và “lấp đầy” tủ đồ của chính những người con đất Việt.

Với một lực lượng tiêu dùng trẻ, ngày càng chú trọng đến việc thể hiện cá tính riêng biệt, và sự quan tâm đặc biệt đến những sản phẩm mang đậm dấu ấn văn hóa, các local brand Việt đang nắm giữ một “ngọn lửa” tiềm năng để bứt phá.

Tuy nhiên, con đường “Việt hóa” tủ đồ không chỉ là một cuộc đua về mẫu mã đa dạng hay chiến lược giá cả cạnh tranh. Đó còn là một “trận chiến” cần quyết liệt, nhằm thay đổi sâu sắc nhận thức của người tiêu dùng về chất lượng và giá trị thực của hàng Việt, đồng thời khơi dậy tinh thần tự hào dân tộc trong từng đường kim mũi chỉ.

“Người Việt ưu tiên hàng Việt”: Hơn cả một lời kêu gọi

Mục tiêu “Người Việt dùng hàng Việt” không chỉ là một chiến lược kinh doanh mang tính bề nổi. Nó ẩn chứa “sức mạnh nội tại” của tinh thần tự tôn dân tộc, là sự khẳng định mạnh mẽ về giá trị của những sản phẩm được tạo ra từ bàn tay khéo léo và khối óc sáng tạo của người Việt. Mỗi một sản phẩm nội địa được bán ra, đó không chỉ đơn thuần là việc “kinh tế”, mà còn là một sự “bình chọn” thiết thực cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế nước nhà, tạo ra cơ hội việc làm và ươm mầm cho sự lớn mạnh của cả một hệ sinh thái sản xuất.

Để biến mục tiêu này thành hiện thực, các thương hiệu thời trang Việt đang trải qua một cuộc “cách mạng” về tư duy và hành động. “Việt hóa” giờ đây không còn là dòng chữ “sản xuất tại Việt Nam” được in một cách hời hợt. Đó là cả một quá trình “thổi hồn” văn hóa Việt vào sâu thẳm từng sản phẩm: từ những phom dáng được nghiên cứu kỹ lưỡng để phù hợp với vóc dáng người Việt, những chất liệu được lựa chọn tỉ mỉ để thích ứng với khí hậu nhiệt đới, đến những câu chuyện văn hóa ý nghĩa được “kể” một cách tinh tế qua từng đường nét thiết kế.

Nhiều local brand đã và đang chứng minh một cách thuyết phục rằng “hàng Việt chất lượng cao” không còn là một khái niệm xa vời hay một lời quảng cáo suông. Họ dám mạnh dạn đầu tư vào chất liệu cao cấp, quy trình sản xuất hiện đại, đội ngũ thiết kế tài năng , dịch vụ chăm sóc khách hàng tận tâm, và dần chinh phục được những vị khách hàng khó tính nhất. Đây chính là “luồng gió mới” đầy triển vọng, mang đến một tương lai tươi sáng hơn cho ngành thời trang Việt.

Ví dụ như Grimm DC, một thương hiệu thời trang nội địa chuyên sản xuất các mẫu áo thun với hoạ tiết mang đậm chất Việt Nam.

“Tạo ra những sản phẩm tốt nhất người Việt làm được, để người Việt sử dụng và tự hào kể về điều đó” – đó chính là mục tiêu mà thương hiệu này đặt ra trong suốt hành trình 7 năm của mình.

“Grimm DC thích dùng sản phẩm chất lượng của mình nói với cả thế giới, đặc biệt là người Việt Nam rằng: chúng ta hoàn toàn có thể tạo ra những sản phẩm chất lượng không kém gì nước ngoài,” thương hiệu viết trên website của mình.

“Tâm lý sính ngoại” là một rào cản lớn

“Căn bệnh” mang tên “tâm lý sính ngoại” vẫn còn “ăn sâu bám rễ” trong suy nghĩ của một bộ phận không nhỏ người tiêu dùng Việt. Nhiều người vẫn giữ quan niệm “cứ đồ ngoại là auto xịn”, thậm chí sẵn sàng chi trả một mức giá cao hơn chỉ vì “mác” ngoại (ví dụ, một chiếc áo thun “made in Vietnam” nhưng mang thương hiệu nước ngoài vẫn được ưa chuộng hơn một sản phẩm tương tự của local brand), mà ít ai biết rằng, chúng hoàn toàn có thể được sản xuất ngay tại các nhà máy trên đất Việt.

Đây thực sự là một “bài toán hóc búa”, một “thách thức không nhỏ” đặt ra cho các local brand chân chính, những người đang nỗ lực xây dựng uy tín và khẳng định giá trị thực của sản phẩm làm bởi người Việt.

“Sính ngoại tạo điều kiện cho sự thâm nhập, chiếm lĩnh của các giá trị nước ngoài vào trong nước, làm suy giảm các giá trị Việt, nảy sinh những rào cản đối với nỗ lực xây dựng và phát triển đất nước. Mỗi sản phẩm do người Việt tạo ra đều mang trong đó mồ hôi, công sức, trí tuệ, tâm huyết. Sính ngoại đã ‘vô tình’ ngăn trở những nỗ lực, cố gắng, khát khao, cống hiến, phát triển của cộng đồng các doanh nghiệp trong nước” – trích từ một bài báo của Báo Công An Nhân Dân vào năm 2018.

“Việt hóa” từ gốc rễ

Để thời trang Việt thực sự “ghi điểm” và chiếm trọn niềm tin của người tiêu dùng, các thương hiệu cần tập trung vào việc “nâng cấp” từ những yếu tố nền tảng nhất: nguồn gốc nguyên liệu và quy trình sản xuất. Việc ưu tiên sử dụng nguồn nguyên liệu “thuần Việt” không chỉ góp phần hỗ trợ các ngành kinh tế mũi nhọn trong nước như nông nghiệp và dệt may, mà còn tạo ra những sản phẩm mang đậm “hồn quê”, gần gũi với văn hóa và khí hậu Việt Nam.

Ví dụ như thương hiệu Metiseko sử dụng vải lụa cao cấp được sản xuất tại địa phương và in lưới thủ công từ đôi bàn tay khéo léo của các nghệ nhân ở xứ Bảo Lộc.

Song song với đó, việc đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ sản xuất tiên tiến (ví dụ, các nhà máy của Canifa áp dụng quy trình sản xuất hiện đại), nâng cao tay nghề cho đội ngũ công nhân, và áp dụng các tiêu chuẩn kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt trong từng khâu, từ khâu chọn nguyên liệu đến khi sản phẩm hoàn thiện, chính là “chìa khóa vàng” để tạo ra những sản phẩm không chỉ cạnh tranh được với hàng ngoại nhập về chất lượng mà còn có những ưu thế riêng biệt.

Hơn nữa, sự minh bạch tuyệt đối về nguồn gốc xuất xứ, quy trình sản xuất chính là “liều thuốc” hiệu quả nhất để xây dựng niềm tin vững chắc và tạo dựng sự gắn bó lâu dài với khách hàng.

Bản sắc dân tộc: Chìa khóa để định vị thương hiệu

Là một quốc gia Á Đông, Việt Nam có nhiều điểm tương đồng về văn hóa với các nước như Trung Quốc, Nhật Bản hay Hàn Quốc. Những điểm tương đồng này phần lớn đến từ những ảnh hưởng chung của văn minh phương Đông: tín ngưỡng tổ tiên, văn hóa nông nghiệp lúa nước, lễ nghi truyền thống, hay các hình tượng nghệ thuật như rồng, phượng, hoa sen. Chính vì thế, nếu không có sự nghiên cứu kỹ lưỡng, việc đưa văn hóa vào thiết kế thời trang rất dễ rơi vào sự trùng lặp hoặc bị hiểu nhầm là “sao chép” từ các quốc gia lân cận.

Chính điều này đặt ra yêu cầu cao hơn cho các nhà thiết kế và thương hiệu thời trang Việt: không chỉ cảm hứng từ văn hóa nói chung, mà cần đào sâu vào cội rễ, chọn lọc những yếu tố thật sự mang tính “đặc trưng Việt” – từ chi tiết, màu sắc đến biểu tượng.

Sự khác biệt của Việt Nam nằm ở chính những tiểu tiết ấy: họa tiết gốm Bát Tràng khác hẳn gốm Trung Hoa, hoa văn của người Mông – Dao vùng Tây Bắc mang màu sắc riêng biệt, hay hình ảnh áo tứ thân và khăn mỏ quạ không thể lẫn với hanbok hay kimono.

Các thương hiệu như Metiseko đã làm rất tốt điều này. Họ không chỉ sử dụng chất liệu tự nhiên như tơ tằm Bảo Lộc mà còn kể những câu chuyện mang đậm màu sắc Việt Nam thông qua thiết kế, từ phong cảnh Hội An, làng quê Nam Bộ cho đến những truyền thuyết dân gian.

Điểm mấu chốt ở đây là: thương hiệu Việt cần hiểu rõ chính mình trước khi bước ra thế giới. Đó là lý do vì sao kiến thức văn hóa không chỉ dành cho giới nghiên cứu hay nghệ thuật, mà cần trở thành nền tảng của mọi chiến lược phát triển thương hiệu thời trang.

Thời trang Việt – Hành trình dài hạn, không thể “mì ăn liền”

Phát triển thương hiệu thời trang Việt không phải là một cuộc chạy đua “mì ăn liền” theo những xu hướng nhất thời. Đó là một hành trình dài hơi, đòi hỏi sự kiên trì, tâm huyết, sự sáng tạo không ngừng nghỉ, và hơn hết là một tình yêu sâu sắc đối với văn hóa và con người Việt Nam.

Người tiêu dùng Việt Nam không chỉ đơn thuần là những khách hàng, họ còn là những “đại sứ thương hiệu” tiềm năng nhất. Khi các thương hiệu biết cách kể những câu chuyện ý nghĩa đằng sau sản phẩm, tạo ra những trải nghiệm mua sắm tích cực, và xây dựng một cộng đồng những người yêu thích và tự hào về hàng Việt, thì sự ủng hộ sẽ đến một cách tự nhiên và bền vững.

Khi mỗi người Việt cảm thấy tự tin và hãnh diện khi khoác lên mình những bộ trang phục “made by Vietnam” không chỉ đẹp về hình thức mà còn chất lượng về nội dung, mang đậm dấu ấn văn hóa, thì đó chính là lúc thời trang Việt thực sự “chạm” đến trái tim và khẳng định một vị thế vững chắc trong tủ đồ của người Việt.

Đây không chỉ là một câu chuyện về kinh doanh và lợi nhuận, mà còn là một hành trình “bồi đắp” lòng tự hào dân tộc, từng chút một, qua từng sợi vải, từng đường kim mũi chỉ, góp phần xây dựng một Việt Nam ngày càng tự tin và bản sắc trên bản đồ thời trang thế giới. Sự thành công của các thương hiệu như Coolmate, Grimm DC, 5THEWAY hay Routine cũng là minh chứng cho tiềm năng phát triển mạnh mẽ của thời trang Việt khi biết cách nắm bắt thị hiếu và xây dựng niềm tin ở người tiêu dùng.

Thực hiện: Song Uyên