Crystal Lee: Người nghệ sĩ đằng sau những thiết kế nhuộm tự nhiên của Project Coal

Ngày đăng: 08/08/23

Phương pháp nhuộm tự nhiên hay còn gọi là Natural Dyeing – mô tả việc chiết xuất chất màu từ thực vật, bọ và những vật khác có trong tự nhiên để tạo màu cho vải.

Đây được nhận định là một phương pháp nhuộm vải nghệ thuật không dễ dàng có từ xa xưa. Trong kỹ thuật này đòi hỏi các công thức chính xác đến từng chi tiết: chỉ cần một chút sai lệch cũng sẽ làm thay đổi màu sắc và sự thay đổi nhỏ về độ axit cũng có thể sẽ làm hỏng kết cấu vải. Nhưng đối với Crystal Lee – người nghệ sĩ 30 tuổi đứng đằng sau Project Coal đã trở thành bậc thầy tinh thông trong công đoạn này. Cô ấy cẩn thận trong quy trình thực hiện tuy nhiên Lee cũng lưu ý các khách hàng về kết quả không mong muốn có thể xảy đến. 

“Lúc đầu, nó khiến tôi cảm thấy gần gũi với thiên nhiên” – cô trầm ngâm – “ nhưng bây giờ tôi bị thu hút bởi sự thay đổi màu sắc. Tôi tự hỏi làm thế nào những giọt giấm hoặc nước cốt chanh có thể thay đổi màu này thành màu khác.”

Kể từ năm 2014, Project Coal đã lặng lẽ sản xuất những bộ quần áo và thảm trang trí được nhuộm màu bằng vật liệu kiếm được trong tự nhiên. Sản phẩm đầu tay của nữ nghệ nhân là những chiếc khăn lụa được xử lý bằng gỗ, nghệ, cây thiên thảo và trà. Trong những ngày đầu tiên vừa bước chân vào nghề, công việc của cô chủ yếu là được khách hàng giao những quần áo cũ để nhuộm lại theo yêu cầu. Và Crystal Lee đã tham khảo một danh sách các nguyên liệu dân gian: cutch (một loại bột nhuộm vải đến từ Ấn Độ), gỉ, hạt mật và vỏ cây Gum Arabic. Quá trình này trải dài từ việc cọ rửa, pha màu, phối màu và quyết tâm tạo ra thứ gì đó đặc biệt trước bước nhuộm thực tế. 

Sau đó, quá trình nhuộm đã tạo ra các vết bẩn, thay đổi kết cấu và chồng từng lớp màu. Thường thì phương pháp này sẽ tạo ra một màu đất mang phong cách gothic. Furoshiki 05 (loại vải gói truyền thống của Nhật Bản) mà cô đã tạo ra có màu nâu đỏ đậm, với những vệt màu nâu nhạt – mang màu sắc của những chiếc lá khô. Còn những thước vải màu nâu phấn với những mảng đen 07 lại trông giống như bùn đất của mùa hạ.

Những tấm vải nhuộm tạo cảm giác sần sùi trên bề mặt của cô đã tạo điểm khác biệt so với những người làm sáng tạo khác. Lee là nghệ sĩ đầu tiên được giới thiệu tại Alter Native, một khu triển lãm của một người đam mê ẩm thực Desmond Chen. Tại đó, những tấm vải mỏng manh của Lee được treo lên bằng những sợi tơ. Chúng đung đua nhẹ nhàng theo gió.

Về gu thẩm mỹ khác biệt của cô ấy cũng đồng thời nói lên Lee có tính cách như thế nào. Khi được hỏi điều gì truyền cảm hứng cho cô, nữ nghệ nghĩ đã suy nghĩ nghiêm túc về câu hỏi trước khi trả lời: “Mọi thứ. Tất cả kinh nghiệm của tôi.” Cô ấy đã từng học tại trường mỹ thuật, điều này giải thích cho quá trình sáng tạo của một nghệ sĩ: “Tôi tự hỏi mình muốn [tác phẩm] khiến mọi người cảm thấy như thế nào. Mọi người nhìn vào thuốc nhuộm tự nhiên của tôi và nghĩ rằng tôi có gu thời trang nhưng tôi không phải là nhà thiết kế thời trang, tôi là một nghệ sĩ làm việc với những sản phẩm dệt may.” Cô cũng có sở thích làm phim tài liệu về nghệ thuật bản địa, cổ xưa của Đông Nam Á, sưu tầm tranh ảnh và nghiên cứu các cuốn sách về các nền văn hóa đặc thù.

Trong đó, nhuộm tự nhiên cũng là một nghề thủ công lâu đời. Lịch sử của nó bắt nguồn từ thời La Mã cổ đại, khi Nero tuyên bố về quyền sở hữu màu tím Tyrian, màu tím lộng lẫy được tạo ra từ chất nhầy của ốc sên Murex. Đó là sắc thái phong phú và khó nhuộm. Còn về thương hiệu Project Coal, nữ nghệ sĩ đã bắt đầu thành lập vào năm 2013, trong một khu vườn bên cạnh khu rừng ở Kent, Anh, nơi Lee ở với bạn trai khi đó của cô.

Cô ấy đã được tặng một cuốn sách dành nhập môn về phương pháp nhuộm màu tự nhiên ở một vùng nông thôn tại nước Vương quốc Anh. Sau đó, Lee đã lang thang vào rừng và trở về với một nắm đầy trái cây và những loại thực vật khác. Ngày nay, những cuộc “thám hiểm” của cô lại diễn ra trong phòng tắm tại nhà của mình. Sàn lát gạch chất đầy những chiếc nồi và những đường ống mỏng mà các nhà khảo cổ đã từng tìm thấy tại các xưởng nhuộm cổ xưa trong các vùng ngoại ô tại các thị trấn. Lee cũng giải thích vì sao lại chọn nơi đó: “Tôi biết mình cần gì” – cô cười nói.

Sau đó Lee đã chuyển khỏi khu rừng của Kent tọa lạc tại Đông Nam nước Anh và đến với Singapore. Có lẽ nơi đây có những điểm thú vị đã thu hút nữ nghệ sĩ này. Những tấm vải của Lee đã được sử dụng cho việc trang trí trong một sự kiện cuồng nhiệt vào tháng 3, được tổ chức bởi những người bạn lâu năm và nhóm nhạc Strange Weather All Day. Các ca sĩ đã đứng giữa các bức tranh sơn dầu được vẽ bởi Lee và nhảy một cách tự do theo điệu nhạc. Đây cũng là lần đầu tiên, cô ấy tham gia vào việc thiết kế không gian với các phẩm của mình.

Thực hiện: Mỹ Tâm 

Theo Vogue Singapore