Carabiner Clips – Chiếc móc khóa đang được thế giới trang “o bế”

Ngày đăng: 13/11/24

Từ thiết bị chuyên dụng của bộ môn leo núi vươn lên thành món phụ kiện thời trang sành điệu, ẩn sau Carabiner Clips hay chiếc móc khóa chữ “D” là một câu chuyện hình thành và phát triển gắn liền với nhiều cột mốc quan trọng trong thời đại.

Không phải là một món phụ kiện được “sinh” ra từ thế giới thời trang hào nhoáng, nhưng móc khóa carabiner đã khiến làng mốt bất ngờ khi “ghi danh” vào vũ trụ sáng tạo cao cấp một cách ngoạn mục. Trên các sàn diễn thời trang Xuân/Hè 2023, làng mốt xướng tên một món phụ kiện mới – móc khóa chữ “D”, carabiner clips. Carabiner clips đã thêm yếu tố thô ráp và cứng cáp vào những chiếc áo len cardigan, màu pastel xinh xắn của Christopher Kane và thắt lưng da trang trí phóng khoáng của Michael Kors. Trong khi đó, nhà thiết kế Heliot Emil tiếp tục khai thác sự góc cạnh và tính linh hoạt của chiếc móc khoá kim loại này khi điểm xuyết trên vòng đai thắt lưng và váy da, như những chiếc móc cài cho áo và váy phức tạp và thậm chí gắn vào ốp điện thoại. Một trong những màn tích hợp móc khóa carabiner gây ấn tượng sâu sắc chắc chắn là những chiếc váy được thiết kế khéo léo từ bộ đôi nhà thiết kế Chopova Lowena. Đó là những chiếc váy được làm ra từ cách “treo” thước vải caro nhiều màu, nhiều họa tiết trên chiếc thắt lưng da bản lớn, bằng vô số móc khóa sáng bóng. 

Đến với những mùa mốt trong năm 2024, với màn lên ngôi của trào lưu trang trí túi xách bằng nhiều kiểu móc khóa, carabiner clips một lần nữa được khẳng định vị thể trong vòng quay xu hướng. Vượt khỏi sàn diễn cao cấp, chiếc móc khóa hình chữ “D” hoặc có phom dáng hình bầu dục này bắt đầu “lấy lòng” hàng loạt tín đồ đam mê thời trang, được mix&match không giới hạn trong nhiều bản phối: không chỉ trang trí cho túi xách, carabiner clips còn tạo thêm điểm nhấn cho chiếc quần jeans bụi bặm, hoặc sáng tạo hơn là được thiết kế lại thành một chiếc vòng cổ chunky táo bạo.

@undscovered Good carabiner #fyp #fashion #fashiontok #carabiner #keychain #undscovered ♬ ex factor – &lt3

Tuy nhiên, đây không phải lần đầu móc khóa carabiner “điểm danh” trong thời trang. Vào năm 2017, Kim Jones từng thiết kế cho Louis Vuitton một phiên bản màu cầu vồng óng ánh, hiệu ứng ombre mơ mộng. Vào năm 2020, Filling Pieces từng ra mắt những đôi giày cao gót độc nhất vô nhị với phần gót là hình móc khóa carabiner nhiều màu. Trong khi đó, ngay cả “bà mẹ đỡ đầu của punk” cũng phải lòng carabiner clips. Những phiên bản móc khóa chữ “D” của Vivienne Westwood có màu vàng và bạc, có hình dạng quả cầu biểu tượng của thương hiệu hoặc khung hình phác họa dương vật. 

Lùi lại nhiều mốc thời gian trong quá khứ, món đồ kim loại nhỏ bé này đã tồn tại từ trước khi bất kỳ ai trong chúng ta được sinh ra, và đã tồn tại trong nhiều cuộc sống khác nhau trong nhiều thập kỷ kể từ đó. Ngày hôm qua, nó đã từng là người bạn thân nhất của một người leo núi, nhưng ngày hôm nay đã trở thành một món phụ kiện được thèm muốn nhất của mùa thu. Nguồn gốc ra đời của carabiner clips vốn không rõ ràng, nhưng với từng giai đoạn cụ thể, chiếc móc khóa kim loại này gắn liền với từng câu chuyện và “danh phận” khác nhau.

Bản gốc vào những năm 1800

Ngay từ đầu, carabiner đã tồn tại và được tạo ra để phục vụ và đảm bảo sự an toàn trong di chuyển. Từ các chiến trường thời Napoleon đến những sườn núi phủ đầy tuyết của dãy Alps, những miếng kim loại hình chữ “D” hoặc hình bầu dục khiêm tốn này đều nhằm mục đích tăng khả năng di chuyển khi đối mặt với nguy hiểm. Những chiếc carabiner đầu tiên được biết đến đã được thử nghiệm bởi những người lính kỵ binh. Họ cần tiếp cận nhanh chóng với vũ khí nòng ngắn nhẹ của mình – được gọi là “carbine” (hoặc carabine, trong tiếng Pháp), trong khi cưỡi ngựa. Những khẩu súng được móc trên thắt lưng hoặc giày của họ để dễ dàng tiếp cận. Chiếc móc kim loại thời đó được gọi là karabinerhaken (tiếng Đức có nghĩa là “móc carbine”) với khóa lò xo. Đây chính là tiền thân của móc chìa khóa leo núi mà chúng ta biết và yêu thích ngày nay.

Sự chuyển hướng từ những năm 1910

Vào cuối thế kỷ 19 ở Saxon Thụy Sĩ, những chiếc móc khóa carabiner được cho rằng đã được sử dụng trong các thiết bị trong ngành khai thác mỏ. Nhiều người cho rằng sự chuyển đổi từ súng sang leo núi đã được khởi xướng từ đây. Otto Rambo Herzog, nhà leo núi và nhà phát minh người Đức, là một trong những người đầu tiên sử dụng móc khóa để phục vụ cho việc đi bộ đường dài, đu qua các vách đá trong khi treo mình trên một sợi dây thừng. Trước khi có móc khóa, những người leo núi tự bảo vệ mình bằng cách tháo và buộc dây đeo quanh một sợi dây thừng. Họ sử dụng một cái chốt (một chiếc đinh kim loại bằng thép) đóng vào các vết nứt hoặc đường nối khi họ leo lên. Lấy cảm hứng từ các mô hình tương tự được Đội cứu hỏa Munich sử dụng, ông đã tạo ra một vòng thép có thể dễ dàng mở bằng một tay trong khi bám vào mặt đá hoặc leo qua đá cuội.

Móc khóa của Rambo là những chiếc kẹp hình quả lê có sẵn tại các cửa hàng địa phương, tương đối yếu và chỉ có thể chịu được trọng lượng cơ thể (trong khi đó những chiếc móc khóa chuyên dụng chắc chắn hơn mà lính cứu hỏa và thợ mỏ sử dụng lại quá nặng và đắt tiền để hầu hết những người leo núi có thể sử dụng). Cùng với người bạn và cũng là người leo núi của Herzog là Hans Fiechtl, người đã phát triển những chiếc chốt tốt hơn với mắt lệch, những chiếc carabiner đã được cải tiến hơn nữa trong thập kỷ tiếp theo và những người đàn ông này tiếp tục được tôn vinh là những người tiên phong của công nghệ leo núi hiện đại cũng như các công nghệ an toàn hơn phục vụ cho việc trèo núi cao.

Tiếp tục được cải tiến vào những năm 1940

Trong vài thập kỷ tiếp theo, chúng trở thành những bộ dụng cụ nhẹ hơn, tinh vi hơn — một cách dễ dàng và thiết thực để những người lao động, cũng như những người leo núi, mang theo thiết bị hoặc chìa khóa.

Dựa trên những cải tiến đối với khái niệm cơ bản do Herzog và Fiechtl đề xuất, những chiếc carabiner đã phát triển đáng kể vào những năm 1940. Điều này phần lớn là nhờ những người leo núi huyền thoại người Ý là Riccardo Cassin và Felice Bonaiti, những người đã phát minh ra kiểu khóa hình chữ D vẫn là kiểu khóa dễ nhận biết nhất hiện nay. Lợi ích của hình dạng bất đối xứng này là phần lớn tải trọng được chuyển lên cột sống, đây là trục mạnh nhất của carabiner.

Vào khoảng thời gian đó, các phiên bản nhôm và hợp kim nhẹ hơn đã được nhà leo núi người Pháp Pierre Allain (hoặc người Mỹ Raffi Bedayn) tạo ra bằng cách sử dụng vật liệu mượn từ ngành hàng không vũ trụ thay thế cho các mắt xích bằng thép nặng. Kể từ những cải tiến ban đầu này, kiểu dáng và hình dạng đặc trưng của carabiner vẫn giữ nguyên.

Vào cuối những năm 1950, người sáng lập Patagonia Yvon Chouinard bắt đầu sản xuất carabiner và piton hình chữ D bằng lò rèn than cũ và bắt đầu bán thiết bị của mình. Người leo núi đá người Mỹ này đã cập nhật thiết kế carabiner ban đầu vào năm 1968 để giảm trọng lượng, tạo ra các góc mượt mà hơn và tăng sức chịu tải lên gần 5.000 pound, khiến chúng trở nên chắc chắn như carabiner ngày nay. Thành công với thiết bị tiện dụng này đã khiến Chouinard bắt đầu kinh doanh các món đồ leo núi của riêng mình – Chouinard Equipment sau này trở thành công ty kinh doanh đồ thể thao leo núi, trượt tuyết. 

Mật mã nhận biết của cộng đồng Queer vào những năm 1970

Những chiếc móc khóa carabiner bắt đầu được sử dụng phổ biến trong tầng lớp lao động. Số lượng phụ nữ ở nơi làm việc tăng vọt trong Thế chiến thứ II khi họ đảm nhận những vai trò mà những người đàn ông ra tiền tuyến để lại. Chúng ta đều quen thuộc với tấm áp phích tuyên truyền mang tính biểu tượng “Rosie the Riveter”, sự quyết tâm trên khuôn mặt của cô ấy được gắn liền với đường kẻ mắt sắc sảo và hàng lông mày cong. Nhưng không giống như Rosie với đôi môi đỏ hoàn hảo, những người phụ nữ làm việc chân tay lúc bấy giờ thường nam tính hơn là nữ tính. Họ thường đảm nhận những công việc lao động chân tay và móc khóa carabiner trong lúc này được sử dụng như một công cụ đa chức năng. 

Và theo thời gian, chiếc phụ kiện quen thuộc của phụ nữ lúc này dần được quy ước “ngầm” như một ký hiệu để thể hiện khuynh hướng tình dục đặc biệt của mình. Đặc biệt hơn là sau khi chiến tranh kết thúc, những người phụ nữ không muốn từ bỏ sự tự do và độc lập về tài chính mới giành được của mình, móc khóa carabiner như một biểu tượng đồng tính nữ gắn liền chặt chẽ với sự giải phóng phụ nữ trong tầng lớp lao động. Móc khóa carabiner được sử dụng như một ký hiệu để nhận biết người thuộc nhóm đồng tính nữ, còn được xem là một sự thay thế cho quy tắc khăn tay trong cộng đồng đồng tính nam. Theo đó những người đàn ông đồng tính sẽ báo hiệu xu hướng tình dục của họ với nhau bằng cách nhét một chiếc khăn bandana màu vào túi sau bên trái hoặc bên phải. Trong khi đó, những người đồng tính nữ sẽ chỉ ra khuynh hướng tình dục của mình phụ thuộc vào bên nào họ đeo móc khóa carabiner.

Xâm lấn vào thế giới thời trang với tư cách là một món phụ kiện

Tom Ford không thực sự sử dụng móc khóa carabiner trong buổi trình diễn Gucci Thu/Đông 1996 của mình, nhưng chiếc khóa kim loại tại phần cut-out gợi cảm ở hông của một chiếc váy dài tay màu trắng đơn giản chắc chắn đã mô phỏng lại móc khoá carabiner. Thời trang cao cấp luôn bị mê hoặc bởi sự đối lập, vì thế những cuộc “gặp gỡ” oái oăm giữa thời trang và các lĩnh vực đối lập, giữa mềm mại và cứng cáp đã được hình thành từ rất lâu. Từ đó, sự xuất hiện của móc khóa carabiner trong thời trang như một món phụ kiện sang trọng không mấy khó hiểu. 

Thực hiện Dory

Theo Hypebeast, Vogue và The Refinery 29