“Nỗi ám ảnh” của giới thời trang: Túi mua sắm bằng nhựa vì sao cứ xuất hiện trên sàn diễn?
Ngày đăng: 14/07/21
Mùa Xuân Hè 2022, Balenciaga sáng tạo lại kiểu túi mua sắm khiêm tốn thành chiếc túi trên sàn diễn thời trang – nhưng đây không phải là lần đầu tiên món đồ bình thường này làm công chúng phải sửng sốt.
Ít có đồ vật nào mỏng manh như túi ni lông. Như Katy Perry đã từng nhận định trong bài hát “Fireworks”, cũng như chúng ta, những chiếc túi ni lông trôi dạt trong gió một cách vô định, một món đồ bỏ đi theo đúng nghĩa đen được định sẵn để mắc vào cành cây mục nát hoặc nhét vào một con búp bê Nga dưới chậu rửa. Tuy nhiên, trong ngành thời trang, những chiếc túi này lại được ham muốn, nó xuất hiện rầm rộ trên các sàn diễn thời trang khắp thế giới khi các nhà thiết kế thử nghiệm với phong cách tưởng chừng như bất khả thi này.
Trước đó, từng gây xôn xao về thiết kế giống với chiếc túi mua sắm khổng lồ ‘Frakta’ của Ikea vào năm 2017, chỉ vài tuần trước, nhà thiết kế tinh quái Demna Gvasalia của Balenciaga vẫn kiên trì với ý tưởng này. Trong một buổi trình diễn thời trang ảo với những mẫu thiết kế na ná Gucci, những chiếc túi ni-lông có thể không được chú ý, nhưng những người tinh mắt vẫn có thể nhận ra hoạ tiết kẻ sọc nổi bật của chiếc túi mua sắm điển hình của Tesco. Quên chiếc túi Baguette đi!
Mặc dù những đôi giày in 3D và đám đông được thiết kế bởi máy tính giống như đến từ tương lai, nhưng túi nhựa không phải món đồ đáng được tôn vinh. Polythene mật độ cao – vật liệu được sử dụng để làm túi nhựa – lần đầu tiên được tổng hợp vào năm 1953. Năm 1965, công ty Thụy Điển Celloplast đã nhận được bằng sáng chế của Hoa Kỳ cho túi nhựa tiêu chuẩn của kỹ sư Sten Gustaf Thulin, sau này được gọi là ‘túi nhựa áo thun’ bởi các lỗ thủng của nó. Đến năm 1979, 80% túi đi chợ ở châu Âu là nhựa; vào những năm 1980, chúng có mặt khắp nơi như những người bán kẹo cao su trên vỉa hè, thay thế túi giấy.
Chẳng bấy lâu sau, những thứ thường thấy trên đường phố có mặt trên sàn catwalk. Trong buổi trình diễn năm 1990 của mình, Maison Margiela đã biến những chiếc túi Franpix thành những chiếc áo ngoài; 4 năm sau, mô-típ quay trở lại khi sàn diễn thời trang được xây dựng trong một siêu thị bỏ hoang. Vào thời điểm chúng ta bước vào những năm 2010, túi nhựa đã chiếm ưu thế. Chanel đã biến 500 sản phẩm của siêu thị thành những mặt hàng được thiết kế lại cho buổi trình diễn Thu Đông năm 2014 của mình, chỉ dán nhãn một cách khéo léo, túi đựng rác (sac poubelle) thành ‘chiếc túi đẹp hơn’ (sac plus belle). Một năm sau, Christopher Shannon đã in túi kiểu Tesco trên áo len quá khổ, sau đó tái hiện lại cảm hứng này vào mùa Xuân Hè 2017 với chiếc túi ‘Lovers Direct’, bắt chước Sports Direct của Mike Ashley.
Trong khi đó, thành phố tràn ngập những món đồ như túi đi chợ màu cam của Jil Sander và chiếc túi mua sắm xuyên thấu của Celine. Điều đáng nhớ nhất trong số những chiếc túi thiết kế này – và gần giống với thực tế nhất – là một loạt mẫu túi mua sắm siêu thị của nhãn hiệu London đình đám, Ashish, được trang trí lấp lánh bằng sequins và các thương hiệu được chơi chữ; ‘Tesco’ bị biến thành ‘Disco’, trong khi ‘M&S’ trở thành ‘S&M’ một cách vô tội vạ.
Người sáng lập Ashish Gupta nhớ lại: “Tôi đã muốn làm một phiên bản của túi Ikea trong vài năm nhưng không thực hiện được vì vấn đề bản quyền”. “Sau đó, khi tôi làm BST Xuân Hè 2014, tôi đã hợp tác với Coca-Cola … Tôi thực sự hứng thú với ý tưởng Coca-Cola trở thành biểu tượng dân chủ của Mỹ này, và Andy Warhol đã có bài viết về việc Coca- Cola rất dân chủ bởi vì bất kể ai uống nó, nó luôn có vị như nhau.”
Sự hấp dẫn trên thị trường đại chúng này là lý do tại sao Instagram bùng nổ khi Rihanna chụp với chiếc túi Sainsburry: một vật dụng hàng ngày, đồ bỏ đi lại có thể len lỏi vào dòng thời trang cao cấp. Gupta nói: “Bởi vì thời trang thường được coi là phù phiếm và nó mang tính khát vọng, sẽ khá buồn cười nếu bạn tiếp cận và chọn những thứ rất bình thường, rất dân chủ, bởi vì thời trang không thực sự dân chủ“. Rốt cuộc, không có gì phổ biến hơn một chiếc túi nhựa. “Khi tôi thực sự bắt đầu xem xét chúng, tôi nhận ra rằng đó là một trong những điều bạn coi thường – bạn chưa bao giờ thực sự nhìn vào nó”.
Tại Berlin, Thibaud Guyonnet, người mua hàng chính tại Cửa hàng Voo, đã giám sát túi nhựa của cửa hàng cùng Raf Simons. “Chúng tôi vừa có mặt tại phòng trưng bày Raf và chúng tôi đã nhìn thấy một mẫu tương tự như phiên bản Celine,” anh nhớ lại. “Thông thường trong các phòng trưng bày, một số lượng lớn các mặt hàng không được sản xuất để bán lẻ, và tôi nghĩ rằng hồi đó không ai quan tâm đến việc mua kiểu túi như vậy nhưng chúng tôi yêu thích nó, vì vậy chúng tôi đã nói, ‘Này, tại sao lại không nhỉ?’; ‘Chúng ta sẽ chỉ phát hành nó tại Voo?’; “Chúng tôi đã lấy toàn bộ số hàng.” Như với Ashish, nó phù hợp với thiên hướng của Voo trong việc lấy cảm hứng từ những thứ đời thường. Guyonnet nói: “Tôi nghĩ đó là điều mà chúng tôi luôn thích, thử nghiệm trên một vật phẩm mang tính dân chủ và mọi người đều đang sử dụng. “Đó là cách làm thương hiệu, bạn muốn có biểu tượng của mình trên một mặt hàng rất hữu ích. Từ phía chúng tôi, chúng tôi ở Đức, đó quốc gia luôn trọng tính chức năng”
Trong khi chiếc túi hợp tác với Raf Simons có mức giá €198, đắt đỏ khủng khiếp, trong vòng hai tháng không có ai mua chúng, trước khi một số báo chí đưa tin ở Hàn Quốc. Túi nhựa của riêng Voo lại khác hẳn. “Đó là một món đồ cơ bản, đơn giản nhưng nó rất hữu ích. Chiếc túi khoảng €10; đối với chúng tôi, điều thực sự quan trọng là có một sản phẩm mà bất kỳ ai cũng có thể mua và bằng cách nào đó bạn có thể thuộc về một cộng đồng ngay cả khi bạn có ngân sách nhỏ hơn. Học sinh rất vui khi mua chúng và đi dạo với Túi Voo. “
Trong khi túi nhựa/ túi mua sắm đang thịnh hành trong giới thời trang, chúng đã gặp phải rào cản trong thế giới thực. Vào năm 2015, Vương quốc Anh đã đưa ra một khoản phí bắt buộc là 5 xu, nhằm mục đích cắt giảm số túi nhựa bị vứt bỏ chóng mặt mỗi năm. Những lo ngại về môi trường đã biến món đồ dùng một lần thành một món hàng phải trả tiền. Những chiếc túi vải bắt đầu thống trị, mức tăng thêm 5 xu cho việc mua túi nhựa đã không còn là điều gì bất thường.
“Thật mỉa mai, nhưng (túi nhựa) ban đầu được dùng để giúp cứu hành tinh. Mọi người đã sử dụng quá nhiều túi giấy dẫn đến nạn phá rừng, vì vậy họ nghĩ rằng thật thông minh khi phát minh ra chiếc túi này để cứu thế giới “- Ashish Gupta nói.
Sự thay đổi trong nhận thức này được thực hiện một phần nhờ Arielle Sidney, người đã lan truyền trên TikTok vào đầu năm nay những sáng tạo của mình, chuyển sang sử dụng lại các túi mua sắm. “Tôi muốn tái chế và rất nhiều túi xách bị vứt đi,” cô nói trên Zoom từ California. “Tôi muốn tìm ra cách để làm cho nó hữu ích hơn, vì vậy thời trang là thứ tôi tìm đến để thực hiện hoá điều đó. Nó cho thế giới thấy rằng có thể tái sử dụng mọi thứ. Nó không cần phải là một cái gì đó lố bịch; nó có thể là một cái gì đó đơn giản như chuyển một chiếc túi cũ thành một đồ vật khác để mặc.” Sự quảng cáo rầm rộ nhanh chóng lan rộng, và nhà của Arielle nhanh chóng biến thành một trung tâm tái chế. “Rất nhiều người muốn gửi cho tôi túi của họ để tôi có thể làm ra mọi thứ từ chúng! Thật là hài hước.”
Mặc dù việc tái chế có thể giúp chúng ta sử dụng lại túi nhựa một cách hợp lý hơn, nhưng có một lập luận thách thức hơn được đưa ra: rằng về bản chất, chúng không hoàn toàn xấu như mọi người vẫn nghĩ. Gupta giải thích: “Thật là mỉa mai, nhưng ban đầu chúng được dùng để giúp cứu hành tinh. “Mọi người đã sử dụng quá nhiều túi giấy dẫn đến nạn phá rừng, vì vậy họ nghĩ rằng thật thông minh khi phát minh ra chiếc túi này để cứu thế giới.” Mặc dù nó có thể đã là một thảm họa, nhưng nó vẫn là một dấu hiệu văn hóa quan trọng: “Trên thực tế, nó là một vật thể được thiết kế rất đẹp. Nó liền mạch, các tay cầm được tích hợp vào thiết kế – đó thực sự là một thiết kế nhỏ rất thông minh. “
Mặc dù Guyonnet nhớ rằng “Khi còn là một đứa trẻ khi đi trên đường cao tốc, bạn sẽ có những chiếc túi nhựa bay khắp nơi, điều đó thật tồi tệ”, nhưng anh vẫn giữ quan điểm nhẹ nhàng: “Tôi nghĩ bản thân đồ vật đó dù sao cũng đã thay đổi”, anh lập luận, “bởi vì chúng tôi không thực sự có những chiếc túi dùng một lần đó, chúng thực sự đã trở thành thứ mà bạn giữ lại. Voo đã xem xét các lựa chọn khác bền vững hơn, và một số túi nhựa tái sử dụng bền vững hơn so với sử dụng giấy tái chế, chẳng hạn … Bằng cách nào đó, túi nhựa không còn tệ như cách đây vài năm.”
Đối với Guyonnet, không có gì phải e ngại khi đi ra ngoài với một chiếc túi: “Khi tôi tìm thấy một chiếc túi nhựa đẹp, tôi giữ nó và rất vui khi xách nó đi dạo!”
Khi bạn hiểu mong muốn của nhà phát minh là tạo ra một sản phẩm dân chủ, thân thiện với môi trường, thật khó để không lãng mạn hoá ý định tốt đằng sau việc tạo ra túi nhựa. Ngay cả khi họ đang chỉ chơi đùa, có một sự thoải mái khi nhìn thấy những thương hiệu như Balenciaga sử dụng nó, khiến chúng ta cảm thấy phong cách hơn khi đi ra ngoài. Có lẽ hàng loạt phiên bản sang trọng, giá cao trong thập kỷ trước đã giúp thu hút sự chú ý đến giá trị của đồ vật, khuyến khích mọi người sử dụng lại chúng thường xuyên thay vì vứt bỏ. Còn với thời trang: những chiếc túi nhựa sẽ không bao giờ bị coi là món đồ bất ngờ trong hậu trường nữa.
Chuyển ngữ: Nhi Nguyễn
Theo Dazed Digital