Sailormoon (Thủy thủ mặt trăng) và sức ảnh hưởng kéo dài 3 thập kỷ tới nền văn hóa lẫn thời trang

Ngày đăng: 16/10/20

Sailor Moon hay là Thủy Thủ Mặt Trăng (美少女戦士セーラームーン (Nữ chiến binh thủy thủ Sailor Moon) Bishōjo Senshi Sērā Mūn, Pretty Guardian Sailor Moon) là bộ truyện tranh Nhật Bản vô cùng nổi tiếng trên toàn thế giới. Sailormoon thuộc thể loại Shoujo của tác gia (mangaka) – Takeuchi Naoko. Bộ truyện tranh danh tiếng này đã được chuyển thể thành anime, live action và game, cùng vô vàn những ấn phẩm văn hóa, giải trí được truyền cảm hứng từ chính bộ truyện tranh này. Ngành thời trang và làm đẹp, tới tận bây giờ,  vẫn đang được truyền cảm hứng bởi chính Sailormoon.

Bộ manga được đăng lần đầu trên tạp chí Nakayoshi (thuộc Nhà xuất bản Kodansha) từ năm 1992 đến năm 1997, gồm 52 tập – được tổng hợp thành 18 quyển (riêng quyển 11 tập hợp những câu chuyện ngắn có nội dung tách biệt với cốt truyện chính). Tại Việt Nam, Thủy Thủ Mặt Trăng được xuất bản lần đầu vào năm 1995. Bộ truyện được dịch và vẽ lại lại theo nội dung của anime, do Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin phát hành, gồm 70 quyển. Năm 2002, bộ truyện được Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành với tên Sailormoon, do dịch giả Bùi Anh Đào dịch từ nguyên tác bản manga tiếng Nhật.

Sailormoon có tổng cộng năm phần trong cả phiên bản anime và manga, gồm: Vương quốc Bóng Đêm (Dark Kingdom), Mặt Trăng Đen (Black Moon), Ngôi sao Tử Thần (Death Busters), Gánh xiếc Tử Nguyệt (Dead Moon Circus), Vũ trụ Ngân hà (Stars Arc). Ba phần đầu có lẽ thân thuộc nhiều nhất với khán giả, bởi hành trình kéo dài nhiều tập và những nhân vật, cột mốc, điểm sáng được xây dựng trong ba phần này. Phiên bản anime và manga có rất nhiều diễn tiến trong cốt truyện và chi tiết khác nhau.

Ngay cả những bạn trẻ thuộc thế hệ Z bây giờ cũng biết và quan tâm đến nhân vật được sáng tạo từ cách đây tận gần ba thập kỷ. Artwork, meme, hình ảnh trích đoạn về Sailormoon có thể nói là nhiều vô kể, và được lan truyền giữa người trẻ với nhau theo hướng tích cực. Nếu nói Thủy thủ mặt trăng là một nhân vật mang tầm ảnh hưởng và là một hình mẫu để giới thiệu bản sắc của loại hình nghệ thuật anime lẫn manga Nhật Bản cũng chẳng có gì là quá lời. Sailormoon đặc biệt có sức ảnh hưởng trong cộng đồng LGBT+ yêu loại hình nghệ thuật truyện tranh và phim hoạt hình ngày nay.

Các tài khoản do fan lập ra để chia sẻ những hình ảnh từ hoạt hình, truyện tranh, artwork của Sailormoon luôn có một lượng đông đảo người theo dõi. Điển hình là tài khoản @sailorcmoon trên Twitter với hơn 170 nghìn lượt follower. Bên cạnh màu sắc vui tươi, tích cực, giải trí thì Sailormoon đã để lại dấu ấn sâu đậm, cũng như khởi tạo ra dấu ấn đậm nét, truyền cảm hứng đến phim hoạt hình của phương Tây hiện đại. Riêng màn biến hình của các senshi đã được tái dựng và truyền cảm hứng tới các bộ phim hoạt hình như Steven Universe, She-Ra: Princess of Power, Ben 10, Totally Spies…

Việc bộ phim hoạt hình lẫn truyện tranh này được chú ý bởi cộng đồng LGBT+ vì tại thời điểm những năm 90s, việc đưa hình tượng của lesbian, gay, queer vào bộ phim đều rất trực diện, bạo dạn, và đậm chất tuyên ngôn. Đại diện là cặp đôi sailor senshi Uranus và Neptune là cặp đồng tính nữ đình đám được giới thiệu ở phần ba của Sailormoon. Uranus và Neptune đến tận cuối cùng vẫn hạnh phúc bên nhau, và là một đại diện tiêu biểu trong danh sách những nhân vật hoạt hình, truyện tranh mang dấu ấn ủng hộ đậm nét cho cộng đồng LGBT+ trong bối cảnh bấy giờ (và có lẽ là tới tận bây giờ).

Trước đó ngay trong chương đầu tiên còn có Zoisite và Kunzite cũng là một cặp đồng tính nam theo phe phản diện. Đại diện cho queer là những senshi của Starlights đến từ hành tinh Kinmoku trong chương cuối cùng. Họ là những nhân vật tuy là nam nhưng có thân phận thủy thủ là nữ. Một trong số các sailor senshi của Starlights tuy là queer nhưng phát sinh tình cảm dành cho Thủy thủ mặt trăng, qua đó cho thấy sự đa dạng và phức tạp của giới tính trong xã hội hiện đại ngày nay.

Sailormoon rõ ràng cũng mang đậm tinh thần nữ quyền, ủng hộ sự chính trực, ngay thẳng và quyền lợi của phụ nữ. Hình ảnh phụ nữ tương trợ phụ nữ, đồng hành và chia sẻ mọi hoạn nạn, khó khăn, niềm vui lẫn thành tựu trong cuộc sống đã liên tục được gửi gắm và truyền tải rõ nét qua từng chương của Sailormoon.

Tác phẩm này cũng manga thể loại viễn tưởng và khai thác các nhân vật là đại diện cho thế lực siêu anh hùng anh dũng đảm nhiệm trọng trách để bảo vệ hòa bình, tình yêu và công lý trên thế giới. Tinh thần nữ quyền của bộ truyện rất rõ ràng, khi toàn bộ dàn nhân vật chính đều là nữ chiến binh thủy thủ tài sắc, có cá tính và bản sắc riêng biệt. Mỗi một nhân vật đều có những sở thích, tính cách và biểu trưng tích cực lẫn tiêu cực, mà qua đó tạo ra được sự gắn kết gần gũi, đồng cảm tới nhiều đối tượng khán giả theo dõi khác nhau.

Sailormoon được sáng tác vào những năm 90, là thời kỳ đỉnh cao và tráng lệ của Haute Couture và thời trang cao cấp. Những show diễn thời trang mang tính đột phá, phô trương, đầy kịch nghệ nhằm giới thiệu các mẫu thiết kế cao cấp, công phu, có một không hai cũng tác động rất lớn đến thị hiếu của tác giả là bà Takeuchi Naoko. Bên cạnh những bộ cánh của chiến binh thủy thủ mang đậm dấu ấn thương hiệu thì ngay từ những hình ảnh quảng bá và artwork chính thức trong bộ truyện tranh này, người xem có thể dễ dàng nhận diện ra các mẫu thiết kế haute couture đình đám.

Nổi bật và thường xuyên được thể hiện nhất là chiếc đầm của công chúa Serenity được phóng tác lại từ thiết kế cao cấp của nhà Dior. Nhân vật Calaveras trong chương hai – Black Moon cũng diện corset nổi bật của thương hiệu Christian Lacroix. Chị em cùng chiến tuyến với Calaveras là Koon thậm chí có tạo hình y khuôn với hình ảnh của người mẫu trên sàn diễn của Thierry Mugler. Một thiết kế khác cũng lấy cảm hứng từ Mugler trong cùng show diễn đó đã được diện bởi Hotaru Tomoe – Sailor Senshi Saturn. Bên cạnh đó còn có Sailor Senshi Pluto trong thiết kế cao cấp của nhà mốt Chanel. Thiết kế này cũng được mặc bởi người mẫu Lily Rose Depp tại Met Gala được tổ chức vào năm ngoái.

Nếu như trong giai đoạn phát triển, Sailormoon luôn tìm cảm hứng từ thời trang cao cấp, thì ở thời điểm hiện tại, nhiều nhà thiết kế thời trang dường như lại đang khai thác cảm hứng dồi dào từ chính biểu trưng văn hóa đậm chất nữ quyền này. Nhà thiết kế nữ Sandy Liang nhiều lần bày tỏ rõ tình yêu của cô dành cho Sailormoon và cách mà nó truyền cảm hứng tới các mẫu thiết kế của cô như chiếc áo Moonie Shirt vào năm ngoái, hay gần đây nhất là trong bộ sưu tập mới của cô, với những mẫu thiết kế Thu-Đông là áo len, áo khoác chần bông có họa tiết bề mặt là đôi mắt của những chiến binh thủy thủ. Bên cạnh đó Sandy Liang còn có những món phụ kiện được lấy cảm hứng và đặt tên theo từng Sailor Senshi.

Một nhà thiết kế nữ nổi danh khác cũng dành nhiều sự yêu thích cho Sailormoon. Cô từng là thí sinh trẻ tuổi nhất từng lọt vào danh sách thí sinh của vòng chung kết của cuộc thi LVMH Prize for Young Designer và trở thành người thắng giải của cuộc thi năm đó khi gây được ấn tượng tới hội đồng giám khảo gồm các giám đốc sáng tạo đầu ngành như Phoebe Philo, Karl Lagerfeld và Nicolas Ghesquiere. Nhà thiết kế này là chính là Marine Serre. Cô có các thiết kế in hình mặt trăng lưỡi liềm đen đảo ngược – một hình ảnh gợi tưởng tới Dark Lady trong phần hai Black Moon của Sailormoon. Họa tiết này được yêu thích bởi rất nhiều tín đồ thời trang và được xem là mang bản sắc, tính nhận diện cho thương hiệu của Serre.

Ngay cả các bộ cánh thường nhật của các chiến binh thủy thủ cũng có sức ảnh hưởng và cảm hứng nhất định tới cộng đồng các fan hâm mộ. Chỉ cách đây ít lâu, một vlogger người Philippines là Jean Dalida đã làm dậy sóng cộng đồng của mình khi thực hiện thử thách mỗi ngày một bộ trang phục được lấy cảm hứng từ chính trang phục của các chiến binh thủy thủ trong phim hoạt hình Sailormoon.

Trước đó còn có một vlogger khác với 98.6 nghìn follower trên kênh Youtube của mình là A little bit of Monika cũng tạo dựng một vlog với nội dung tương tự. Gần đây nhất đi theo trào lưu này là vlogger StealTheSpotlight với 488 nghìn lượt theo dõi. Tuy chỉ mới được đăng tải cách đây có hai tuần nhưng vlog này đã thu về 126 nghìn lượt xem và nhận được rất nhiều lượt tương tác lẫn phản hồi tích cực từ cộng đồng theo dõi cô.

Cảm hứng từ Sailormoon cũng không chỉ dừng lại ở địa hạt thời trang không thôi mà còn lan tỏa sang cả làm đẹp. Thương hiệu mỹ phẩm Tooth & Nail Cosmetic từng cho ra mắt phấn bắt sáng highlighter lấy cảm hứng từ gia đình mèo Artemis – Luna – Diana trong Sailormoon. Cây bút của chuyên mục làm đẹp của tờ Beauty là Kristen Bateman cũng có một bài viết mô tả chi tiết rằng Thủy thủ mặt trăng đã truyền cảm hứng tới công cuộc làm đẹp của cô như thế nào. Vào đầu năm nay, thương hiệu mỹ phẩm ColorPop cũng ra mắt một bộ sưu tập trang điểm gồm phấn mắt, phấn má, ánh nhũ kết hợp với Sailormoon. Liệu tới đây thì đã có thể khẳng định Sailormoon đã trở thành một thương hiệu rồi chứ?

   Thực hiện: Fellini Rose