Tại sao bộ sưu tập Métiers d’Art hàng năm của Chanel là sự tôn vinh tính khéo léo, truyền thống và đổi mới?

Ngày đăng: 27/03/24

Tháng 12 năm ngoái, BST Chanel Métiers d’Art 2023-24 đã được tổ chức tại Manchester, Anh. Hãy cùng chúng tôi đi sâu vào lý do tại sao show diễn này tiếp tục là một trong những “lời mời” hấp dẫn nhất trong lịch trình trình diễn thời trang dày đặc. 

Với bầu trời xám xịt, mưa như trút nước và giao thông đông đúc, Manchester không phải là thành phố dễ dàng thuyết phục ai đó. Tuy nhiên, dường như có điều gì quyến rũ trong bầu không khí của nó. Thành phố giữ một vị trí quan trọng trong lịch sử là một trong những nơi ra đời của cuộc cách mạng công nghiệp. Đây cũng là nguồn cội của một số ban nhạc hậu punk có ảnh hưởng nhất, bao gồm The Smiths, New Order và Joy Division, những ban nhạc đã định hình phần lớn nền âm nhạc Anh trong những năm 70-80. Manchester cũng là là trụ sở của công ty thu âm có tiếng – Factory Records, nơi huyền thoại thiết kế Peter Saville đã tạo ra nhiều thiết kế bìa đĩa hát truyền cảm hứng cho đông đảo khán giả đến tận ngày nay. Và Chanel đã mời ông thiết kế một logo đặc biệt cho show diễn tháng 12.

Không khí đổi mới này chính là lý do vì sao Virginie Viard, giám đốc sáng tạo của Chanel, bị thu hút đến Manchester, mặc dù nơi này dường như có mối liên hệ mỏng manh với thời trang cao cấp. Viard nói: “Đối với tôi, Manchester là thành phố của âm nhạc. Nó kích thích sự sáng tạo.”

Métiers d’Art, bộ sưu tập thường niên được khởi xướng vào năm 2001 bởi huyền thoại thời trang quá cố và giám đốc sáng tạo của Chanel – Karl Lagerfeld nhằm tôn vinh những nghệ nhân đóng góp tay nghề khéo léo của họ cho các sáng tạo của nhà mốt. Chanel bắt đầu mua lại các xưởng may, nhà nghề nhỏ vào những năm 1980 – một số xưởng đã tồn tại hơn một thế kỷ – và vào năm 1997 đã thành lập Paraffection, một công ty con đóng vai trò là tổ chức bảo trợ cho các thương hiệu nhỏ hơn này. Qua nhiều năm, đội ngũ xưởng thủ công đã mở rộng, đỉnh điểm là việc thành lập Le19M vào năm 2022—một công việc đầy tham vọng quy tụ 11 nhà nghề ​​maisons d’art dưới một mái nhà chung.

Sứ mệnh của dự án này rất đơn giản: bảo tồn di sản nhà nghề thủ công, khôi phục truyền thống và vượt qua các ranh giới cũng như giới hạn của sự sáng tạo. Điều này có thể thực hiện được thông qua mức độ độc lập cao mà Le19M vận hành: những nhà nghề thủ công bậc thầy này không chỉ đóng góp kỹ năng tỉ mỉ của họ cho Chanel mà còn có thể tự do mở rộng kiến ​​thức chuyên môn của mình sang các nhà mốt thời trang khác.

BST Métiers d’Art ra đời nhằm tôn vinh kiến ​​thức thủ công và sự đổi mới được thể hiện bởi những xưởng may này. Trong khi quần áo may sẵn (ready-to-wear) cung cấp nhiều lựa chọn linh hoạt về phong cách hàng ngày còn thời trang cao cấp tập trung vào tay nghề thủ công sang trọng và các thiết kế được thiết kế riêng để đáp ứng yêu cầu độc đáo của khách hàng, thì Métiers d’Art lại nằm ở giữa, pha trộn giữa nghệ thuật và khả năng tiếp cận, đồng thời để trí tưởng tượng được tự do phát huy.

Tại buổi trình diễn Dallas Métiers d’Art năm 2013, nét sang trọng của Pháp được truyền tải với phong cách cao bồi miền Tây hoang dã; buổi trình diễn ở Edinburgh năm trước đã đem nhà mốt kiểu Pháp vào vương quốc của tính thẩm mỹ goth; và lần gặp lại năm 2017 Chanel quyết định đưa giới mộ điệu trở lại những năm 1960 sôi động ở quê hương Hamburg của Lagerfeld, đồng thời bày tỏ lòng tôn kính đối với truyền thống hàng hải của thành phố.

Theo concept, buổi trình diễn Métiers d’art thể hiện một số đặc điểm cơ bản nhất của Gabrielle Chanel. Các thiết kế của bà được lấy cảm hứng rất nhiều từ những chuyến du lịch—nhiều tác phẩm sáng tạo được sinh ra từ ảnh hưởng của các nền văn hóa khác. Chẳng hạn các chuyến thăm Venice vào những năm 1920 đã truyền cảm hứng cho bà kết hợp sư tử, một biểu tượng phổ biến khắp thành phố vào tác phẩm của mình; kể từ đó chúng đã trở thành một biểu tượng lâu dài của thương hiệu và sự quen biết của Coco Chanel với các quý tộc Nga lại khiến những nét thêu Slavic phức tạp hiện diện trong các thiết kế sau đó của bà.

Các show diễn của Métiers d’Art mỗi lần diễn ra ở một thành phố khác nhau không chỉ mang ý nghĩa là một nơi nghỉ ngơi cho những khách mời tham dự mà còn đóng vai trò là sự tái sinh của tinh thần gặp gỡ – văn hóa truyền cảm hứng lớn cho sự sáng tạo của nhà mốt (BST năm 2022/23 diễn ra ở Dakar, Senegal là minh chứng cho điều này).

Show diễn mất ba năm để lên kế hoạch không chỉ mang đến những tác phẩm được chế tác tỉ mỉ lấy cảm hứng từ thành phố châu Phi sôi động mà còn tôn vinh sức mạnh sáng tạo của chính thành phố. Khuôn khổ chương trình kéo dài ba ngày bao gồm một bộ phim tài liệu bốn phần do đạo diễn Ladj Ly chỉ đạo, người được giao nhiệm vụ cộng tác với các sinh viên từ Kourtrajmé (một học viện điện ảnh cung cấp đào tạo làm phim và tạo hình miễn phí) và tiết mục mở màn do các học sinh trường múa địa phương École des Sables biểu diễn dưới sự chỉ đạo của biên đạo múa Dimitri Chamblas.

Buổi trình diễn ở Dakar là nỗ lực đầu tiên của Viard nhằm thể hiện tiềm năng văn hóa của Métiers d’art, biến cảnh tượng thường thấy của Chanel thành một sự hội tụ văn hóa được trải nghiệm thông qua phương tiện thời trang. Vì vậy, Chanel khi đến với Manchester, âm nhạc, thiết kế và di sản sáng tạo của thành phố đương nhiên chiếm vị trí trung tâm.

Một cuộc triển lãm kéo dài ba ngày do các nhà sáng tạo đa phương tiện nổi tiếng Charlotte Stockdale và Katie Lyall, đồng thời là người sáng lập tạp chí Chaos SixtyNine của Anh phụ trách, đã được tổ chức tại Victoria Baths (với tuổi đời 118 năm); có tựa đề Manchestermodern: Past Present Future, trưng bày các tác phẩm của các nghệ sĩ thuộc các thế hệ khác nhau, những người đã ảnh hưởng và tiếp tục định hình cảnh quan văn hóa của thành phố (bao gồm: nhiếp ảnh gia Martin Parr, Alasdair McLellan và Kevin Cummins, nhà thơ John Cooper Clarke và Lemn Sissay,…).

Buổi trình diễn có sự tham dự từ những người bạn lâu năm của Chanel như Kristen Stewart, Tilda Swinton, Gugu Mbatha-Raw và Gwei Lun-mei của Đài Loan, ngay cả trong lần đầu tiên cô đến thăm thành phố này, cô đã nói đùa rằng: “Tôi biết Manchester rất nổi tiếng vì trời mưa.” Cô nói thêm: “Thành phố có khí chất điềm tĩnh, nhưng nó đã tạo ra rất nhiều âm nhạc và thiết kế tuyệt vời gây bão trên toàn thế giới. Không còn nghi ngờ gì nữa, Manchester là một thành phố có sức ảnh hưởng to lớn.”

Vải Tweed, một phần quan trọng trong các thiết kế của Chanel từ những năm 1920, khi bà lấy cảm hứng từ chiếc áo khoác từ người tình của mình là Công tước Westminster, chiếm vị trí trung tâm trong BST. Loại vải dệt tinh tế có nguồn gốc từ Scotland này từng là một phần quan trọng trong các sáng tạo của Chanel và được diễn giải lại theo nhiều cách khác nhau trong nhiều thập kỷ. Ở Manchester, các màu sắc xuất hiện bao gồm hồng cá hồi, bí ngô, xanh táo, mù tạt, xanh da trời, đỏ,… nhiều màu trong số đó thậm chí chưa từng xuất hiện trong từ vựng vải tweed của Chanel trước đây.

“Tweed là trung tâm của bộ sưu tập này” Viard giải thích. “Tôi đã nghĩ rất nhiều về Gabrielle Chanel, nhưng tôi không muốn tái hiện lại vẻ ngoài của bà khi bà mặc áo khoác của Công tước xứ Westminster. Tôi lấy ý tưởng từ Coco, người đã mang lại màu sắc cho những bộ quần áo vải tweed của bà ấy và thêm tinh thần nhạc pop sôi động vào chúng.”

Mang hơi hướng thập niên 1960, nổi bật với người mẫu có đường kẻ mắt kohl và những kiểu tóc kỳ quặc, sải bước trên sàn diễn trong chiếc váy wraparound và miniskirts gợi lên tinh thần rock’n’roll của Anh. Và sẽ không có show Métiers d’Art nào hoàn hảo nếu không có một chút niềm vui được sáng tạo một cách thủ công — bức tranh thêu mô tả bóng đá, ấm trà, đĩa nhựa và hoa chắc chắn đã khiến các vị khách không thể không mỉm cười.

Gwei cho biết: “BST Métiers d’art là sự tôn vinh tay nghề thủ công, thường toát lên vẻ đồ sộ và sang trọng”. “Mặc dù BST được ra mắt ở Manchester đặc biệt sôi động và vui nhộn nhưng tôi có thể thấy rằng Virginie đã đào sâu vào tính cách của thành phố này và thể hiện nó thông qua các thiết kế. Tất cả sự xuất sắc của nghề thủ công đều được truyền tải một cách tinh tế và hài hước hơn.”

Dí dỏm, chiết trung và Chanel là cốt lõi, những sáng tạo mới của Viard cũng khiến Gwei tìm ra một góc nhìn mới về sức mạnh và nữ tính. “Tôi luôn coi Virginie (Viard) là một rocker. Những thiết kế của cô luôn toát lên vẻ quyền lực và mạnh mẽ. Tuy nhiên, khi khoác lên mình một trong những chiếc váy, bạn sẽ cảm nhận ngay được sự dịu dàng, mềm mại của tính nữ ẩn trong đó. BST này là một minh chứng khác cho sự nữ tính độc đáo mà Virginie đã tạo ra.”

Thực hiện: Elio

Theo Tatler Asia