Wing Shya – nhiếp ảnh gia hậu trường sau những khung hình cô liêu của Vương Gia Vệ
Ngày đăng: 09/09/24
Vào những năm 90, khi lần đầu làm việc với đạo diễn phim nghệ thuật hàng đầu Hồng Kông, Shya bị cuốn hút đến mức mọi cuộn phim của anh thường mắc đầy rẫy lỗi kỹ thuật như out nét, lệch trọng tâm. Nhưng dưới ống kính của Shya, mọi khoảnh khắc đều chứa đựng sự tình cờ thú vị, góp phần tạo nên nét đặc biệt và sức hút riêng trong ngôn ngữ hình ảnh vị nhiếp ảnh gia lừng danh.
Gợi nên những ý niệm sâu sắc nơi tâm hồn của con người trong những khung hình tĩnh mơ màng là đặc điểm nổi bật của nhiếp ảnh gia đến từ Hồng Kông Wing Shya – người được biết đến nhiều nhất qua những bức ảnh hậu trường độc quyền từ các bộ phim của đạo diễn huyền thoại Vương Gia Vệ. Hai bộ phim nổi tiếng là Happy Together và In the Mood for Love đã trở thành bước đệm quan trọng trong sự nghiệp của anh. Bằng lăng kính cá nhân, các nhân vật được miêu tả bằng những “bút pháp” riêng biệt, qua những gam màu rực rỡ đặc trưng của Vương Gia, chuyển động mờ ảo như làn sương và phảng phất dư vị lãng mạn nhân gian.
Điều thú vị là mặc dù tác phẩm của Wing Shya nổi tiếng “có hồn” và gây hiệu ứng thị giác mạnh mẽ, anh lại thừa nhận rằng tất cả đều kết tinh từ những sai lầm. Shya chia sẻ rằng “sai lầm” là chất liệu tạo nên những bức ảnh có hồn của mình, tạo nên dấu ấn riêng của anh. Trong ấn phẩm Solace do Session Press phát hành, ngôn ngữ hình ảnh của Wing Shya tiếp tục khẳng định sự ngẫu hứng và thẩm mỹ cá nhân độc đáo, khác biệt rõ rệt với phong cách nhiếp ảnh thường được tính toán kỹ lưỡng của các nghệ sĩ nổi tiếng như Nobuyoshi Araki, Daido Moriyama, và Ren Hang – những tên tuổi từng được tòa soạn từ New York này xuất bản.
“Tôi thực sự không biết chụp hình. Tất cả đều đến từ sai lầm”.
Trong những năm đầu sự nghiệp, Wing Shya được Vương Gia Vệ mời làm nhiếp ảnh gia hậu trường để ghi lại những hình ảnh cho các bộ phim của ông. Thông qua ngôn ngữ hình ảnh, dưới góc máy của Shya, những diễn viên tên tuổi như Lương Triều Vỹ, Trương Quốc Vinh, Trương Mạn Ngọc và Củng Lợi hiện lên đầy cô đơn, ẩn chứa những nỗi niềm sâu kín, được khéo léo thể hiện qua cách sắp đặt màu sắc, bố cục và ánh sáng. Dù trên sân khấu họ là những biểu tượng truyền cảm hứng, luôn tỏa sáng dưới ánh hào quang của công chúng, nhưng khi rời xa ánh đèn, họ vẫn trở về với hình ảnh con người đời thường, giản dị và chân thật. Được phép bước vào không gian riêng tư của trường quay, nơi Shya có thể tự do ghi lại những khoảnh khắc “không diễn” của các diễn viên, song vẫn giữ trọn vẹn “cái hồn” của điện ảnh Vương gia.
Lần đầu làm việc với vị đạo diễn huyền thoại, Shya bị đắm đuối trong những cảnh quay, đến mức những cuộn phim của anh đều out nét và nhiều lỗi kỹ thuật. Dưới ống kính của anh, mọi thứ diễn ra theo hai chữ tình cờ. Đắm mình trong dòng chảy cảm xúc và nội tâm của nhân vật, anh như hành động theo bản năng và liền bấm máy khi cảm thấy đúng thời điểm. Dù những bức ảnh giàu sức gợi hình gợi ý này trông như được tính toán kỹ càng nhưng thực chất chúng thường không có sự sắp đặt nào. Như anh chia sẻ về những bức hình trong Happy Together, được trưng bày trong ấn phẩm Solace, Wing Shya khẳng định rằng, vào lúc đó anh chẳng hề biết mình đang làm gì:
“Tại sao những bức ảnh lại bị out nét ư? Đơn giản là vì tôi đã bị cuốn theo điệu nhảy của Lương Triều Vỹ và Trương Quốc Vinh đến mức quên cả việc bật chế độ lấy nét tự động”.
Một bức ảnh khác, sau này là poster chính thức cho phim đã ra đời khi anh đang cố gắng bắt trọn một phân cảnh của hai diễn viên chính – nhằm thể hiện mối quan hệ tình cảm nhiều rạn nứt của họ. Tuy nhiên, do tiếng ồn từ máy ảnh đã ảnh hưởng đến quá trình ghi hình, nên anh không thể chụp cận như đã dự tính. Thay vào đó, Shya phải chụp họ từ một khoảng cách xa hơn so với kế hoạch ban đầu. Dù vậy, sự sắp đặt nghệ thuật không mang tính chủ đích này đã giúp bức ảnh này đã vô tình thể hiện được chủ đề của bộ phim và được chọn thành poster chính.
Tiếng ồn từ chiếc máy ảnh của Shya không ít lần “tình cờ” mang lại cho anh những khoảnh khắc sống động, nhưng cũng khiến các diễn viên ít nhiều không thoải mái. Trong một lần chụp Trương Quốc Vinh tại cảnh quay ở ga tàu, khi nam diễn viên đang nhập vai cho phân cảnh tiếp theo, âm thanh từ máy ảnh đã làm gián đoạn quá trình này. Dù đã nhiều lần nhắc nhở nhưng Shya vẫn tiếp tục chụp khiến nam diễn viên không thể nhập tâm và đã phàn nàn với đạo diễn về sự phiền nhiễu này. Sau đó, Shya nói với Trương Quốc Vinh rằng: “Quốc Vinh, anh ghét tôi cũng được. Nhưng tôi chỉ muốn làm tốt việc của mình, dẫu cho điều đó khiến nhiều người không ưa”. Mục tiêu của anh không phải làm phiền diễn viên, anh chỉ đang hoàn thành tốt vai trò của mình với tư cách một nhiếp ảnh gia, ngay cả khi điều đó khiến người khác khó chịu. Điều này thể hiện sự yêu nghề của anh, bất chấp những tình huống căng thẳng trên phim trường. Về sau, khoảnh khắc Trương Quốc Vinh trầm ngâm trước nhà ga trở thành một trong những bức hình giàu cảm xúc nhất trong ấn phẩm Solace và được nam tài tử đánh giá cao.
Chính nhờ bức ảnh tông xanh lá ra đời trong tình huống căng thẳng giữa Shya và Trương Quốc Vinh này đã mở ra cơ hội lớn cho anh trên hành trình sự nghiệp của mình. Ấn tượng trước những tác phẩm giàu cảm xúc và sự nghiêm chỉnh làm nghề của Shya, nam tài tử đã mời anh trở thành nhiếp ảnh gia chính thức để chụp ảnh cho các buổi chụp với tạp chí và các buổi biểu diễn của mình.
Vì tiếng ồn từ máy quay phim, Shya không thể chụp các nhân vật trong lúc ghi hình, mà thay vào đó, những khoảnh khắc trước và sau cảnh quay lại trở thành điểm nhấn. Chính “hoàn cảnh” nghề nghiệp này đã định hình phong cách kể chuyện độc đáo của anh, khi các nhân vật hiện lên trong hai trạng thái đối lập: khi đang hóa thân vào vai diễn và khi trở lại với chính mình.
Nhờ đó, khung hình của Shya đã vô tình mở rộng câu chuyện của bộ phim, ghi lại những cảm xúc và chuyển động hậu trường. Đối với anh, những lần bắt khoảnh khắc “tình cờ” như vậy đã thêm lớp gia vị bí ẩn và khó nắm bắt vào món ăn “thị giác” đa hương vị của mình và truyền tải một hương vị rất khác mà khán giả có thể không cảm nhận được khi xem phim. Chính phương pháp “vô tình hữu ý” này đã tạo nên chiều sâu và tầng bậc cảm xúc trong tác phẩm của vị nhiếp ảnh gia, bổ sung những khía cạnh mới mẻ vào câu chuyện mà Vương Gia Vệ đã khắc họa thành công qua mỗi khung hình.
Những bức ảnh rực rỡ sắc màu của Wing từ các bối cảnh lộng lẫy trong In the Mood for Love là một điểm nhấn nổi bật khác trong Solace, đặc biệt là những khoảnh khắc tại căn phòng khách sạn với tông hồng chủ đạo, tường dán giấy hoa lan, nội thất gỗ và đầu giường bọc nệm đỏ. Màu sắc tươi sáng và sống động mà Wing lựa chọn không chỉ làm nổi bật không gian, mà còn phản ánh sâu sắc chủ đề cốt lõi của bộ phim về sự khao khát và tình yêu mãnh liệt, tạo nên sự kết nối cảm xúc mạnh mẽ với người xem.
Bức ảnh của Shya chụp Trương Mạn Ngọc, trong trạng thái kiệt sức nằm trên giường với bộ sườn xám hoa xanh-hồng đặc trưng trong một buổi nghỉ ngơi sau 20 giờ ghi hình liên tục. “Đây là khoảnh khắc nghỉ ngơi sau gần 20 giờ quay liên tục. Khi hầu hết mọi người đã đi ngủ, Mạn Ngọc và tôi quay lại phòng. Tôi bảo cô ấy hãy làm bất cứ điều gì mình muốn, không cần theo kịch bản. Tôi nghĩ rằng không bám theo kịch bản sẽ tăng gia vị bức ảnh”, Shya Wing chia sẻ. Bức ảnh này thể hiện sự cô liêu trong căn phòng tĩnh mịch, cảm xúc thường bắt gặp ở các nhân vật của trong khung hinh Vương gia.
Wing tiếp tục hợp tác với Vương Gia Vệ trong nhiều dự án nổi bật sau đó, như The Hand và 2046. Công việc của anh sau này mở rộng ra các thương hiệu danh tiếng như Louis Vuitton, Maison Margiela và gần đây nhất là Chanel. Các biểu tượng văn hóa đại chúng như Shu Qi, Pharrell Williams và nhà soạn nhạc Nhật Bản Ryuichi Sakamoto cũng đã trở thành trung tâm trong các dự án thương mại gần đây của nam nhiếp ảnh gia. Tuy nhiên, chính những lần bắt trọn riêng tư của Wing về Hồng Kông mới là điểm nhấn cuối cùng trong Solace, tạo nên một không gian vừa mê hoặc vừa hoài niệm, phản ánh hoàn hảo những cảm xúc được truyền tải từ các khung hình tài hoa của đạo diễn Vương Gia Vệ.
Thực hiện: Lenna
Theo Another