Có nên tin vào da thuần chay – chất liệu bền vững trong thời trang?

Ngày đăng: 25/11/21

Không chỉ là một loại chất liệu hiệu quả được nhiều tín đồ, nhà mốt ưa chuộng mà da thuần chay còn được xem là cuộc cách mạng cho thời trang bền vững nói riêng, cả ngành thời trang nói chung. 

Khi nói đến tính bền vững trong ngành thời trang, da thuộc luôn là chất liệu được giới mộ điệu quan tâm vì có một lịch sử không ít tranh cãi đặc biệt. Trong nhiều năm qua, ngành công nghiệp sản xuất da truyền thống luôn là mối quan tâm trong lãnh địa thời trang vì được chủ yếu được làm từ da của gia súc, động vật, và đây cũng là nguyên nhân gây ra nạn phá rừng ở Nam Mỹ, gây ra biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học. Từ đây, lông thú, lông vũ và da động vật cũng trở thành chất liệu “cấm kỵ” của các nhà mốt. Nhờ thế tạo ra được động lực thúc đẩy các chuyên gia trong ngành nỗ lực, tìm kiếm các giải pháp thay thế bền vững và hợp chuẩn đạo đức để có thể tiếp tục sự thành công của thời trang da và cả lãnh địa thời trang nói chung. 

Cũng từ đó mà thị trường ngày nay xuất hiện nhiều chất liệu thời trang thay thế với phiên bản thân thiện và lành tính hơn với môi trường, đặc biệt là da thuần chay – một loại chất liệu đang được nhiều chuyên gia, nhà mốt và mọi tín đồ thời trang quan tâm và yêu thích. Chẳng hạn những đột phá như vào đầu năm nay, thương hiệu tiên phong trong thời trang bền vững  Stella McCartney đã cho ra mắt bộ sưu tập đầu tiên được làm từ da thuần chay được làm từ nấm trồng trong phòng thí nghiệm, hay thương hiệu Still Here vừa tung ra sản phẩm da thuần chay đầu tiên được làm từ polyester tái chế thân thiện với môi trường. 

Tuy nhiên da thuần chay không đơn giản như chúng ta thường nghĩ vì nhiều người còn hiểu lầm khái niệm da thuần chay với da ethical sourcing do có cùng mục đích đều nhắm tới lợi ích của môi trường. Vậy hãy cùng Style-Republik tìm hiểu kĩ về da thuần chay và giải tỏa những hiểu lầm nhé!

Da thuần chay là gì?

Nói một cách đơn giản và dễ hiểu thì da thuần chay là bất kỳ loại da nào không được làm từ da động vật. Tuy không được làm từ da động vật nhưng da thuần chay mang lại chất lượng cao cho người tiêu dùng. Quá trình sản xuất loại da này cũng thân thiên và có tính đạo đức với môi trường. Ngày nay, các sản phẩm da thay thế và nhân tạo cũng ngày càng trở nên phổ biến khi mọi tín đồ ngày càng quan tâm hơn đến quyền lợi động vật. 

Tuy nhiên, không phải da thuần chay nào cũng được làm từ các nguyên liệu từ thiên nhiên và lành tính với môi trường. Thực chất da thuần chay được chia ra thành hai loại gồm da tổng hợp được làm từ vật liệu có nguồn gốc từ dầu mỏ và da thuần chay tự nhiên làm từ chất hữu cơ. Da tổng hợp được làm từ hai loại polyme nhựa khác nhau là polyurethane (PU) và polyvinyl clorua (PVC), làm nên kết cấu nhăn tạo nên hiệu ứng giống như da thật. Như vậy, việc sử dụng những vật liệu này sẽ không bền vững cũng như không thể phân hủy trong môi trường, điều đó có nghĩa là da nhựa chỉ “kẻ đội lốt quảng cáo xanh” (Greenwashing) tạo ra ảo giác cho người tiêu dùng cảm thấy như họ đang có nhận thức tốt về môi trường.

Hiện nay nhiều thương hiệu thời trang đặc biệt là thời trang nhanh sử dụng da tổng hợp trong khâu sản xuất ngày càng nhiều vì quy trình dễ dàng hơn và rẻ hơn. Nhưng phần lớn các sản phẩm này luôn có chất lượng thấp và không thực sự bền vững vì tuổi thọ ngắn, khó phân hủy, cuối cùng cũng trở thành vị “khắc tinh” của môi trường, nằm trong bãi rác nhiều thế kỷ.  

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là da nhựa không thân thiện với môi trường khi so sánh trực tiếp với da làm được từ động vật. Một báo cáo về tính bền vững trong thời trang vào năm 2018 của Kering cho biết tác động với môi trường của việc sản xuất da thuần chay có thể thấp hơn tới một phần ba so với da thật, do da động vật đến từ ngành chăn nuôi ô nhiễm nặng. Tuy nhiên, thực tế của những loại da “thuần chay” này thường có thể đi kèm với nguy cơ ô nhiễm vi nhựa từ lượng năng lượng, hóa chất và nước cần thiết để sản xuất. Hơn nữa, nhựa gây ra mối đe dọa kinh khủng trước và sau vòng đời của chúng, chất lượng vừa xuống cấp theo dòng thời gian vừa môi trường một lượng lớn hóa chất độc hại.

Da thuần chay tự nhiên làm từ chất hữu cơ

Hành trình tìm ra vật liệu thời trang thay thế da thuộc vừa có chất lượng tốt vừa thân thiện với môi trường chắc hẳn là một chặng đường dài, các chuyên gia chưa bao giờ ngừng tìm ra nhiều lựa chọn sáng tạo để có thể mở đường cho những đột phá trong thời trang bền vững.

Da thuần chay làm từ thực vật là một sự đổi mới đầy thú vị và khác với các loại da nhựa thông thường khác. Không những là một giải pháp hiệu quả trước sự đe dọa của hiện tượng nóng lên toàn cầu, da làm từ thực vật còn có được độ bền như da động vật, đồng thời cung cấp tác động carbon thấp hơn nhiều so với da động vật và da tổng hợp. Những cái tên da thuần chay làm từ thực vật như táo, quả thơm, xương rồng, nấm,…

Da nấm, còn được gọi là Mylo, đây là một chất liệu mềm được làm từ sợi nấm, cấu trúc rễ ngầm của nấm, đem lại cảm giác giống như da. Da nấm chỉ mất vài ngày để sản xuất nên năng lượng và lao động để sản xuất cũng ít “độc hại” hơn khi sản xuất da động vật. Vật liệu này được yêu thích vì không gây hại cho môi trường, có thể phân hủy sinh học, cũng như bền, không thấm nước và nhẹ. Da được làm từ quả táo cũng có thể phân hủy sinh học 100% và được tạo ra từ hạt, lõi và vỏ của quả táo. Đây cũng là chất liệu được các thương hiệu ưa chuộng như Volkswagen vì nó đem lại kết cấu mềm mại như da động vật.

Da dứa hay còn gọi là Pinatex được làm từ các sợi lá của quả dứa, điều khiến nó trở nên đặc biệt vì nó là sản phẩm được sản xuất vì tận dụng được những phế phẩm nông nghiệp. Da làm từ xương rồng chắc chẳng còn xa lạ với các tín đồ thời trang. Chất liệu này được sản xuất phổ biến bởi thương hiệu Desserto của Mexico, thương hiệu nhận được giải thưởng của Đại học Oxford và PETA. Da xương rồng của Desserto được xem là chất liệu bền vững vì chúng tạo ra ít chất thải hơn trong quá trình sản xuất, có nhiều lợi ích về môi trường, vì công ty có thể làm giàu đất và tăng đa dạng sinh học để tiết kiệm nước, cũng như giảm đáng kể lượng khí thải carbon.

Thực hiện: Huỳnh Trân

Theo L’Officiel USA