Pretty Privilege: Có hay không sự tồn tại của đặc quyền nhan sắc?

Ngày đăng: 27/11/23

Xinh đẹp có thể là một đặc ân. Pretty Privilege: Có hay không sự tồn tại của đặc quyền nhan sắc?

Người ta thường tin rằng những người xinh đẹp (càng gần với tiêu chuẩn vẻ đẹp truyền thống càng tốt), sẽ có cuộc sống dễ dàng hơn. Có một sự thật về chuyện này, nếu bạn hấp dẫn, bạn có thể làm hài lòng người khác dễ dàng hơn và thường có cuộc sống nhẹ nhàng hơn. 

Có hay không một “đặc quyền sắc đẹp”?

Câu trả lời là “có” và khi nhìn một cách tuyệt đối thì đây là một vấn đề ngớ ngẩn, thiển cận và hời hợt. Thực tế việc một phụ nữ da trắng và gầy có nhiều cơ hội trong cuộc sống hơn một phụ nữ chuyển giới, khuyết tật, béo, da đen hay dân tộc thiểu số là điều không thể chối cãi. Và ngay cả trong những nhóm thiểu số này, bạn càng xinh đẹp thì bạn càng ít gặp rắc rối.

Vào năm 2021, Nguyễn Lâm Thảo Tâm, một gương mặt trẻ đáng chú ý trong thế giới influencer ở Việt Nam lên tiếng trên Instagram về “pretty privilege”. Cô thừa nhận rằng mình có đặc quyền ưa nhìn, rằng cô có được sự hiện diện trên truyền thông xã hội là nhờ ngoại hình của mình. Sự lên tiếng của cô nhận được nhiều sự chú ý từ công chúng. Trong thực tế, đặc quyền ngoại hình xuất hiện nhiều trong văn hoá đại chúng. Trong bản nhạc pop Pretty Girl Rock (2010) của Keri Hilson có đoạn: “Don’t hate me ‘cause I’m beautiful / Don’t hate me ‘cause I’m beautiful.” Beyoncé cũng có ca khúc mang tên Pretty Hurts (2013). (Trích Vietcetera)

Một câu hỏi của bối cảnh hóa

Người ta phải bối cảnh hóa và liên kết nó với các vấn đề và mối quan tâm xã hội khác như chứng sợ béo, phân biệt chủng tộc, phân biệt tuổi tác, chứng sợ chuyển giới,… để hiểu ý nghĩa của điều này và biết rằng thực sự có sự phân biệt nghiêm trọng hơn những sự phân biệt đối xử khác.

Sắc đẹp là một đặc quyền

Không chỉ vậy, không phải ai cũng có đủ điều kiện để làm đẹp. Đặc biệt nếu chúng ta lấy các ngôi sao làm tấm gương và chuẩn mực. Chăm sóc sắc đẹp, trang điểm, quần áo thời trang và thực phẩm lành mạnh có thể là những thứ xa xỉ không thể đạt được đối với một nhóm phụ nữ có điều kiện kinh tế thấp, những người không có vẻ ngoài “dễ nhìn” nên không thể kiếm được việc làm hoặc đang không được phép ở một số nơi. Đây cũng là lúc khía cạnh kinh tế phát huy tác dụng như một điều bổ sung vào các “giao điểm” (giữa các vấn đề đã đề cập) mà không thể bị bỏ qua.

Nếu điều đó không tồn tại thì sao?

Tuy nhiên, không phải ai cũng tin vào sự tồn tại của đặc quyền này. Một số người dùng trên Twitter và TikTok đã thách thức quan điểm này, họ chỉ ra rằng theo quan điểm của họ, những cô gái xinh đẹp hơn thường phải chịu đựng một kiểu chú ý quấy rối nhất định ở nơi công cộng và từ đàn ông. Các cuộc thảo luận vẫn đang bùng nổ. Việc những người dùng này bóng gió rằng phụ nữ không tuân theo các tiêu chuẩn sắc đẹp sẽ không phải chịu bạo lực (dù bằng lời nói hay thể chất đều không liên quan) mở ra những cách giải thích và hành vi rất nguy hiểm. 

Tư tưởng nguy hiểm

Nói rằng chỉ những cô gái xinh đẹp mới là nạn nhân bị hành hung vì giới tính và ngoại hình thực ra là phủ nhận một thực tế khủng khiếp, một điều mà không thể nhắm mắt làm ngơ đó là phụ nữ ở địa vị yếu thấp, ít quyền lực trong xã hội luôn là những nạn nhân phổ biến bị nhắm đến cho các loại hành động tiêu cực này, dựa trên tư tưởng về quyền lực của nam giới đối với phụ nữ chứ không phải dựa trên sự khao khát thực sự đối với cơ thể họ, như nhà văn chuyển giới Gretchen Felker-Martin, tác giả cuốn tiểu thuyết Manhunt đã giải thích rất rõ.

Những dữ liệu nói gì?

Theo Liên Hợp Quốc, phụ nữ khuyết tật có nguy cơ bị tấn công tình dục gần như gấp đôi trong số phụ nữ. Viện William tại Trường Luật UCLA cho biết, người chuyển giới có nguy cơ trải qua (tức là trở thành nạn nhân) của các vấn đề như bạo lực như hiếp dâm, tấn công tình dục, tấn công nghiêm trọng hoặc tấn công đơn giản cao gấp 4 lần so với người đồng giới. “Đặc quyền tuyệt vời nhất: giới tính và cơ thể lành lặn”.

Thực hiện: Gia Uyên

Theo NSS G-Club