Guo Pei Savannah AW 2020/2021 và hiện thực ‘bình thường mới’ đánh thức giấc mộng lãng du

Ngày đăng: 21/07/20

Có mặt trong lịch trình của tuần lễ thời trang Digital Haute Couture đầu tiên trên thế giới [*1] với tư cách thành viên khách mời (Membres Invités), ‘runway show’ trực tuyến Guo Pei Savannah AW 2020/2021 của thương hiệu Guo Pei bắt đầu được phát vào lúc 11:30, ngày 8 tháng 7 năm 2020 tại Paris. 

Hành trình sự sống của BST Savannah đánh dấu runway show lần thứ 10 của Guo Pei tại Paris Haute Couture Fashion Week, gợi nhắc một khối cảm xúc tò mò, hồi hộp và đầy phấn khích tại runway show Paris Haute Couture Fashion Week đầu tiên của Guo Pei mùa SS 2016; sau khi mở cửa hiệu tại Paris và thu hút được mối quan tâm của giới thời trang cao cấp nhờ vào bộ váy vàng lộng lẫy nặng 22kg, mặc bởi Rihanna tại Met Gala 2015.

Mọi nhà thiết kế trên thế giới đều khao khát đưa bộ sưu tập của mình lên sàn runway Paris Haute Couture – lãnh địa của sự quyến rũ không thể chối cãi và sự tinh tế mê hoặc của thời trang tại “kinh đô ánh sáng”. Guo Pei đã luôn được ca ngợi bởi giá trị văn hoá và nghệ thuật trong những thiết kế của cô kể từ giai đoạn đầu sự nghiệp hơn 20 năm trước. Và sứ mệnh của Fédération de la Haute Couture et de la Mode (FHCM) [*1], điều mà giới thời trang luôn hướng về với một sự kính ngưỡng, chính là sự nỗ lực không ngừng để bảo tồn nghệ thuật thủ công truyền thống, cảm hứng nghệ thuật thăng hoa và sự thích nghi với xu hướng đương đại hàng thế kỷ qua. 

Hiện tại, trước thách thức của đại dịch Covid-19, nỗ lực của Fédération de la Haute Couture et de la Mode chính là đồng hành cùng các nhà Couturier tiếp tục diễn đạt giá trị Haute Couture. Tuy nhiên, để nhận được sự tán thưởng của hiện thực ‘bình thường mới’, không chỉ mê hoặc bằng cảm hứng mộng mơ phù phiếm, sự tôn vinh hay kính ngưỡng, mà còn đòi hỏi một thông điệp toàn cầu, một hành động khắc phục tác động, chứng minh ý nghĩa (kể cả theo cách thực dụng) mà các thiết kế Haute Couture muốn biểu đạt. “A journey through my new Couture collection: from my inspirations to the runway”, từ cảm hứng đến runway, nhưng hiện thực ‘bình thường mới’ cũng cần một hành trình từ runway trở về với cuộc sống. Lần đầu tiên, phong cách Haute Couture tinh vi cực độ của Guo Pei bị mờ nhạt bởi thiếu vắng mối bận tâm sâu sắc đối với hiện thực xã hội.

Biểu cảm nghệ thuật của Guo Pei luôn nhận được sự khích lệ, không chỉ từ FHCM mà còn từ các chuyên trang hàng đầu, chẳng hạn như “kinh thánh thời trang” Vogue. Trải qua 9 Couture show trước đây, BST Legend SS 2017 lấy cảm hứng từ sự cống hiến thiêng liêng của tôn giáo, L’Architecture AW 2018 diễn giải kiến trúc Gothic bằng fashion couture, hay BST East Palace SS 2019 tôn vinh văn hóa nghệ thuật Phương Đông huyền bí… đều được ca ngợi như những hành trình trải nghiệm bản sắc văn hoá nghệ thuật vượt thời gian. Nhưng, thời đại đã khác, những cảm hứng định danh giá trị di sản bản địa hay đôi khi là cảm xúc thể nghiệm nghệ thuật nhất thời, đã không đủ nội lực để cất cao tiếng nói đến với công chúng thời trang Haute Couture, nếu không đi kèm một hành động nào đó.

Cuộc trình diễn hoang dã của Guo Pei Savannah

Savannah [*2] của Guo Pei được truyền cảm hứng bởi đàn thú hoang dã của thảo nguyên Châu Phi trong Phòng Trưng Bày Tiến Hoá (Grande Galerie de l’Evolution), thuộc Bảo Tàng Lịch Sử Tự Nhiên Quốc Gia ở Paris (National Museum of Natural History in Paris) [*3]. Đây là địa điểm thu hút khách tham quan đứng thứ 11 của thành phố Paris, nơi trưng bày các mô hình hoặc hiện vật hoá thạch, khoáng vật, thiên thạch, động vật, thực vật..và lưu trữ các loại thư tịch bách thảo, nghiên cứu và phổ biến các kiến thức về tự nhiên. 

Phòng Trưng Bày Tiến Hoá là mái nhà của khoảng 7000 mô hình động vật giống như thật, một số có trang bị cảm biến chuyển động kích hoạt âm thanh đặc trưng của các loài động vật mỗi khi khách tham quan đi ngang qua. Chúng không thực sự phát ra âm thanh của tạo hoá, nhưng chúng có thể nói với con người mọi thứ về cuộc sống, ngay tại bối cảnh mà hiện thực vô thường đứng cùng với lịch sử và khoa học để trò chuyện về cuộc phiêu lưu vĩ đại của sự sống đa dạng sinh học.

Look 10 – Guo Pei Savannah AW 2020. Nguồn: Guo-pei.fr

17 look trong BST Guo Pei Savannah AW 2020 đã tái hiện đàn thú rừng hoang dã đang “xếp hàng di cư” trong Bảo Tàng Lịch Sử Tự Nhiên Quốc Gia, bằng ngôn ngữ của thời trang đương đại phong vị Trung Quốc. Trong cuộc gọi phỏng vấn từ Bắc Kinh, nhà thiết kế Guo Pei chia sẻ với Vogue rằng các ý tưởng của cô được truyền cảm hứng từ sự gắn kết và tính cân bằng tự nhiên của Savannah, ngôi nhà đa dạng sinh học đáng kinh ngạc của các loại thực vật và động vật chung sống hài hoà, nơi cảnh quan nguyên thuỷ được bảo tồn và ít tiếp xúc với con người. Trong một đoạn video dài 10 phút, nhà thiết kế Guo Pei nói rằng: “tôi cảm thấy thực sự có thể nhận thức được vẻ đẹp của cuộc sống trên các loài động vật hoang dã”

Look 6 – Guo Pei Savannah AW 2020. Nguồn: Voguehk

Look 7 – Guo Pei Savannah AW 2020. Nguồn: Voguehk

“Đối với chương trình lần thứ 10 này, tôi đang khám phá chủ đề của Cuộc Sống. Tôi hình dung cảnh quan đồng cỏ Savannah rộng lớn, nơi thực vật sinh sôi và động vật trưởng thành khỏe mạnh sau những mùa mưa. Những con báo Cheetahs đang săn mồi, hươu cao cổ đang gặm cỏ trong khi một đàn ngựa vằn đi ngang qua. Ở đây, quy luật tự nhiên chiếm ưu thế, chưa được khám phá. Trong thời gian này, thế giới đối mặt với những thách thức của một cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu, tôi thấy mình đi sâu vào nhận thức và khám phá cảm xúc cá nhân đối với Cuộc Sống. Thông qua bộ sưu tập, tôi muốn bày tỏ cảm xúc về mối liên hệ giữa cuộc sống và cảnh quan, giữa mối quan hệ con người và thiên nhiên” – Guo Pei, dn-africa.com

Để diễn đạt cảm hứng Savannah của mình, NTK Guo Pei lựa chọn những loài động vật to lớn và đại diện của vùng đồng cỏ Châu Phi theo đúng nghĩa đen như voi, ngựa vằn, hươu cao cổ và báo Cheetahs. Những đặc trưng nổi bật của các loài động vật đó được thể hiện trên kết cấu lẫn chi tiết – ‘cực kỳ chi tiết’ mang tính biểu tượng của thương hiệu Guo Pei. 

Kết hợp nhiều kỹ thuật thêu và xử lý chất liệu 3D như smocking, felted wool (hay còn gọi là len chọc), needle punching (thêu nổi hoặc thêu xù)… các loài động vật hoang dã của Savannah Châu Phi nguyên sơ được tạo hình một cách sống động. Những đôi tai, bờm và đốm, sọc làm bằng kỹ thuật chọc len nổi bật xuyên suốt BST. Rặng cây acacia [*4] và những chú hươu cao cổ thêu xù trên look 3, đầu ngựa vằn trên nền lụa smocking của bộ váy đen look 9, hay đôi hươu tựa đầu theo đường cong vai của chiếc bubble cape trắng mỏng look 17.

Details Look 2 – Guo Pei Savannah AW 2020. Nguồn: Vogue

Details Look 3 – Guo Pei Savannah AW 2020. Nguồn: Vogue

Details Look 9 – Guo Pei Savannah AW 2020. Nguồn: Vogue

So với nhiều bộ sưu tập trước đây, mặc dù vẫn gây ấn tượng với phong cách trang trí chi tiết tinh vi và hình bóng thể tích (volume silhouette) nhưng có lẽ, BST Savannah đang sở hữu tính ứng dụng cao hơn hẳn, và cả một sự tối giản. Kết cấu 3D áp dụng nhiều trên các mẫu thiết kế lấy cảm hứng từ loài voi, hướng đến phong cách phụ nữ hiện đại mạnh mẽ, như bộ pantsuits xám look 5 và áo khoác look 7 với các bộ phận của đầu voi được “điêu khắc” trực quan với tỷ lệ khéo léo, không quá phô trương. 

Details Look 5 – Guo Pei Savannah AW 2020. Nguồn: dn-mag.com

Details Look 16 – Guo Pei Savannah AW 2020. Nguồn: Vogue

Sứ mệnh thực tại đánh thức giấc mộng lãng du

Savannah sử dụng các loại chất liệu trông giống như da và lông thú nhưng thực tế không có nguồn gốc động vật. Hợp tác với công ty Ananas Anam Ltd., Guo Pei Savannah lựa chọn Piñatex – một loại da nhân tạo thay thế da động vật, để biểu đạt sự trân trọng nguồn sống của tự nhiên. Piñatex được nghiên cứu và phát triển bởi người sáng lập Ananas Anam – nữ tiến sĩ Carmen Hijosa, được chế tạo bằng sợi cellulose chiết xuất từ lá dứa, PLA (axit polylactic) và nhựa gốc dầu mỏ. Sáng kiến vải sợi lá dứa Piñatex công bố lần đầu tiên vào tháng 12/2013 tại triển lãm tốt nghiệp tiến sĩ, đại học Nghệ Thuật Hoàng Gia London. 

Look 3 – Guo Pei Savannah AW 2020. Nguồn: Voguehk

Piñatex kế thừa loại vải dệt lâu đời có nguồn gốc sợi piña (dứa) hoặc abacá (một giống chuối), dùng để may một loại y phục truyền thống của người Philippines thời thuộc địa Tây Ban Nha, có tên Tagalog Barong. Trong lịch sử, giống cây dứa được người Tây Ban Nha mang đến Philippines trong thời kỳ thuộc địa kể từ thế kỷ XVII, do đó Tagalog Barong là loại y phục kết hợp từ nền văn hoá bản địa Philippines và thuộc địa Tây Ban Nha. 

Loại chất liệu này được đánh giá là liệu pháp giảm thiểu những vấn đề toàn cầu hiện nay như sản xuất dư thừa và rác thải công nghiệp, nhưng trên hết là giải pháp nhân đạo, tôn trọng sự sống của mọi giống loài động vật. Ngành công nghiệp liên quan đến dứa trên toàn cầu thải ra khoảng 40,000 tấn lá dứa mỗi năm, thường bị đổ bỏ và đốt cháy. Trong khi đó, tại công ty Ananas Anam, cần khoảng 480 lá dứa (từ 16 cây dứa) để tạo ra 1m2 Piñatex. Công đoạn xử lý để thu được sợi lá dứa giúp những nông dân trồng dứa có thêm thu nhập, sinh khối sót lại trong quy trình này được sử dụng làm phân bón. 

Tuy nhiên, mặc dù là một loại da thuần chay giúp cứu chuộc giá trị đạo đức trong ngành công nghiệp thời trang xa xỉ, nhưng cho đến hiện tại, Piñatex vẫn là loại chất liệu không phân huỷ sinh học 100% do còn phụ thuộc thành phần nhựa có nguồn gốc dầu mỏ. 

“Cuộc sống thật hấp dẫn và tươi đẹp. Cuộc sống là món quà tối thượng từ thiên nhiên đến trái đất. Sự phát triển và đổi mới của các dạng sống, sự tiến hoá không ngừng dường như cho thấy trí tuệ và sinh lực vô hạn của cuộc sống. Đại dịch đã tác động đến tất cả mọi người và tái tạo sự hiểu biết của chúng ta về giá trị và mục đích của cuộc sống. Khi chúng ta ở trong nhà một cách an toàn, chúng ta khao khát những đồng cỏ rộng lớn của Savannah. Khi đối mặt với cái chết, chúng ta rất vui mừng khi hình dung ra sức sống và vẻ đẹp của một con vật phi nước đại. Vẻ đẹp của cuộc sống cho chúng ta sự can đảm khi đối mặt với nghịch cảnh. Sự sợ hãi trước thiên nhiên truyền cảm hứng cho lối sống khiêm nhường hơn. Sự cân bằng tinh tế của cuộc sống và thiên nhiên phản ánh tương lai của nhân loại” – Guo Pei, dn-africa.com

Nếu cần định nghĩa thời trang thập niên 20 của thế kỷ XXI, một mấu chốt quan trọng chính là: Thời trang đã thay đổi. Không còn là một lãnh địa mộng mơ chứa chan những lời ngợi ca hoa mỹ. Nhiều hơn một thông điệp phải là rất nhiều hành động, để biểu đạt, minh chứng, lan truyền động lực và hơn nữa: khẳng định sức quyến rũ, khả năng lãnh đạo phong trào của thời trang Haute Couture. Tiêu chuẩn thẩm mỹ trong thời đại “bình thường mới’ sau nhiều biến cố xã hội toàn cầu đã thu hẹp giá trị Haute Couture, nếu thiếu đi thông điệp có sức nặng về ‘tính hành động’. 

Tác giả bài viết về BST Guo Pei Savannah Couture 2020 – Ms. Emily Farra, đăng trên tạp chí Vogue, cho rằng cảm giác về sự gắn kết và tình yêu của nhà thiết kế sẽ bị che mờ. Trong ánh sáng của phong trào Black Lives Matter, ý tưởng xoay quanh một nhà thiết kế được được truyền cảm hứng từ Châu Phi không đủ sức truyền cảm hứng ra thế giới thực tại, kể cả những món trang sức và phong cách trang điểm mang màu sắc “lục địa đen”, hay chất liệu da nhân tạo có nguồn gốc tự nhiên, nhưng lại thiếu vắng vẻ đẹp của một người mẫu da đen. 

Mặc dù, nhà thiết kế đã cho biết rằng mong muốn của cô là tuyển chọn những người phụ nữ khắp nơi trên thế giới, bao gồm cả Châu Phi, nhưng đại dịch đã khiến điều đó không thể đạt được. Bộ sưu tập đã bắt đầu thực hiện từ nhiều tháng trước khi xảy ra sự kiện George Floyd và Black Lives Matter. Tuy nhiên, sự cảm thụ thời trang trong hiện thực “bình thường mới” đang dần buông bỏ thói quen cũ. Khi lấy cảm hứng từ các nền văn hoá độc đáo – không tránh khỏi những nhà đánh giá nghiêm khắc nhất coi đó là sự tước đoạt các mảnh nghệ thuật bản địa, sự đánh cắp tinh thần văn hoá (như họa tiết thủ công, âm nhạc bản địa, hay di sản tự nhiên…) để sáng tạo các bộ sưu tập thời trang cao cấp ở cách xa hàng ngàn dặm – do không có một gương mặt đại diện đủ sức thuyết phục, không có sự trao quyền hay lợi ích xứng đáng cho suối nguồn cảm hứng đó, cho phụ nữ và trẻ em, thiên nhiên và môi trường.

Look 17 – Guo Pei Savannah AW 2020. Nguồn: Guo-pei.fr

Ms. Emily Farra gợi ý rằng NTK Guo Pei nên xem xét một điều gì đó để thực sự tôn vinh và bảo vệ động vật ở Savannah – vốn  đang bị đe dọa và dễ bị tổn thương. Rằng thương hiệu Guo Pei có thể quyên góp cho những nỗ lực khắc phục biến đổi khí hậu [*5], bởi một số khu vực ở Châu Phi đang trải qua những ảnh hưởng của sự nóng lên toàn cầu, bao gồm nhiệt độ tăng, hạn hán và sa mạc hoá. 

Do hạn chế về thời gian và thiếu vắng fashion show vật lý, NTK Guo Pei cho biết tầm nhìn của cô không được trọn vẹn và dự định sẽ phát hành phần thứ hai vào tháng 1/2021. Mặc dù có nhiều bình luận thẳng thắn và hết sức khắt khe, nhưng tác giả Emily Farra của Vogue vẫn kỳ vọng BST Savannah của Guo Pei sẽ có nhiều cải thiện trong những tháng tới để tinh chỉnh thông điệp của mình. 

Chú thích

[*1] Haute Couture Fashion Week AW 2020/2021 (6 – 8/7/2020) đã thực sự diễn ra tại Paris, không huỷ bỏ như lo ngại hồi đầu đại dịch bùng phát, nhưng cũng không diễn ra theo cách thông thường và tương tự nhau suốt gần hai thế kỷ qua, kể từ khi tiền thân của Liên Đoàn Haute Couture & Fashion (Fédération de la Haute Couture et de la Mode – FHCM ) ra đời vào năm 1868.  Việc đi lại và tụ họp vẫn bị hạn chế do đại dịch Covid-19. Lần đầu tiên, sự kiện thời trang mang tính di sản của Pháp đã không diễn ra bằng các chương trình vật lý mà thay vào đó là một bước ngoặt của thời đại: thế giới chào đón tuần lễ thời trang Paris Haute Couture đầu tiên bằng phương tiện kỹ thuật số. Haute Couture AW 2020 cho phép người hâm mộ tự do lựa chọn “hàng ghế đầu” ngay trước màn hình máy tính, smartphone, smartTV…để thưởng thức runway show của các nhà Couturier hàng đầu thế giới, có thể xem trực tuyến tại bất kỳ đâu và bất kỳ lúc nào kể từ ngày 6 tháng 7 năm 2020. 

[*2] Savannah là một hệ sinh thái đa dạng sinh học, thảo nguyên của các loài cây cao phân tán thưa thớt, để ánh sáng sự sống soi rọi xuống thảm thực vật đồng cỏ, nơi ở của các loài cây bụi cỏ rêu. Tuy nhiên, cũng có nhiều Savannah chuyển tiếp giữa rừng và sa mạc, hoặc rừng và đồng cỏ do đó sở hữu mật độ cây đông đúc, phân tầng và phức tạp hơn.

[*3] Bảo Tàng Lịch Sử Tự Nhiên Quốc Gia Paris (National Museum of Natural History in Paris) là địa danh huyền thoại gắn kết với toà nhà được thiết kế bởi kiến trúc sư Jules André vào năm 1889. Lịch sử của Phòng Trưng Bày Tiến Hoá được ghi nhận bắt đầu vào năm 1626, kể từ việc thành lập Vườn Cây Dược Liệu Hoàng Gia (Jardin Royal Des Plantes Médicinales) dưới quyết định của Louis XIII nhằm hiện đại hoá phương pháp giảng dạy y học ở Paris, sau đó trở thành Bảo Tàng Lịch Sử Tự Nhiên (Muséum D’histoire Naturelle) kể từ sau French Revolution (1789 – 1799). Tại đây, các bộ sưu tập lịch sử tự nhiên duy nhất trên thế giới dần dần thiết lập thành các phòng trưng bày theo chủ đề. Phòng Trưng Bày Động Vật Học (Galerie de Zoologie) chính thức thành lập từ năm 1889 nhưng đóng cửa vào năm 1965, cho đến khi được cải tạo lại và khai trương Phòng Trưng Bày Tiến Hoá (Grande Galerie de l’Évolution) vào năm 1994. 

[*4] Trong số các loài thực vật kỳ lạ sinh trưởng và đặc trưng ở Savannah Châu Phi, Acacia Savannah (cây keo Savannah) hay Prickly Acacia (keo gai) là một nhóm thực vật thân gỗ có ảnh hưởng hệ trọng đối với môi trường. 

[*5] Sự biến đổi khí hậu do con người gây ra hiệu ứng nhà kính có thể dẫn đến sự thay đổi cấu trúc và chức năng của Savannah. Toàn bộ thảo nguyên và các loài động thực vật đồng cỏ sẽ bị ảnh hưởng do sự xâm lấn của cây gỗ, tác động liên đới gây mất cân bằng đa dạng sinh học của Savannah nguyên thuỷ. 

 

Ảnh bìa

Nguồn: Voguehk

Resource

Guo Pei autumn winter savannah online fashion show – dn-mag

Haute Couture fashion week fall 2020 shows – fashionmagazine

Paris fashion week shows returning september – Vogue

History grande galerie levolution gallery evolution – .jardindesplantesdeparis.fr/en

Grande galerie evolution gallery evolution – mnhn.fr/en

Fall 2020 couture – Vogue

Thực hiện: Xu