Một cuộc phỏng vấn NTK Tom Ford ở tuổi 60: Thời trang là một cách để không cảm thấy mình đang chết

Ngày đăng: 09/12/21

Một cuộc phỏng vấn giữa cây bút Tim Blanks với nhà thiết kế người Mỹ về nền văn hóa tẩy chay (cancel culture) và việc bước sang tuổi 60, cái chết và tương lai của thương hiệu Tom Ford.

Nhà thiết kế Tom Ford bước sang tuổi 60 vào cuối tháng 8 năm nay. Sinh nhật của ông chắc chắn là một bước ngoặt nào đó đối với văn hóa đại chúng. Người đàn ông có khả năng nhạy bén này đã giúp định hình phong cách trong suốt một phần tư thế kỷ, nay đã bước sang thập kỷ thứ bảy của mình. Điều đó đủ để khiến bất cứ ai cũng phải dừng lại và tự hỏi thời gian trôi đi đâu.

May mắn thay, có một cuốn sách mới để làm rõ tất cả những khúc mắc. Tom Ford 002 là phiên bản đồng hành xa hoa xuất hiện vào năm 2004, ngay sau khi Ford chia tay Gucci trong đau thương. Phần mới đánh dấu một thập kỷ rưỡi với những thay đổi thú vị và đầy thách thức đối với Ford: về mặt chuyên môn, với sự phát triển toàn cầu của thương hiệu riêng và việc ông chuyển sang làm phim (cả “A Single Man” và “Nocturnal Animals” đều được đề cử giải Oscar). Và về mặt cá nhân: rời London đến Los Angeles và có một cậu con trai 9 tuổi, Jack.

Tim Blanks: Khi ông sắp xếp lại cuốn sách, điều gì khiến ông ấn tượng nhất khi hồi tưởng lại?

Tom Ford: Một trong những điều tôi nói đến là bạn có thể cho cả thế giới thưởng thức gu của mình. Và đúng là như vậy, tôi nghĩ rằng tất cả công việc của tôi đều có một chủ đề chung vì tất nhiên, tôi có xu hướng thích những thứ liên quan đến nhau. Có một sự hồi tưởng, một số điều mà tôi sẽ không làm vào thời điểm hiện tại, nhưng tôi đã làm khi đó. Nhưng khi lớn hơn, có con, điều đó làm thay đổi nhận thức của bạn về những gì bạn muốn thể hiện cho thế giới. Và trong trường hợp của tôi, những sáng tạo của tôi ít gợi dục một cách công khai nhưng vẫn gợi cảm. Mặt khác, tôi biết rằng tư duy của tôi đã phát triển, mặc dù tôi nghĩ rằng nó đang kìm hãm sự sáng tạo theo nhiều cách.

Những sáng tạo của tôi ít gợi dục một cách công khai nhưng vẫn gợi cảm.

TB: Ý ông đang nói đến văn hoá tẩy chay?

TF: Bạn thực sự phải suy nghĩ và xem xét lại mọi thứ bạn làm. “Ôi trời, liệu điều này có xúc phạm ai không, nó có bị hiểu sai không?” Là một nhà thiết kế, tất nhiên chúng tôi luôn “chiếm dụng” những thứ từ nhiều nền văn hóa khác nhau, nhưng nó được xem như một hình thức tôn vinh nền văn hóa đặc biệt đó. Tôi sẽ nghĩ, “Ồ, điều này thật đẹp, tôi muốn đưa nó ra trên thế giới.” Và bây giờ bạn phải suy nghĩ lại bởi vì nó có thể được gọi là sự chiếm dụng. Nếu đó không phải là văn hóa của riêng bạn, bạn không thực sự được phép hưởng lợi từ nó. Yves Saint Laurent sẽ không bao giờ có thể làm một bộ sưu tập Trung Quốc, một bộ sưu tập về nông dân. Làm thế nào mà ông có thể làm một bộ sưu tập về nông dân trong thế giới ngày nay? Có rất nhiều thứ có thể không bao giờ được tạo ra, nhưng đồng thời, sự thay đổi này cần phải xảy ra.

Có một chính sách không khoan nhượng, rất tốt về nhiều mặt nhưng rất khó quản lý nếu bạn là người của công chúng hoặc nếu bạn đang điều hành một công ty. Bạn phải nghĩ về tất cả. Điều tích cực là bây giờ mọi người có thể cho cả thế giới thấy và tự hào về con người của họ. Tôi tin rằng bạn nên là bất cứ thứ gì bạn muốn trở thành. Nếu tôi đóng vai người chuyển giới trong một bộ phim, tôi có rất nhiều diễn viên chuyển giới tuyệt vời để lựa chọn. Nếu tôi chọn một nhân vật đồng tính nam, tôi có rất nhiều diễn viên đồng tính để lựa chọn. Nhưng thật khó để sáng tạo. Trên thực tế, rất khó để làm gì đó đầy ngẫu hứng trong thế giới ngày nay, bởi vì bạn phải suy nghĩ lại về bản thân. Bạn không thể chỉ phiêu. Tôi cảm thấy nó cản trở khả năng được thả lỏng. Những gì tôi thường cố gắng làm là thả lỏng, phân tích nó và nói, ‘Được rồi, điều gì tôi nên kiềm chế, điều gì tôi không nên kiềm chế? Điều này có đúng không, điều này có sai không? “

TB: Ông có thấy điều đó trong điện ảnh và thời trang không?

TF: Chúa ơi, chắc chắn rồi! Tôi vẫn chưa làm phim kể từ khi bắt đầu đại dịch. Với Covid, tôi nghĩ mình sẽ rất sáng tạo. Thực ra thì tôi không nghĩ vậy. Tôi đã phải cho nghỉ một số lượng lớn nhân viên và chúng tôi phải đóng cửa các cửa hàng tạm thời. Cha tôi qua đời ngay khi bắt đầu đại dịch – và tôi đã khóc nhưng không phải theo cách mà tôi đã khóc khi phải gọi điện thoại và thông báo rằng chúng tôi sẽ phải cho nhân viên nghỉ. Đó là một trong những khoảnh khắc xúc động nhất mà tôi đã trải qua. Nó chỉ khiến tôi nhận ra rằng tôi gắn bó tình cảm như thế nào với tất cả những người làm việc cùng tôi, với công ty và những gì tôi làm.

TB: Ông đã từng nói rằng bản thân muốn cống hiến hết mình cho việc làm phim nhưng không thể vì “có quá nhiều người phụ thuộc vào tôi với những gì tôi làm trong lĩnh vực thời trang”.

TF: Có rất nhiều người phụ thuộc vào tôi và đó là điều tôi cảm thấy được. Tuy nhiên, khi chúng tôi đã có tất cả không gian đó, tôi có một cuốn sách mà tôi cần phải chuyển thể và tôi luôn nghĩ mỗi ngày, “Được rồi, tôi sẽ bắt đầu điều đó”, nhưng tôi không cảm thấy sáng tạo. Tất nhiên, tôi cảm thấy rất băn khoăn bởi những thứ đang diễn ra về mặt chính trị, và chỉ đối phó với nó hàng ngày, tôi không cảm thấy sáng tạo, tôi cảm thấy bị sốc. Điều mà tôi nghĩ rằng rất nhiều người đã trải qua.

TB: Ông có cảm thấy công việc của mình nên phản ánh, tiếp thu và thể hiện toàn bộ trải nghiệm đó không?

TF: Tôi không thể sản xuất. Các nhà máy của tôi đã đóng cửa ở Milan, xưởng may của tôi cũng đóng cửa. Có một bộ sưu tập, về cơ bản nó được ghép lại với nhau bằng keo dán. Nó sẽ không được đến các cửa hàng vì các cửa hàng đã đóng cửa. Nhưng những bộ sưu tập kể từ đó đã phản ánh điều đó, chắc chắn là bộ cuối cùng tôi đưa lên sàn diễn. Đó là niềm vui, đó là tinh thần “hãy tiếp tục, chúng ta hãy trở lại với vẻ đẹp và năng lượng và vui vẻ.”

TB: Ông có nghĩ rằng đại dịch đã khẳng định lại niềm tin của ông vào thời trang?

TF: Tôi không nghĩ rằng niềm tin của tôi vào thời trang bị lung lay. Như tôi đã nói, tôi có lẽ không cảm thấy quá sáng tạo. Khi bạn ở nhà, bạn sẽ không đi đâu, không nhìn thấy gì và không có cảm hứng với thế giới bên ngoài, ngoài cái tivi, tôi nghĩ điều đó thật khó. Nhưng tôi hoàn toàn tin vào thời trang.

TB: Một điểm khác biệt giữa cuốn sách 2004 và 2021 là tôi cảm nhận được bản thân ông ở cuốn trước đó. Và trong cuốn mới này, tôi cảm thấy ông đang hướng tới những bản thể khác nhau, nam và nữ, như người mẫu Jon Kortajarena và Mica Argañaraz. Đó có phải là cách thời gian trôi qua?

TF: Khi bạn già đi, bạn luôn có thể tìm thấy một phiên bản đẹp hơn của mình. Hãy điểm lại những gì tôi ước bản thân sẽ trở thành khi trẻ hơn, thay vì chính bản thân tôi ở tuổi 60.

Khi bạn già đi, bạn luôn có thể tìm thấy một phiên bản đẹp hơn của mình. 

TB: Bước sang tuổi 60 có cảm giác như thế nào?

TF: Bốn mươi là lần thay đổi đau thương nhất đối với tôi và nó khiến tôi rơi vào trạng thái trầm cảm kéo dài 8 hoặc 9 năm. Đến năm 40 tuổi, tôi đã rất thành công và có nhiều tiền và nhà cửa. Tôi đã đạt được tất cả những điều mà tôi nghĩ rằng tôi luôn muốn và sau đó tôi nghĩ, ‘Được rồi, chỉ có thế này thôi sao?’. Vì vậy, tôi lao đầu vào rượu và chất kích thích cho đến những năm cuối của lứa tuổi 40. Lứa tuổi 50 không khó khăn chút nào. Và với những chương cuộc đời đã qua, tôi nhận ra, ‘Tôi có lẽ đang dần đi đến hồi kết câu chuyện của mình’ Và tôi nhìn lại và nghĩ, ‘Tôi muốn tiếp tục làm gì? Tôi không muốn tiếp tục làm gì? Cuộc sống của tôi ở đâu? Tôi đã làm được gì?”. Và theo cách đó, sắp xếp cuốn sách này lại với nhau thật tuyệt vì nó được cất giữ trong một chiếc hộp nhỏ xinh và đậy nắp lại, và bây giờ tôi có thể chuyển sang chương tiếp theo.

Bốn mươi là lần thay đổi đau thương nhất đối với tôi và nó khiến tôi rơi vào trạng thái trầm cảm kéo dài 8 hoặc 9 năm. Đến năm 40 tuổi, tôi đã rất thành công và có nhiều tiền và nhà cửa. Tôi đã đạt được tất cả những điều mà tôi nghĩ rằng tôi luôn muốn và sau đó tôi nghĩ, ‘Được rồi, chỉ có thế này thôi sao?’.

TB: Trong cuốn sách, ông coi khái niệm Tom Ford tiếp tục là một thương hiệu sau khi ra đi. Ông tưởng tượng nó phát triển như thế nào?

TF: Tôi không nghĩ là bạn có thể tưởng tượng được. Đối với tôi, sự gợi cảm và trang phục làm nổi bật cơ thể của bạn. Mọi người luôn nói, “Ồ, ông ấy là một nhà thiết kế gợi cảm” Bạn biết đấy, tôi không cố gắng trở thành “nhà thiết kế gợi cảm”, “Tôi chỉ bắt đầu làm một cái gì đó, tôi thích cơ thể con người và tôi nghĩ, “Được rồi, mọi người luôn muốn eo của họ trông thế này và vai của họ trông như thế này,” và bạn biết đấy, tôi thiết kế theo trực giác và cuối cùng nó trở thành những gì mọi người thường gọi là sexy, là gợi cảm. Nhưng bạn không bao giờ biết khi bạn chết, điều gì có thể xảy ra với công ty của bạn. Ý tôi là, bạn có nghĩ rằng Hubert de Givenchy sẽ nghĩ đến ‘Givenchy’ không? Bạn không còn kiểm soát được điều đó nữa, bạn chết rồi. Thức ăn cho chó mang nhãn hiệu Tom Ford trong siêu thị? Tôi không biết bất cứ ai sẽ làm gì với tên của tôi.

Bạn có nghĩ rằng Hubert de Givenchy sẽ nghĩ đến ‘Givenchy’ không? Bạn không còn kiểm soát được điều đó nữa, bạn chết rồi. Thức ăn cho chó mang nhãn hiệu Tom Ford trong siêu thị? Tôi không biết bất cứ ai sẽ làm gì với tên của tôi.

TB: Có lẽ trong cuốn sách có một lưu ý tinh tế khi ông nói rằng thời trang là một cách để không cảm thấy mình đang chết.

TF: Ồ, hoàn toàn đúng. Tôi nghĩ rằng toàn bộ nền văn hóa của chúng ta được xây dựng dựa trên việc cố gắng làm cho tất cả cảm thấy rằng chúng ta sẽ không chết. Cái chết trong nền văn hóa của chúng ta gần như là điều đáng xấu hổ. Đó là điều chúng tôi muốn nhanh chóng thoát khỏi và tiếp tục. Tôi nghĩ nó làm mọi người sợ hãi. Và mua đồ mới là một cách không ngừng đổi mới bản thân. Khi bạn cảm thấy cũ kỹ, bạn vẫn có thể mang vào một đôi giày đẹp như mới. Một người phụ nữ có thể sơn móng tay, đeo một món đồ trang sức đẹp và khi bạn nhìn xuống bàn tay của mình, nó thật đẹp. Khi bạn nhìn xuống, đôi giày của bạn sáng bóng và hoàn hảo. Đó là một cách cảm nhận… ‘bất tử’ không phải là từ thích hợp… đó là một cách phủ nhận sự chết bằng cách liên tục có thể làm mới bản thân thông qua điều đó. Nhưng nền văn hóa của chúng ta muốn giả vờ rằng cái chết không tồn tại.

TB: Thế hệ con trai ông có cách nhìn hoàn toàn khác. Ông cảm thấy thế nào về điều đó?

TF: Đó là điều đã xảy ra với mọi thế hệ. Bạn quay trở lại và bạn đọc một cái gì đó từ thế kỷ 18 và những người ở độ tuổi 60 đang nói về cách họ không hiểu tuổi trẻ, hoặc bạn quay lại The Beatles và phản ứng của thế hệ cũ. Đây là một điều bình thường. Nhưng tôi nghĩ sự chuyển đổi này hoàn toàn khác bởi vì nó là một sự chuyển đổi của tâm trí. Jack rõ ràng không sử dụng mạng xã hội ở độ tuổi của nó – tôi sợ cái ngày mà điều đó bắt đầu – nhưng Jack khá thoải mái trong thực tế ảo, và sau đó tôi buộc nó phải ra ngoài đi bơi, chơi tennis hoặc chạy xung quanh và sống trong thế giới ‘thực’, như chúng ta vẫn gọi. Nhưng nói gì thì nói, có lẽ đó không phải là thế giới thực của nó? Tôi kìm hãm nó, hay tôi để nó thích ứng với thời đại? Và thời đại của Jack, bất cứ điều gì nó tạo ra, bất kể đóng góp gì của thế hệ nó cho lịch sử, cho sự phát triển của loài người, đều bắt đầu khi chúng là những đứa trẻ, mặc dù đó không phải là thời đại của chúng ta. Tôi nghĩ rằng sẽ có một liên quan đến công nghệ. Nó khác với việc nghe những bản nhạc khác nhau hoặc mặc những bộ trang phục khác nhau. Đây là một sự thay đổi hoàn toàn trong sự phát triển của não bộ và sự chấp nhận một thực tế ảo có thể đã trở thành Thực tế. Hiện thực được tạo ra trong tâm trí của nó và tâm trí của những đứa trẻ khác đang chơi Minecraft. Tôi nghĩ tất cả mọi người trên 40 hoặc 45, bất kể giới hạn là gì – chúng tôi có thể sử dụng mạng xã hội, về mặt kỹ thuật chúng ta có thể làm tất cả những điều này, nhưng bộ não của tôi rất khác so với bộ não của nó.

TB: Ông nghĩ cuộc sống và công việc của bản thân sẽ nói lên điều gì đối với thế hệ tương lai?

TF: Tôi đã là một phần của thời gian của mình. Ý tôi là một phần thời gian với thời trang. Vì vậy, có lẽ tôi đang phản bác lại những gì tôi vừa nói về việc thế giới ảo là thế giới thực. Chúng ta vẫn là những sinh vật vật chất và trong tương lai, chúng ta sẽ vẫn cần ăn, thức ăn vẫn cần phải ngon và họ vẫn cần mặc trang phục, tôi hy vọng thế. Và những trang phục đó vẫn cần phải vừa vặn. Có thể thực tế là tôi không biết. Mọi người luôn cố gắng phân tích xem thế giới sẽ nghĩ gì về họ sau này. Tôi ghét từ đó, “di sản”. Không ai biết di sản của họ sẽ là cái quái gì. Chỉ có thời gian mới trả lời được.

Chuyển ngữ: Nhi Nguyễn

Nguồn: Business of Fashion