Quân phục Việt Nam và dấu ấn trong thời trang hiện đại
Ngày đăng: 29/04/25
Mang theo ký ức chiến tranh và tinh thần kỷ luật, quân phục Việt Nam bước ra khỏi lịch sử để trở thành chất liệu thẩm mỹ trong thời trang đương đại. Bài viết là hành trình nhìn lại dấu ấn ấy, từ chiến hào đến cửa hàng thời trang.
Tháng 4 năm 2025, khắp các tỉnh thành Việt Nam ngập tràn không khí kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam (30/4/1975-30/4/2025). Những cuộc duyệt binh, diễu hành và chuỗi sự kiện văn hóa quy mô lớn diễn ra sôi động, thu hút sự quan tâm nồng nhiệt từ người dân cả nước, phủ sóng mạnh mẽ trên các kênh truyền thông và mạng xã hội. Từ Hà Nội đến TP.HCM, hình ảnh những đoàn quân trong sắc phục trang nghiêm, hòa cùng bầu không khí lễ hội và niềm tự hào dân tộc, đã trở thành nguồn cảm hứng đặc biệt.
Nhân dịp này, bài viết sẽ cùng bạn khám phá mối liên hệ giữa quân phục và thời trang, từ lịch sử đến hiện đại để thấy rõ sự giao thoa tinh tế giữa chức năng và phong cách trong từng thiết kế trang phục.
Ảnh hưởng của quân phục đến thời trang hiện đại trên thế giới
Quân phục đã ảnh hưởng sâu sắc đến thời trang dân sự, từ thiết kế đến phong cách. Nhiều yếu tố từ quân phục đã được các nhà thiết kế thời trang áp dụng và biến tấu để tạo ra các xu hướng mới.
Thiết kế và kiểu dáng của quân phục đã để lại dấu ấn mạnh mẽ trong thời trang hiện đại. Những chi tiết như túi hộp, khóa kéo, và các đường cắt sắc nét – vốn mang tính thực tiễn và chức năng trong môi trường quân đội được các nhà thiết kế thời trang ứng dụng khéo léo vào các bộ sưu tập, tạo nên phong cách “military chic” đã phổ biến trong nhiều thập kỷ.
Bên cạnh đó, màu sắc và họa tiết cũng là yếu tố chịu ảnh hưởng rõ rệt từ quân phục. Những gam màu như xanh olive hay họa tiết ngụy trang Tiger Stripe không chỉ đảm bảo yếu tố ngụy trang trong chiến đấu mà còn trở thành xu hướng thị giác trong thời trang đường phố và cao cấp. Đặc biệt, Tiger Stripe, vốn được lực lượng đặc biệt sử dụng trong chiến tranh Việt Nam đã vươn ra khỏi chức năng quân sự ban đầu để trở thành biểu tượng thẩm mỹ được ưa chuộng trong ngành công nghiệp thời trang.
Quân phục Việt Nam: Biểu tượng lịch sử và văn hóa
Quân phục còn là biểu tượng của lòng yêu nước và sự hy sinh. Trong lịch sử Việt Nam, quân phục đã trải qua nhiều biến đổi, phản ánh sự phát triển của quân đội và xã hội.
Trong những năm Kháng chiến chống Mỹ, Quân đội Nhân dân Việt Nam đã trưởng thành về mọi mặt, mở rộng về quy mô. Quân trang, trang phục cũng dần hoàn thiện với nhiều chủng loại trang phục cực kỳ phong phú cho từng quân binh chủng khác nhau nhưng kiểu dáng vẫn được hoàn toàn thống nhất. Nguồn ảnh: QPVN.
Tới năm 1974, quân đội ta có bộ K74 thống nhất về màu sắc và kiểu dáng với những bộ quân phục của sĩ quan. Bộ đồ được lần đầu dùng trong lễ diễu binh mừng chiến thắng năm 1975, được nhân dân khen ngợi vì vẻ ngoài khỏe khoắn, thân thuộc đúng chất của “bộ đội Cụ Hồ”. Nguồn ảnh: QPVN.
Quân đội Nhân dân Việt Nam (QĐNDVN), từ những bộ quân phục đơn giản trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và Mỹ, đã từng bước cải tiến trang phục để phù hợp với điều kiện chiến đấu đa dạng và khắc nghiệt. Trải qua các giai đoạn lịch sử, quân phục của QĐNDVN ngày càng được hoàn thiện về cả kiểu dáng lẫn công năng, với chất liệu nhẹ, thoáng và độ bền cao, phù hợp với khí hậu nhiệt đới gió mùa đặc trưng tại Việt Nam.
Họa tiết Tiger Stripe được biến tấu lại trên bộ quân phục K07 của Việt Nam với họa tiết hình lá tre – biểu tượng đặc trưng còn có ý nghĩa ngụy trang khi ở Việt Nam. Nguồn: bienphongvietnam.gov.vn
Trong lịch sử phát triển của trang phục quân sự, những mẫu ngụy trang như Tiger Stripe mang tính nhận diện cao, nổi bật với sự phối hợp của bốn mảng màu vằn vện. Thiết kế này được ứng dụng rộng rãi trong môi trường chiến đấu, đặc biệt thích nghi với địa hình rừng núi đặc trưng của Đông Nam Á.
Lần đầu tiên, Tiger Stripe được giới thiệu trên chiến trường Việt Nam vào những năm 1960, do quân đội Mỹ phát triển dành cho lực lượng Việt Nam Cộng hòa. Sau đó, mẫu ngụy trang này nhanh chóng lan rộng và xuất hiện trong quân phục của nhiều quốc gia Đông Nam Á khác.
Riêng tại Việt Nam, bộ quân phục còn được điểm xuyết thêm họa tiết lá tre, vừa mang giá trị biểu tượng, vừa tăng hiệu quả ngụy trang, bởi tre vốn là loài cây phổ biến trong tự nhiên Việt Nam. Những họa tiết ban đầu mang tính chiến thuật ấy, theo thời gian, đã vượt khỏi phạm vi quân sự, trở thành nguồn cảm hứng nổi bật trong thời trang hiện đại, được yêu thích bởi vẻ đẹp mạnh mẽ và chiều sâu văn hóa.
Trang phục dã chiến. Nguồn: xaydungchinhsach
Theo quy định mới nhất về mẫu trang phục của sĩ quan và quân nhân chuyên nghiệp do Chính phủ Việt Nam ban hành năm 2024, trang phục quân đội tiếp tục đề cao các yếu tố bền chắc, linh hoạt và thích ứng với môi trường chiến đấu hiện đại. Bên cạnh lễ phục trang trọng, các mẫu trang phục dã chiến sử dụng gam màu xanh olive đậm, thiết kế tinh giản, nhấn mạnh tính năng chiến thuật và thẩm mỹ quân sự, đồng thời khẳng định rõ bản sắc riêng của Quân đội Nhân dân Việt Nam (Nguồn: Cổng Thông tin điện tử Chính phủ Việt Nam).
Quân phục trong thời trang Việt Nam: Sự kết hợp truyền thống và hiện đại
Tại Việt Nam, cảm hứng từ quân phục đã trở thành chất liệu sáng tạo cho nhiều nhà thiết kế, góp phần tạo nên những bộ sưu tập thời trang vừa mang đậm bản sắc dân tộc, vừa thể hiện tinh thần đương đại. Tiêu biểu trong số đó là nhà thiết kế Thảo Nguyễn với bộ sưu tập I’m Happy, trình làng tại Tuần lễ Thời trang Quốc tế Việt Nam 2020. Lấy cảm hứng từ trang phục quân đội, cô đã tinh tế kết hợp các chất liệu như kaki, voan tơ lưới và organza, cùng bảng màu rêu, xám và nâu đất, tạo nên những thiết kế mạnh mẽ mà vẫn giữ được vẻ mềm mại, nữ tính đầy cuốn hút.
Các thiết kế lấy cảm hứng quân đội tiêu biểu của NTK Lê Thanh Hòa trong BST Xuân Hè 2016
Các tuần lễ thời trang tại Việt Nam như Vietnam International Fashion Week (VIFW) đã trở thành sân chơi cho nhiều bộ sưu tập lấy cảm hứng từ quân phục, thể hiện rõ nét qua cách lựa chọn chất liệu thô mộc, đường cắt cứng cáp và những kiểu dáng mang tính biểu tượng của trang phục quân đội. Những chi tiết như ve áo lớn, khóa kéo kim loại, hoặc phom dáng đứng dáng đã được các nhà thiết kế khai thác để tạo nên sự mạnh mẽ và kỷ luật trong từng thiết kế.
Không chỉ hiện diện trên sàn diễn, tinh thần quân đội còn được nhiều thương hiệu thời trang Việt đưa vào thiết kế ứng dụng hàng ngày. Những mẫu áo khoác field jacket, áo sơ mi lính hay quần cargo vốn xuất phát từ trang phục quân sự, đã được các thương hiệu trong nước như Davies, Wephobia, The Collectors, T-Redx và Cocosin… tái tạo với chất liệu, phom dáng và màu sắc hiện đại, phù hợp hơn với nhịp sống đô thị và gu thẩm mỹ trẻ. Những thiết kế này không chỉ mang đến phong cách cá tính, năng động mà còn gợi nhắc hình ảnh người lính Việt Nam – biểu tượng bất khuất của tinh thần kiên cường và niềm tự hào dân tộc. Bằng cách khéo léo lồng ghép yếu tố lịch sử vào thời trang thường nhật, các nhà thiết kế Việt đã thổi vào từng sản phẩm hơi thở bản sắc, làm mới tinh thần truyền thống trong bối cảnh đương đại.
Bomber Jacket – đặc trưng trong trang phục quân đội
Họa tiết Camouflage
Quân phục không chỉ là biểu tượng của lịch sử và lòng yêu nước, mà còn là nguồn cảm hứng bất tận cho thời trang hiện đại. Các xu hướng như military chic, utility style hay camouflage đã vượt khỏi phạm vi quân sự, lan tỏa mạnh mẽ từ sàn runway đến đời sống thường nhật, gắn kết người mặc với một di sản lịch sử mang tính quốc gia sâu sắc.
Thực hiện: Linh J.
Nguồn tham khảo: xaydungchinhsach, Thanh Niên, VTC News, QPVN, Wikipedia
