SR Fashion Career Talk Episode 05 – “Fashion Retail – How To Manage A Fashion Business?”: Kinh doanh thời trang – Hợp chất đồng nhất giữa con số và giá trị sáng tạo

Ngày đăng: 17/09/22

Vào sáng thứ 7 ngày 17.09.2022, SR Fashion Career Talk tập 05 lần hai đã diễn ra thành công tại SR Fashion Business School. Với chủ đề hấp dẫn, thực tế cùng những lời giải đáp hữu ích của những vị khách mời đặc biệt, có nhiều kinh nghiệm thực tế trong ngành kinh doanh thời trang, và với những phần quà hấp dẫn từ Happyskin – thương hiệu mỹ phẩm Việt, buổi tọa đàm đã thu hút sự quan tâm của nhiều bạn trẻ. 

Trong vài năm trở lại đây, thị trường thời trang Việt ghi nhận sự đổ bộ của hàng loạt các thương hiệu thời trang quốc tế với những con số đáng kinh ngạc. Bên cạnh đó, các thương hiệu nội địa Việt cũng đồng thời gây tiếng vang mạnh mẽ cùng vô số chiến lược kinh doanh xuất sắc, mẫu mã hàng hoá đa dạng lẫn loạt cách tiếp cận khách hàng khách hàng đầy sáng tạo. Chính những điều này đã khiến thị trường thời trang Việt Nam trở nên tiềm năng hơn bao giờ hết, thu hút nhiều bạn trẻ với mong ước khởi nghiệp được ấp ủ từ lâu.

Đối với tất cả các bạn trẻ đã và đang mong muốn thử sức trong ngành thời trang nhưng vẫn còn loay hoay, chưa biết bắt đầu từ đâu, làm sao để giải đáp những câu hỏi như: Tầm quan trọng và cần thiết của sự sáng tạo trong R&D (phát triển sản phẩm) là như thế nào? Có những cách nào để chúng ta thực hiện R&D đúng với tinh thần thương hiệu và nhu cầu của khách hàng? Cũng như cách chúng ta có thể TRUYỀN THÔNG về sản phẩm ấy ra sao? Liệu chỉ có tư duy sáng tạo thì có thể kinh doanh thời trang được hay không… thì SR Fashion Career Talk tập 05 với chủ đề “Fashion Retail – How To Manage A Fashion Business?” sẽ giúp các bạn tìm ra câu trả lời với cuộc trò chuyện gần gũi cùng các vị khách mời sở hữu bề dày kinh nghiệm thâm niên. 

Sau sự thành công của SR Fashion Career Talk ngày 10/09 với sự dẫn dắt bởi đại diện Style-Republik và hai vị khách mời đặc biệt: Ms Yến Vũ – Founder của COCOSIN, cùng Ms Kim Tuyết – Giảng viên tại SR Fashion Business School, đồng thời là cựu General Manager của H&M Việt Nam, SR Fashion Career Talk tập 05 phần hai tiếp tục với sự xuất hiện của hai vị khách mời – hai thương hiệu nổi bật trên thị trường thời trang Việt hiện nay: Ms Ngọc Hân – Creative Director và Co-founder của MỘT, thương hiệu giày thiết kế dành riêng cho người Việt. Điểm khác biệt của MỘT so với các thương hiệu khác chính là “lấy người dùng làm trọng tâm”, ở mỗi thiết kế đều có công năng và đặc tính rõ ràng. Đây cũng là thương hiệu giày được chú ý bởi các trang tin về kinh doanh tại Nhật như Shoes Post và Senken; cùng Ms Jo Lam – CEO & CMO JL Co.,ltd quản lý 2 thương hiệu là Jamlos (Balo túi xách canvas) và Rustea (Thời trang), những thương hiệu Việt thành công trong định hướng giải pháp sử dụng các chất liệu bền vững, thân thiện với môi trường. Với tôn chỉ “Minimal Me, Maximal You” – Jamlos mong muốn truyền tải loạt câu chuyện xoay quanh từng thớ vải cùng cảm hứng về một cuộc sống rất đời để giúp bạn tìm thấy phong cách trọn vẹn của bản thân.

Và để gầy dựng nên hai thương hiệu phát triển thành công như vậy phải phụ thuộc rất nhiều vào sự nỗ lực và hàng loạt những chiến lược cực chi tiết từ tài chính đến branding. Tất cả đều được bật mí bởi chính hai diễn giả trong buổi tọa đàm ngày 17.09 vừa qua.  Buổi tọa đàm kết thúc để lại những câu trả lời hữu ích giúp định hướng cho những bạn trẻ mong muốn thành lập thương hiệu thời trang của riêng mình, đặc biệt những bạn có background từ những ngành sáng tạo, để quản lý một thương hiệu thời trang có dấu ấn với giá trị riêng mà vẫn đảm bảo lợi nhuận.

Xuất phát từ background không thiên về kinh doanh hay tài chính, 2 chủ thương hiệu với các sản phẩm thời trang là giày MỘT, túi xách và balo Jamlos, đều xuất phát từ yếu tố sáng tạo và mong muốn tạo ra những giá trị khác biệt cho các sản phẩm thời trang. Tôn chỉ của hai thương hiệu cũng chủ yếu theo đuổi phong cách tối giản và dựa vào việc đưa ra các công năng thiết thực để giải quyết những vấn đề mà người tiêu dùng gặp hằng ngày. 

Vậy nhiều người quan niệm rằng, để xây dựng một nhãn hiệu thành công, bạn sẽ phải suy nghĩ như một doanh nhân ngay từ đầu, hay phải học ngành quản trị kinh doanh. Liệu điều này có đúng với hai vị khách mời ngày hôm nay khi khởi nghiệp hay không? 

Chị Jo Lam (Jo): Trước tiên đã là quan niệm rồi thì sẽ không có quan niệm nào đúng hay sai 100% mà nó phụ thuộc vào từng cá nhân mà mỗi cá nhân đều có một xuất phát điểm khác nhau. Về xuất phát điểm cá nhân của Jo, Jo xuất phát không phải từ kinh doanh mà là ngành truyền thông chuyên nghiệp. Và mình bắt đầu mọi thứ chỉ vì mình muốn truyền tải thông điệp thông qua sản phẩm và cả ý tưởng sáng tạo của sản phẩm đó thay vì kinh doanh. Tuy nhiên, kinh doanh chính là một hình thức để “hiện thực hóa” ý tưởng đấy.

Chị Hân: Tương tự Jo, background của Hân cũng thiên về sáng tạo – thiết kế tạo dáng sản phẩm (Industrial Design). Sau một khoảng thời gian làm kinh doanh thì mình đã nhận được ra rằng có một background về kinh doanh thật sự là một điểm cộng vô cùng hữu ích. Không khác Jo, Hân cũng muốn tạo ra một sản phẩm gì đó mà nó mang lại giá trị cho thị trường, vừa thỏa mãn được mong muốn của bản thân vừa thỏa mãn được nhu cầu của thị trường. Vì thế khi bản thân có được một chút kiến thức về kinh doanh thì việc start-up cũng trở nên suôn sẻ hơn. Background về kinh doanh cũng giúp đưa những mong muốn ấp ủ của ta ra ngoài thế giới hiện thực, giúp chúng ta làm sao để tạo ra nó, làm sao để bán ra thị trường và đặc biệt làm sao để “cứu sống” được cả thương hiệu. 

Không bắt nguồn từ con số hay lợi nhuận, hai vị khách mời có thể chia sẻ về những ngày đầu mà mình bắt đầu xây dựng thương hiệu từ những giá trị sáng tạo độc đáo, ý tưởng về sản phẩm, gu thời trang, ý tưởng về các giá trị muốn theo đuổi trong thời trang v.v.?

Chị Jo: Như mình đã chia sẻ, mỗi người đều có cách bắt đầu một business với nhiều xuất phát điểm, mục đích khác nhau, có người bắt đầu từ con số, người lại giống như Jo, bắt đầu từ sản phẩm. Tuy nhiên, điểm chung ở đây chính là giá trị theo đuổi – điều mà giúp người xây dựng thương hiệu đặt vào niềm tin vững chắc, từ đó có thể tạo ra những sản phẩm đồng nhất, chứa được giá trị cốt lõi đó; cũng như đem lại nguồn động lực luôn truyền lửa để tiếp tục thương hiệu.

Chị Hân: Không giống như Hân, bắt đầu thương hiệu với những thông điệp muốn truyền tải của bản thân. Mục tiêu ban đầu của Hân không phải là kinh doanh, bản thân mình cũng không giỏi về business nhưng mình luôn tìm kiếm những người đồng hành, “bù trừ” điểm yếu của mình để cùng phát triển. Partner hiện tại của mình cũng như vậy, một người businessman thực thụ mang giá trị sáng tạo của Hân ra thực tại.

Tổng quan cách hiện thực hóa những ý tưởng về thương hiệu của 2 chị từ ban đầu đã như thế nào, thứ tự như thế nào? 

Chị Jo: Đối với những người bắt đầu từ sản phẩm thì phải biết thiết kế, bắt đầu từ con số lợi nhuận thì phải biết kinh doanh. Bản thân Châu thì bắt đầu ở điểm giao giữa hai xuất phát điểm đấy, cân bằng giữa ý tưởng và con số bằng kinh nghiệm và kiến thức từ truyền thông – biết được cách truyền thông được sản phẩm ra thị trường. Những sản phẩm đầu tiên của Jamlos là những sản phẩm mong muốn truyền tải được câu chuyện, thông điệp, cảm hứng sống đến khách hàng. Chỉ là những chiếc túi Tote giản đơn nhưng những câu quote, câu nói ý nghĩa trên túi đã truyền được cảm xúc và tinh thần đặc biệt cho người sử dụng – không đơn thuần là vật vô tri vô giác mà chúng còn mang đến nguồn cảm hứng ý nghĩa cho họ, cho họ hiểu được rằng tại sao họ chọn chiếc túi này đồng hành với họ mà không chỉ đơn giản là đựng đồ.

Từ một thông điệp, câu chuyện truyền cảm hứng, Jamlos đưa lên sản phẩm, bắt đầu thiết kế. Khi thiết kế phải dung hòa hai yếu tố – hình ảnh (visual) và khả năng sản xuất, cũng như cân nhắc đến nguyên phụ liệu của thị trường. Từ đó, trở ngược về chỉnh sửa idea ban đầu để có thể phù hợp và có thể hiện thực hóa chúng được

Chị Hân: Trước khi làm MỘT, thì Hân chưa bao giờ thiết kế giày, thậm chí rất sợ “đụng” tới giày – những sản phẩm không thể dễ dàng “vẽ” ra được chính xác, dựng 3D cũng chưa thể chuẩn xác. Vì thế đối với những sản phẩm như vậy, phần R&D là quan trọng nhất. Để phát triển sản phẩm giày thì buộc mình phải đồng hành cùng nhà máy. Vì vậy, trước tiên Hân đã phải nghiên cứu về nhà máy – nhà máy giờ đây như là R&D của mình. Ngoài chuyện khả năng họ làm được gì cho mình, mình còn phải lo đến chuyện họ sẵn sàng làm những gì cho mình, cũng như biết được những vật liệu hay suppliers mà họ đang sử dụng. Bản thân mình và nhà máy cũng phải thỏa thuận với nhau một số điều khoản. Tiếp đó, Hân bắt đầu nghiên cứu thị trường, tìm ra “kẽ hở” nào mà thị trường hiện tại đang còn thiếu mà mình có thể “lắp” vào. Việc tiếp theo là lên bản thiết kế. Thiết kế sản phẩm có lẽ là điều dễ dàng và tương đối nhanh nhưng vấn đề nằm ở chỗ làm sao có thể biến bản thiết kế đó thành sự thật, biến đôi giày trên bản vẽ thành một đôi giày thật sự “functional” ngoài đời, lên bản vẽ có thể mất thời gian từ 1 tháng nhưng để có được đôi giày cuối cùng thì có lẽ phải mất đến 1 năm. Vì vậy, bắt buộc mình phải đưa ra rất nhiều phép thử – thử từ phom dáng, cách may, cách sử dụng vật liệu, đến quá trình thử nghiệm trên từng đôi chân khác nhau. 

Mình bắt đầu làm giày với mục đích là không phải đem đến một sản phẩm thời trang mà tập trung vào tính năng của chúng mang lại. Mình đơn giản chỉ muốn làm ra một đôi giày thật sự dành cho mọi người, không dành riêng cho một ai cả, không hoa mỹ, không cầu kỳ chỉ là một sản phẩm cần thiết cho cuộc sống.

Chị Jo: Đối với mình thì tính thời trang và công năng đều là những yếu tố quan trọng trong một sản phẩm. Không có yếu tố nào quan trọng hơn yếu tố nào mà chỉ đến trước hay đến sau, ưu tiên trước hay ưu tiên sau thôi. Ví dụ, nếu ưu tiên tính thời trang trước công năng thì khi sản phẩm đó không yêu cầu quá về công năng thì mình sẽ phát triển thiết kế của nó nhiều hơn như phom dáng, màu sắc, chất liệu rồi đi đến công năng, dựa vào tính thoải mái, độ tiện năng để phát triển ngăn đựng, kiểu vai đeo,… Ngược lại cũng như vậy.

Những bài toán, thử thách nào mà hai vị khách mời đã phải trải qua trong quá trình tạo ra sản phẩm đầu tiên?

Chị Jo: Những thiết kế đầu tiên của Jamlos không bắt đầu từ công năng để phát triển ra mà là ý nghĩa của sản phẩm mang lại cho người dùng. Xây dựng thương hiệu trong thị trường mà sản phẩm túi xách, ba lô không phải là những sản phẩm xuất hiện đầu tiên, đã có rất nhiều thương hiệu túi thành công về cả thiết kế và công năng vì thế mình không thể cạnh tranh trong giai đoạn đầu được. Vì thế buộc mình phải lắp được kẽ hở mà thị trường đang thiếu, chính là bắt đầu từ niềm vui khi sử dụng sản phẩm của khách hàng. Và bài toán lúc đó chính là làm thế nào để tạo ra sản phẩm? 

Những chiếc túi đầu tiên có hình dáng đặc biệt như túi Pizza, Ham Cheese,.. thì việc kiếm rập may sẵn cũng là một vấn đề, thậm chí công đoạn vẽ lên được sản phẩm cũng là một vấn đề. Vì thế, làm sao để thuyết phục người gia công, sản phẩm này phải may được và dùng được. Để thuyết phục được thì phải đòi hỏi mình phải giao tiếp thật tốt với cộng sự của mình. 

Để thuyết phục khách hàng chấp nhận cái tôi, những ý tưởng sáng tạo của mình thì phải tìm ra cách truyền thông hiệu quả, tìm được điểm chạm giữa mình và khách hàng bằng những câu chuyện, thông điệp ý nghĩa, làm sao để họ mua sản phẩm không chỉ vì công năng và mà vì thông điệp truyền tải. 

Đối với những sản phẩm có giá trị sáng tạo cao thì có khi nào chị cảm thấy những thiết kế hay những sáng tạo của thương hiệu không đồng điệu với khách hàng hay không? Hay ngược lại chị có cảm thấy khách hàng không đồng điệu với các sáng tạo của chị không? 

Chị Hân: Đối với mình thì vấn đề đó cũng rất bình thường. Khi những giá trị sáng tạo của mình không thể đồng điệu với khách hàng, sản phẩm không hiệu quả trên thị trường thì mình cất nó đi thôi. Cái tôi của mình lần này cũng không thể đem lại hiệu quả kinh doanh cho mình. 

Khi những giá trị sáng tạo của mình không thể đồng điệu với khách hàng, sản phẩm không hiệu quả trên thị trường thì mình cất nó đi thôi. Cái tôi của mình lần này cũng không thể đem lại hiệu quả kinh doanh cho mình. 

Chị Jo: Theo Jo thì để thuyết phục khách hàng chấp nhận cái tôi, những ý tưởng sáng tạo của mình thì phải tìm ra cách truyền thông hiệu quả, tìm được điểm chạm giữa mình và khách hàng bằng những câu chuyện, thông điệp ý nghĩa, làm sao để họ mua sản phẩm không chỉ vì công năng và mà vì thông điệp truyền tải. 

Cũng như những ai biết tới Jamlos đều rất ấn tượng với cách Jamlos đặt tên sản phẩm cũng như kể câu chuyện thương hiệu qua các campaign. Ví dụ như theo một concept gần gũi mà không phải dùng những mỹ từ phức tạp như: (2014) Túi Pizza, Hotdog; Túi Ham Cheese, Pencil Sausage; Túi Tokbokki, Zipper, Outing… Từ đâu chị có ý tưởng này? Và ngoài cách đặt tên gần gũi thì chị còn cách nào khác để “chạm” đến khách hàng cũng như truyền nguồn cảm hứng cho họ? 

Chị Jo: Khi bắt đầu sản xuất một sản phẩm bắt đầu từ giá trị thì mình phải tìm được một “điểm” cố định để bám vào vì đây sẽ như một kim chỉ nam giúp chúng ta có thể tiếp tục bước tiếp khi lạc lối vì trong suốt quá trình làm nghề mình phải gặp rất nhiều thử thách và mất kiên nhẫn. Jamlos tìm đến những điều nhỏ nhặt và gần gũi trong đời thường để có thể tiếp tục – đó chính là niềm vui khi được thưởng thức thức ăn và ăn ngon. Với sức trẻ và độ nhiệt huyết lúc trước, mình đã quyết định đưa hình dáng thú vị của các món ăn lên sản phẩm. Sau khi thành công với dòng sản phẩm mang tên đồ ăn, mỗi năm Jamlos vẫn tiếp tục ra mắt những sản phẩm có tên gọi và nguồn cảm hứng thú vị từ đồ ăn với nhiều biến thể khác nhau từ màu sắc, phom dáng đến chất liệu. Không đơn giản là vải canvas nữa mà bắt đầu thử nghiệm trên nhiều nền chất liệu khác nhau.

Đối với MỘT, theo chị Hân đâu là cách truyền thông tốt nhất cho sản phẩm giày của thương hiệu với sản phẩm không đi theo xu hướng mới nhất, các sản phẩm qua mỗi năm cũng đều không cần thay đổi quá nhiều? 

Chị Hân: Với phom giày signature – trung tính, cân bằng được tất cả mọi phom giày khác nhau, cũng không dành riêng cho bất kỳ giới tính nào cụ thể mà không có một thương hiệu nào có thể làm được thì MỘT cũng đã trải qua một chặng đường dài để phát triển. Khi sản xuất giày chúng ta không thể sản xuất ra vài đôi được nên tụi chị cũng phải đảm bảo rằng phom dáng này phải đạt được độ “timeless” bền vững theo dòng thời gian. Vì vậy, để làm được ra phom dáng mong muốn buộc phải có một đội ngũ lành nghề, kỹ thuật cao. Sau đó, để truyền thông tốt, khiến khách hàng đón nhận sản phẩm thì MỘT cũng phải “educate” tệp khách hàng của mình. Khi bán sản phẩm, MỘT không đơn thuần là bán một đôi giày mà còn bán cả một lifestyle, một lối sống – đem đến sự yên tâm, tin tưởng, cho họ biết được rằng họ là ai, họ cần gì và biến sản phẩm thành một vật vô hình để khách hàng có thể tập trung vào những điều quan trọng cuộc sống và cũng không cần đau đầu để nghĩ “mai mặc gì? Hay mang gì?”. Ngoài ra, MỘT còn đem đến nhiều giá trị tích cực khác trong từng sản phẩm nhất định. 

Đồng thời, MỘT cũng rất may mắn khi tìm được nhiều người đồng cảm với những gì mình đang làm – những người muốn trưng bày sản phẩm của mình trong cửa hàng của họ. Đây cũng là một hình thức truyền thông hữu ích mà MỘT may mắn có được.

Hai mặt hàng của Jamlos (Túi-ví-balo Canvas) và giày sneaker Một đều là hai loại hàng thường được sử dụng lâu dài và ít có dịp để người tiêu dùng thay đổi, do vậy lượng bán ra của loại mặt hàng này thường ít hơn so với quần áo hay phụ kiện. Vậy để đảm bảo lợi nhuận cũng như sự phát triển lâu dài của thương hiệu, hai chị có những cách giải quyết nào (đặc biệt trong việc phát triển sản phẩm và truyền thông/ marketing)?

Chị Jo: Đây cũng là vấn đề mà hầu hết ai là kinh doanh cũng gặp phải, không riêng gì giày, túi hay thời trang. Đối với bất kỳ sản phẩm nào thì người làm kinh doanh phải cân nhắc yếu tố Return Customer – tỉ lệ khách hàng quay lại. Cũng có rất nhiều cách để đảm bảo được lượt quay lại của khách hàng cũ – như sản phẩm mới đáp ứng được những điều mà sản phẩm cũ không thể, lấy được niềm tin của khách hàng, không chỉ mang lại trải nghiệm sử dụng tốt mà còn khiến họ quay lại mua để tặng cho người khác,… Đối với tệp khách hàng mới thì mình phải dựa vào cách promote sản phẩm, thuyết phục tại sao chọn thương hiệu làm người đồng hành với họ. 

Chị Hân: Cũng giống Jamlos, MỘT cũng phải cho khách hàng thấy được sự cải tiến ở sản phẩm, sự phát triển của thương hiệu, để thuyết phục họ. Không chỉ đầu tư, chu đáo trong mặt sản phẩm, truyền thông của MỘT luôn cố gắng tìm cách để có thể mở rộng tệp khách hàng không chỉ trong nước mà còn ở ngoài thế giới. 

Theo hai chị, cuối cùng thì kinh doanh thời trang cũng chỉ xoay quanh con số, lợi nhuận/ doanh thu hay không?

Chị Jo: Đối với chị kinh doanh thời trang chính là con số bởi vì chính con số mới là thứ nuôi sống thương hiệu, doanh nghiệp. Dù mình bắt đầu bằng ý tưởng hay như thế nào, sáng tạo ra sao, bay bổng làm sao thì chúng ta cũng quay về câu hỏi liệu mình có thực hiện được hay không?, budget có phù hợp hay không? Sản phẩm bán ra có nuôi được doanh nghiệp hay không?…Vì thế doanh thu chính là chìa khóa mở hết mọi nút thắt của doanh nghiệp, thương hiệu.

Chị Hân: Thật chất con số và giá trị sáng tạo là hai vấn đề mà mọi thương hiệu mong muốn dung hòa. Đúng là lợi nhuận là yếu tố không thể thiếu trong kinh doanh nhưng nó có phải là điều được coi trọng nhất hay không thì câu trả lời lại phụ thuộc vào từng người, từng thương hiệu.

SR Fashion Career Talk Episode 05: “Fashion Retail – How To Manage A Fashion Business?” – Làm sao sở hữu được “bức tranh lợi nhuận” như mong muốn? tạm khép lại. Cảm ơn các khách mời đã chia sẻ cùng chương trình. Chương trình còn có nhiều chia sẻ ngoài lề thú vị và những lời giải đáp hữu ích từ khách mời cho người nghe. Bên cạnh đó, cảm ơn đơn vị tài trợ Happyskin – thương hiệu mỹ phẩm Việt với những phần quà vô cùng hấp dẫn. Hẹn gặp lại các bạn tại các sự kiện sau!

Thực hiện: Huỳnh Trân