Trump gây chấn động chuỗi cung ứng thời trang Việt

Ngày đăng: 03/04/25

Một vài mức thuế nhập khẩu nặng nề nhất được công bố vào thứ Tư, 02.04.2025 (theo giờ Mỹ) vừa qua đã nhắm thẳng vào các vùng trung tâm sản xuất hàng may mặc lớn nhất, trong đó có Việt Nam.

Ngành thời trang toàn cầu đã choáng váng vào thứ Tư, ngày 2 tháng 4 năm 2025 (tức thứ Năm, ngày 3 tháng 4 năm 2025 theo giờ Việt Nam), khi Tổng thống Donald Trump công bố loạt thuế quan với mức thuế cao nhất và phạm vi áp dụng rộng nhất trong gần một thế kỷ, trong đó các mức thuế nặng nhất nhằm vào một số các quốc gia là vùng trung tâm sản xuất hàng may mặc lớn nhất thế giới.

Tác động của thuế quan mới 

Trong bài phát biểu tại Vườn Hồng của Nhà Trắng (White House rose garden), ông Trump thông báo mức thuế cơ bản 10% áp dụng cho tất cả hàng hóa nhập khẩu. Tuy nhiên, đối với khoảng 20 quốc gia Mỹ đang có thâm hụt thương mại – mà trong đó bao gồm nhiều vùng trung tâm sản xuất của ngành thời trang, thì mức thuế áp lên họ bị đặt cao hơn đáng kể.

Hàng hóa từ Việt Nam – quốc gia xuất khẩu hàng may mặc lớn thứ hai vào Mỹ sau Trung Quốc sẽ chịu thuế 46%. Thuế mới sẽ có hiệu lực từ ngày 09/04/2025.

Campuchia bị áp thuế 49%, Bangladesh 37%. Trung Quốc sẽ bị áp thêm 34% thuế mới, nâng tổng mức thuế lên 54%. Liên minh châu Âu (EU) cũng sẽ phải chịu mức thuế 20%.

Hiệp hội Công nghiệp Thời trang Hoa Kỳ (United States Fashion Industry Association) bày tỏ sự thất vọng sâu sắc trước quyết định áp thuế nhập khẩu mới của chính quyền Trump. “Hành động này sẽ ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng đến các thương hiệu và nhà bán lẻ thời trang Mỹ”, tổ chức này phát biểu.

Thuế quan của Trump giáng đòn mạnh vào các khu vực cung ứng ngành thời trang.  Ngày 2 tháng 4, Trump nhắm mục tiêu vào các quốc gia mà ông cho là áp dụng rào cản thương mại không công bằng đối với hàng hóa Mỹ bằng các mức thuế mới.

Phản ứng của thị trường và hậu quả kinh tế

Các mức thuế này, theo ông Trump, sẽ có hiệu lực từ nửa đêm. Ngay sau thông báo, cổ phiếu ngành thời trang đã giảm mạnh trong phiên giao dịch ngoài giờ: Lululemon giảm hơn 10%, Nike và Ralph Lauren giảm 7%, còn Tapestry, Capri và PVH Corp giảm khoảng 5%. Mức giảm này còn vượt qua cả mức giảm gần 4% của chỉ số S&P 500 (Đây là các hợp đồng tài chính cho phép nhà đầu tư mua hoặc bán chỉ số S&P 500 tại một mức giá xác định vào một thời điểm cụ thể trong tương lai. Chúng được sử dụng để phòng ngừa rủi ro hoặc đầu cơ vào biến động giá của chỉ số S&P 500).

Lululemon là một trong nhiều cổ phiếu thời trang sụt giảm sau thông báo thuế quan của Trump

Các loại thuế mới này, nối tiếp loạt thuế trước đó áp dụng cho hàng hóa từ Trung Quốc, Mexico và Canada, được cho là sẽ làm tăng chi phí và gây hỗn loạn cho vô số doanh nghiệp thời trang. 

Mỹ là một trong những thị trường tiêu thụ quần áo và giày dép lớn nhất thế giới, do đó điều này vô cùng quan trọng với cả các công ty Mỹ và quốc tế. Gần như mọi mặt hàng thời trang được bán tại Mỹ sẽ bị đánh thuế bổ sung, vì nước này nhập khẩu hơn 98% quần áo và khoảng 99% giày dép.

Trong bài phát biểu, ông Trump giơ một biểu đồ lớn liệt kê các quốc gia sẽ bị chính quyền ông áp dụng các mức thuế khác nhau, mà theo ông, tương đương với một nửa các rào cản thuế quan và phi thuế quan mà các nước đó đang áp lên Mỹ. Mức thuế cao hơn nhiều so với dự đoán của các nhà phân tích.

“Chúng ta sẽ mở cửa thị trường nước ngoài, phá bỏ các rào cản thương mại quốc tế, và cuối cùng, việc sản xuất nhiều hơn trong nước sẽ dẫn đến cạnh tranh mạnh hơn và giá cả thấp hơn cho người tiêu dùng”, Tổng thống Trump phát biểu. “Đây sẽ là thời kỳ hoàng kim mới của nước Mỹ – chúng ta đang trở lại. Và chúng ta sẽ trở lại thật mạnh mẽ”.

Tác động của chính sách thuế này sẽ lan tỏa toàn bộ chuỗi cung ứng ngành thời trang. Sau các đợt áp thuế trước đây của ông Trump, các công ty như Walmart đã tuyên bố sẽ đàm phán với các nhà cung cấp để yêu cầu giảm chi phí, một phần là nhằm chia sẻ gánh nặng tài chính. Tuy nhiên, các nhà máy vốn đã hoạt động với biên lợi nhuận rất thấp, giờ sẽ còn bị siết chặt hơn. Những ảnh hưởng này có thể lan rộng đến các nhà sản xuất vải và thậm chí cả nông dân trồng bông khi toàn bộ chuỗi cung ứng buộc phải tìm cách hạ giá thành.

Về phía các thương hiệu và nhà bán lẻ, họ sẽ phải lựa chọn: hoặc tự gánh khoản chi phí tăng thêm để giữ giá ổn định, hoặc chuyển nó sang người tiêu dùng bằng cách tăng giá – trong bối cảnh người mua sắm đã quá mệt mỏi vì lạm phát và thắt chặt chi tiêu. Ngay cả trước khi các mức thuế mới được công bố, sự bất định xoay quanh kế hoạch của ông Trump cũng đã khiến niềm tin tiêu dùng tại Mỹ rơi xuống mức thấp nhất kể từ thời kỳ đại dịch.

“Thêm thuế quan nghĩa là thêm lo lắng và bất ổn cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ” ông David French, Phó Chủ tịch Điều hành phụ trách quan hệ chính phủ của Liên đoàn Bán lẻ Quốc gia, phát biểu sau thông báo.

Dù mức thuế mới ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực thời trang, một số phân khúc đặc biệt dễ tổn thương ở thời điểm này. Chẳng hạn, ngành hàng xa xỉ vốn xem Mỹ là thị trường ổn định nhất giữa bối cảnh suy thoái toàn cầu. Tuy nhiên, có rất ít công ty sản xuất hàng hóa tại Mỹ, đồng nghĩa với việc họ sẽ phải gánh thêm chi phí mới – sau khi đã liên tục tăng giá trong vài năm gần đây.

LVMH, một trong số ít doanh nghiệp có nhà máy sản xuất tại Mỹ, đã mở nhà máy thứ ba tại đây từ năm 2019. Theo nhà phân tích Piral Dadhania từ RBC Capital Markets, những cơ sở này chiếm khoảng 50% sản lượng sản phẩm tại Mỹ của tập đoàn.

Trước khi mức thuế mới được công bố, ông Dadhania đã ước tính mức ảnh hưởng đến thu nhập ròng của một số thương hiệu xa xỉ, giả định mức thuế toàn diện là 20%. Tuy nhiên, ước tính này chưa tính đến khả năng có những con số cao hơn, ví dụ như mức 31% đối với Thụy Sĩ. Dù những người siêu giàu có thể không ngừng chi tiêu, mức giá tăng và tâm lý tiêu dùng đi xuống sẽ ảnh hưởng rõ rệt đến nhóm khách hàng “aspirational” (tệp khách có khát vọng cao, nhưng chưa phải luxury) – những người đã có xu hướng giảm chi tiêu cho hàng xa xỉ trong những năm gần đây.

Các thương hiệu thể thao cũng đang đối mặt với nguy cơ bị ảnh hưởng. Nhiều thương hiệu trước đây đã chủ động dịch chuyển nguồn cung khỏi Trung Quốc (vốn từng bị đánh thuế trong nhiệm kỳ đầu của Trump), nhưng nay lại chọn các quốc gia như Việt Nam và Campuchia – giờ đây cũng nằm trong danh sách bị đánh thuế nặng. Chẳng hạn, trong năm 2024, Nike sản xuất 50% giày tại Việt Nam, còn thương hiệu giày chạy On của Thụy Sĩ thì có tới 90% sản lượng đến từ đây.

Không có doanh nghiệp thời trang nào miễn nhiễm trước những tác động này. Ngay cả những thương hiệu sản xuất sản phẩm tại Mỹ thì vẫn nhập phần lớn nguyên liệu từ nước ngoài. Một điều có thể kết luận trong thời điểm này là cả ngành công nghiệp may mặc-thời trang sẽ phải gồng mình điều hướng qua một loạt thử thách mới trong những tháng tiếp theo.

Chuyển ngữ: Linh J.

Theo Marc Bain, BoF