Khơi nguồn của những chiếc “xu chiêng”: Tìm hiểu về lịch sử áo ngực

Ngày đăng: 15/10/24

Một món đồ quen thuộc như chiếc áo ngực lại mang trong mình lịch sử kéo dài hàng thế kỷ, gắn liền với vô vàn câu chuyện thú vị. Cùng Style-Republik tìm hiểu nhé!

Rất ít món đồ thời trang có mối liên hệ chặt chẽ với sự phát triển của thời trang và vị thế văn hóa của phụ nữ như áo ngực. Từ một món đồ hỗ trợ đơn thuần, cứng cáp và bó sát đến khó thở, áo ngực dần chuyển mình theo dòng chảy thời đại, cởi mở và phóng khoáng hơn, khi từ một món đồ “không để lộ” trở thành item thời trang được mặc ngoài với vô số bản phối sáng tạo.

Ngày nay, đồ lót không còn bị bó buộc vào chất liệu, kiểu dáng hay công năng ban đầu mà đã biến hóa đa dạng để phù hợp với thị hiếu, dáng người và phong cách khác nhau. Từ đường phố đến sàn diễn thời trang, chúng ta có thể chiêm ngưỡng vô số thiết kế áo ngực đầy sáng tạo. Đây là món phụ kiện quen thuộc trong cả tủ quần áo lẫn tiềm thức tập thể, nhưng mấy ai biết rõ về khởi nguồn của nó.

Hãy cùng khám phá lịch sử và sự phát triển thú vị của áo ngực qua các thời kỳ dưới đây.

Ngày xửa ngày xưa

Mặc dù áo ngực có vẻ là một phát minh hiện đại, nhưng thực ra, những phiên bản sơ khai của nó đã xuất hiện từ thời cổ đại. Bằng chứng đầu tiên có thể kể đến là những hình ảnh được ghi lại trên các bức tranh tường, như bức khảm La Mã tại Villa Romana del Casale ở Sicily, có niên đại từ thế kỷ thứ 4 sau Công nguyên. Hay xa hơn, từ khoảng những năm 1300 trước Công nguyên, phụ nữ Crete đã sử dụng các dải băng để quấn ngực. Tại Ấn Độ, khái niệm về một loại băng quấn ngực gọi là kuchabandha, nghĩa là “dải ngực”, cũng được đề cập trong văn học từ thế kỷ thứ 7 dưới triều đại vua Harshavardhana.

Trong suốt thời kỳ Trung Cổ, các loại trang phục có cấu trúc cứng như áo chẽn và áo corset đã đảm nhiệm vai trò của áo ngực, giúp định hình cơ thể. Đến đầu những năm 1500, khi áo corset chính thức xuất hiện, nó đã trở thành lựa chọn gần như duy nhất để nâng đỡ và tạo dáng cho vòng ngực. Sự gắn liền với việc siết chặt vòng eo để đạt được hình dáng kiểu mẫu với bộ ngực tròn đầy khiến corset trở thành biểu tượng của thời trang phụ nữ suốt nhiều thế kỷ.

Trong thời kỳ Phục hưng, xu hướng thời trang tôn vinh vòng một trở nên phổ biến. Dù phụ nữ không để lộ hoàn toàn bầu ngực, nhưng những thiết kế váy thời bấy giờ với kiểu dáng bó sát đã ép và đẩy ngực lên cao nhằm khoe khe bộ ngực đầy đặn. Điều này được ưa chuộng bởi quan niệm cho rằng bộ ngực săn chắc và khe ngực quyến rũ là biểu tượng của sự giàu sang và sắc đẹp.

Những năm 1800

Năm 1889 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong sự phát triển của áo ngực khi Herminie Cadolle phát minh ra “corselet gorge” – chiếc áo lót dưới dạng áo nịt hai dây. Bà chia chiếc áo corset truyền thống thành hai phần riêng biệt: phần trên để nâng ngực với dây đeo vai và phần dưới để hỗ trợ vòng eo. Điều này giúp phụ nữ thoải mái hơn, đặc biệt bà sử dụng chất liệu cao su đàn hồi mềm mại và chuyển động dễ dàng hơn so với kiểu corset trước đây.

Đến năm 1893, Marie Tucek đã tiếp tục cải tiến thiết kế này với phát minh mang tính cách mạng là “breast supporter” – tiền thân của loại áo ngực có gọng phổ biến ngày nay và được cấp bằng sáng chế. Thiết kế của bà không chỉ tập trung vào sự hỗ trợ mà còn nâng cao tính thẩm mỹ và tiện dụng cho phụ nữ trong hoạt động thường ngày.

Những năm 1900 và Brassiere tự do

Vào năm 1907, tạp chí thời trang American Vogue đã sử dụng từ “brassiere” – để chỉ áo ngực lần đầu tiên và được đưa vào Từ điển Oxford vào năm 1911. Hầu hết các nhà sử học đều công nhận loại áo ngực quen thuộc ngày nay là phát minh của Mary Phelps Jacob vào năm 1910 khi bà 19 tuổi. 

Theo nhiều nguồn tin, Mary Phelps Jacob đã mua một chiếc váy xuyên thấu cho buổi dạ tiệc nhưng lại không thể tìm được chiếc corset nào phù hợp mà không lộ dưới lớp váy. Từ đó, bà đã dùng hai chiếc khăn tay lụa và một dải ruy băng để tạo nên chiếc áo ngực mềm mại, khác hẳn với mẫu áo ngực của Herminie Cadolle. Chiếc áo ngực tự chế này nhanh chóng thu hút sự chú ý của bạn bè và người quen, khiến bà nhận ra mình đã tạo ra sản phẩm có tiềm năng thương mại. Nhận thấy điều đó, bà đăng ký bằng sáng chế cho thiết kế của mình vào năm 1914 và bán lại với giá 1.500 USD.

Phát minh của Mary Phelps Jacob không chỉ mang đến sự thoải mái, nhẹ nhàng khi bà nhảy múa trong buổi dạ tiệc mà còn đánh dấu bước khởi đầu cho một cuộc cách mạng giải phóng phụ nữ khỏi những tiêu chuẩn cứng nhắc về hình thể. Phát minh này đã thay thế chiếc corset chật chội, gò bó phụ nữ với tiêu chuẩn “thắt đáy lưng ong” đã ràng buộc họ trong nhiều thế kỷ.

Đến những năm 1920, brassiere hay áo ngực đã thay thế corset trở thành món đồ lót yêu thích của phụ nữ trẻ, đặc biệt là với những cô gái flappers ưa chuộng vóc dáng thon gọn, phẳng lì. Không lâu sau, các nhà sản xuất đồ lót đã thêm các dải đàn hồi thoải mái để phù hợp với sự năng động thời đại.

Áo ngực những năm 1930: Size và sự ra đời của nylon

Mãi đến năm 1932, các nhà thiết kế đồ lót mới bắt đầu nhận ra tầm quan trọng của việc tạo ra những chiếc áo ngực có kích cỡ vừa vặn, mang lại sự thoải mái vượt trội cho người mặc. Đây cũng là thời điểm mà hệ thống kích cỡ áo ngực với các cỡ A, B, C, D, cùng dải lưng và móc cài, chính thức được ra mắt, trở thành tiêu chuẩn trong ngành công nghiệp nội y. Vào thập niên 1930, áo ngực dành cho phụ nữ mang thai với khả năng điều chỉnh kích thước cũng xuất hiện lần đầu, đáp ứng nhu cầu đa dạng của phái nữ.

Sự ra đời của chất liệu nylon vào những năm 1940 đã tạo nên một cuộc cách mạng trong ngành may mặc và thời trang. Phụ nữ đặc biệt ưa chuộng các sản phẩm nội y làm từ loại chất liệu tổng hợp này, nhờ giá thành hợp lý, độ bền cao, cùng với sự đa dạng về màu sắc và họa tiết. Nylon đã mang đến một làn gió mới, mở ra kỷ nguyên sáng tạo không giới hạn trong thời trang đồ lót.

Những năm 1940 và 1950: Tiến đến giá trị thẩm mỹ

Trong Thế chiến II, khi phụ nữ tham gia lao động trong các nhà máy, kiểu áo ngực cúp nhọn “torpedo” ra đời để mang lại sự hỗ trợ cần thiết. Sang thập niên 1950, thiết kế này được cải tiến thành chiếc áo ngực “bullet” với phần cúp nhọn hình nón, tạo nên cơn sốt thời trang. Những chiếc “bullet bra” nhanh chóng trở thành biểu tượng, được lăng xê bởi các ngôi sao Hollywood như Marilyn Monroe, Jayne Mansfield, và Lana Turner, làm khuynh đảo làng thời trang lúc bấy giờ.

Từ đó, áo ngực đã vượt ra khỏi vai trò đồ nội y thông thường, trở thành tuyên ngôn thời trang mạnh mẽ và thay đổi vĩnh viễn cách chúng ta nhìn nhận về đồ lót. Điều này được thể hiện qua sự ra đời của Fredericks of Hollywood – cửa hàng nội y do Frederick Mellinger sáng lập vào năm 1947. Với satin, ren, cùng màu sắc và kiểu dáng táo bạo, thiết kế của ông không chỉ tập trung vào công dụng mà còn nâng cao giá trị thẩm mỹ khi tôn vinh vẻ đẹp quyến rũ của phụ nữ. Đặc biệt, Mellinger là người tiên phong đưa áo nâng ngực đầu tiên mang tên “Rising Star” – một cách chơi chữ tinh tế, vừa liên quan đến vị trí cửa hàng trên đại lộ Hollywood Boulevard, vừa ám chỉ khả năng tạo hình vòng một cao và tròn đầy.

Những năm 1960 và 1970: Phong trào nữ quyền và áo ngực thể thao đầu tiên

Khi áo ngực trở nên phổ biến thì các nhà nữ quyền bắt đầu phản đối áo ngực vì họ tin rằng đây món đồ “giam cầm” phụ nữ vào các khuôn mẫu hình thể độc hại. Vào cuối thập niên 1960, phụ nữ bắt đầu đặt câu hỏi về vai trò của áo ngực trong tủ quần áo cũng như những tiêu chuẩn sắc đẹp mà xã hội áp đặt lên họ.

Đến năm 1977, chiếc áo ngực thể thao đầu tiên mang tên Jogbra ra đời, sáng tạo bởi ba người bạn thời thơ ấu – Lisa Lindahl, Hinda Miller và Polly Smith. Thiết kế này được tạo ra bằng cách ghép hai chiếc đai hỗ trợ nam giới (jock strap) lại với nhau. Kể từ đó, các thiết kế áo ngực tiếp theo đã dần phát triển, đáp ứng đúng nhu cầu của thời đại khi chú trọng hơn đến sự thoải mái của phụ nữ khi vận động, đặc biệt là khi tham gia các hoạt động thể thao.

Những năm 1980 và 1990: Sự phát triển của ngành công nghiệp nội y

Vào những năm 1980, các nhà sản xuất áo ngực bắt đầu quan tâm đến các kích thước ngoại cỡ. Wacoal là một trong những thương hiệu đầu tiên cung cấp áo ngực lên đến cỡ H hoặc K. Hòa quyện với tinh thần thử nghiệm của thời trang, các ngôi sao như Madonna và Grace Jones bắt đầu diện những bộ trang phục với điểm nhấn áo ngực mặc ngoài táo bạo.

Vào những năm 1990, phụ nữ phương Tây được thỏa sức lựa chọn giữa vô số kiểu áo ngực, từ loại có đệm, áo ngực có gọng đến áo nâng ngực, trong đó các phong cách táo bạo như sex bomb do các nhà bán lẻ như Victoria’s Secret quảng bá đặc biệt được ưa chuộng. Năm 1995, sự kiện Victoria’s Secret Fashion Show ra mắt mẫu Fantasy Bra đính đầy đá quý, chính thức đưa tên tuổi Victoria’s Secret nổi lên và nhanh chóng trở thành “ông trùm” của ngành nội y. Cùng thời điểm, giá trị của áo ngực được tôn vinh rộng rãi và thị trường đồ lót trở nên sôi động với nhiều thương hiệu nổi bật cùng các chiến dịch quảng bá rầm rộ. Calvin Klein cũng gây tiếng vang với những thiết kế đồ lót tối giản nhưng thanh lịch, góp phần làm phong phú thêm sự lựa chọn của phụ nữ trong thập kỷ này.

Khi phong trào tôn vinh vẻ đẹp cơ thể (body positivity) bùng nổ vào những năm 2000, tiếp nối bởi xu hướng thời trang thể thao (athleisure) vào thập kỷ 2010, nhiều thương hiệu bắt đầu ra mắt các mẫu áo ngực với thiết kế vừa thoải mái, vừa đa dạng về phong cách. Những chiếc bralette và áo ngực không gọng dần trở nên thịnh hành, áo ngực thể thao được ưa thích và thậm chí nhiều phụ nữ lựa chọn không mặc áo ngực nữa.

Những năm 2000 đến nay: Không chỉ là áo ngực

Ngày nay, khi thời trang phá vỡ mọi ranh giới, áo ngực không còn là sản phẩm dành riêng cho phái nữ. Với sự đa dạng về phom dáng, màu sắc và chất liệu, người tiêu dùng hiện có vô vàn lựa chọn phù hợp với cá tính và phong cách. Chỉ cần một cú nhấp chuột, bạn có thể dễ dàng tìm được chiếc áo ngực ưng ý, vừa vặn với trang phục và cơ thể. Các thương hiệu như Nubian Skin, Savage x Fenty, ThirdLove, và Skims đã mở rộng định nghĩa “nude” ra khỏi giới hạn của màu be khi nói về đồ lót; trong khi đó, Elomi, Freya, và Pepper mang đến các giải pháp cho mọi kích cỡ vòng ngực. Nhiều nhà bán lẻ còn cung cấp dịch vụ đo kích cỡ áo ngực trực tuyến, mang đến sự tiện lợi tối đa.

 

Thực hiện: Lenna