Trò chuyện cùng Nhi Ngờ: Bản năng của nhiếp ảnh gia đi được bao xa trong nghề?

Ngày đăng: 04/01/22

Nhiếp ảnh không phải là một trong bảy loại hình nghệ thuật truyền thống nhưng nó được đưa vào định nghĩa rộng hơn của nghệ thuật thị giác. Trong nghệ thuật thị giác, nhiếp ảnh có thể được phân loại là mỹ thuật nghệ thuật hoặc nghệ thuật thương mại. Trong bối cảnh phát triển tại Việt Nam, ngày càng nhiều người trẻ bắt đầu đam mê cầm máy ảnh và xem nó là tổng hòa của sự nghiệp lẫn đam mê. Style-republik đã có cơ hội được đối thoại cùng một nhiếp ảnh gia trẻ như thế, với tiền đồ xán lạn và tư duy làm nghệ thuật mang đậm phong vị cá nhân.

Nhi Ngờ là một tài năng mà Style-Republik ghi nhận trong số những gương mặt nhiếp ảnh gia trẻ tại thành phố Hồ Chí Minh. Phát triển niềm đam mê dành cho nhiếp ảnh từ quá trình theo đuổi một lý tưởng sống của riêng mình, nữ nhiếp ảnh gia 9x đề cao tinh thần tự do trong sáng tạo và không ngừng rèn giũa những kỹ năng thiết yếu để trở nên khác biệt: “Ở Sài Gòn có rất nhiều người là nhiếp ảnh gia có thực lực, nên một Nhi Ngờ không trải qua giáo dục bài bản sẽ khó thể nào trụ vững được với nghề, nếu như bản thân không tự mình ấn định một phong cách cá nhân và một hướng đi hoàn toàn riêng biệt”, Nhi tự nhận định về cái chất cá nhân và cảm quan làm nghệ thuật như vậy.

Nhi Ngờ – Bản năng của nhiếp ảnh gia đi được bao xa trong nghề?
Nhiếp ảnh gia Nhi Ngờ

Tư duy độc lập của nữ nhiếp ảnh gia Nhi Ngờ

Phải tốn công để thuyết phục Nhi chia sẻ câu chuyện làm nghề của mình. Đó là sự thật. Nhi là một nữ nhiếp ảnh gia sống theo châm ngôn rằng chỉ nên phơi bày thành quả, chứ không nên nói suông. Mọi thứ Nhi làm đều âm thầm lặng lẽ và để giá trị tự thân của sự sáng tạo tự liên kết với người xem, một cách thân mật hay công khai, rằng Nhi là một nhiếp ảnh gia có tư duy như thế nào. Hoạt động trong ngành công nghiệp thời trang xô bồ, quay cuồng với guồng công việc bận rộn, thế nhưng Nhi đã ăn chay trường được 10 năm nay. Dù nó chẳng liên quan gì đến công việc sáng tạo của Nhi, nhưng nó lại phần nào cho thấy con người Nhi – một cô gái kiên định, có chính kiến riêng và rất độc lập.

Sự độc lập đó phần nào khiến cho Nhi trở thành một cá nhân có quá trình phát triển rất riêng trong ngành – khi mà cá nhân cô không trải qua bất kỳ một trường lớp đào tạo nhiếp ảnh nào chuyên sâu (trừ một khóa học lắp đặt ánh sáng chụp). Tất cả mọi kiến thức và kỹ năng của Nhi được trau dồi tự thân, và học hỏi từ chính những thất bại mà mình gặp phải. Khi được hỏi về lý do tại sao Nhi lại lựa chọn không theo học một trường lớp đào tạo nào về kỹ năng nhiếp ảnh, vốn rất đa dạng và dễ tiếp cận tại thị trường Sài Gòn này, Nhi chia sẻ rằng “Cá nhân mình không muốn bị nhớ đến là học trò của một ai đó hay bị tác động quá nhiều bởi phong cách và sự sáng tạo của người khác. Điều này sẽ là rào cản cho sự phát triển, cảm quan sáng tạo lẫn thẩm mỹ cá nhân.”, “Nhi Ngờ không phải là một nhiếp ảnh có quá nhiều kiến thức chuyên sâu, nhưng tuyệt nhiên là một cá thể sáng tạo độc lập, vốn luôn tự hào về nguồn cội và muốn thúc đẩy tính cá nhân sâu sắc thông qua những thành quả mà mình làm ra”.

Bản năng của nhiếp ảnh gia sẽ đi được bao xa trong nghề, tôi tự hỏi. Nhi cũng không có được câu trả lời tấp lự cho điều này, nhưng Nhi vui lòng khi nhìn về hành trình tự khám phá ra niềm đam mê và sự phát triển của mình đối với nhiếp ảnh. Nhi sinh ra và lớn lên ở Đồng Tháp, tự thân một mình lên Sài Gòn từ cách đây 8 năm để theo đuổi ngành Báo chí và Truyền thông tại trường Đại học Xã hội và Nhân văn. Nhi Ngờ ngày ấy có một sự đồng cảm sâu sắc đối với các nạn nhân, hoàn cảnh khó khăn, thiệt thòi trong xã hội, và dưỡng nuôi ước mơ muốn trở thành một cây bút phóng sự để giúp đỡ những họ.

Từ việc sáng tạo câu chữ dần chuyển thành ghi lại khoảnh khắc để nắm bắt được câu chuyện, cảm xúc của người đối diện thông qua những thước phim, tấm hình, vậy là cái duyên trở thành nhiếp ảnh gia cũng rất tình cờ, tựa như nó đã tự tìm đến và lựa chọn Nhi. Cô nhận thấy rằng bản thân mình sẽ có thể giúp đỡ và chữa lành được cho nhiều người hơn, khi kể câu chuyện của họ bằng ngôn ngữ hình ảnh trực quan và để sự nhạy cảm của chính cô được đồng cảm cùng với họ. 

Nhi Ngờ – Bản năng của nhiếp ảnh gia đi được bao xa trong nghề?
Đã được 4 năm Nhi cầm máy ảnh, nhưng cô vẫn giữ cho mình tinh thần học hỏi như những ngày đầu tiên để tự mày mò và trau dồi thêm những kỹ năng mới – sẽ là công cụ làm nghệ thuật mà bản thân muốn theo đuổi (Fashion by Anh Tú (@tou.vu_ ) Model | Dasha (@chaospov ) Photo & manip by me (@_finding_andi)”

Tư duy nghệ thuật của Nhi thiên về trường phái trừu tượng, liên kết giữa chủ thể và câu chuyện có ý nghĩa riêng, được kể theo một cách riêng tư và mang đậm góc nhìn lẫn dấu ấn của cá nhân cô. Nữ nhiếp ảnh gia dành tình yêu cho chủ nghĩa siêu thực, và xem đó là một trong những niềm hứng khởi lẫn đam mê sáng tạo của bản thân. Cảm hứng sáng tạo của Nhi, tuy vậy, đơn thuần đến từ chủ thể là con người là phần lớn. Thế giới quan của mỗi người, từ vai trò, sự định danh, cảm xúc, trí tuệ, đam mê, tình yêu, nỗi sợ hãi, sự yếu đuối, và những góc khuất không mấy người có thể chạm tới được… sẽ giống như một thế giới đầy trừu tượng mà đôi lúc ngay cả cá nhân đó cũng sẽ không thể nào hiểu hết được về nó.

Nhi đam mê kể câu chuyện của người khác lạ thường, nhưng cá nhân Nhi cảm thấy rằng đây là một thử thách, và cần đến thời gian lẫn sự trưởng thành trong tư duy và kinh nghiệm làm nghề để có thể đạt được “Mình vẫn luôn nhận ra rằng để kể câu chuyện của người khác qua ngôn ngữ hình ảnh, chưa bao giờ là điều dễ dàng cả, vậy nên mình luôn thử nghiệm và trau dồi thêm kinh nghiệm qua việc thực hiện những dự án nghệ thuật cá nhân để kể câu chuyện của riêng mình trước.” Nhi còn chia sẻ rằng mình rất muốn được chụp ảnh cho ba mẹ mình, như một món quà kỷ niệm dành cho bậc sinh thành. Khi cái ngày ấy đến, nó cũng như là một cột mốc ghi nhận sự trưởng thành trong kỹ năng làm nghề của cô.

Khi được hỏi về những thất bại trong quá trình thử nghiệm của việc kể câu chuyện của người khác, Nhi nói rằng bản thân mình vốn dĩ học hỏi rất nhiều từ những thất bại. Nếu nhìn nhận sự đánh giá của những người xung quanh như một tác nhân tham khảo bổ trợ cho chính kiến của bản thân, thì sự đánh giá lẫn kỳ vọng của cô dành cho chính mình vẫn luôn hà khắc hơn tất cả thảy. Nhi không có một người thầy dạy nghề, mà chính cô là người thầy của mình. Cô cũng tự thiết lập và đặt ra những chuẩn mực, kỳ vọng về sự phát triển của bản thân, thay vì lựa chọn thuộc về một cộng đồng hay hội nhóm nào đó chỉ để có được định lượng về khả năng làm nghề. “Mình cảm thấy may mắn vì có những người cộng sự, những người bạn bè thân cận có thể góp ý để mình làm nghề tốt hơn, vì vốn dĩ mình chẳng có một người thầy, một bậc tiền bối nào dắt tay khi bắt đầu trở thành một nhiếp ảnh gia. Đến tận bây giờ, mình vẫn tin vào bản năng và trực giác của bản thân nhất.

Nhi cũng tự nhận rằng mình không bị ảnh hưởng nhiều bởi tư duy làm nhiếp ảnh của những bậc tiền bối, hay những cá thể xuất chúng khác trong ngành. Cá nhân cô, thay vào đó, lại đam mê bộ môn nghệ thuật điện ảnh, và cho rằng sức hút lẫn vẻ đẹp của các tác phẩm “nghệ thuật thứ bảy” tác động nhiều hơn đến màu ảnh, kỹ thuật và cách cô mở rộng tư duy lẫn định hướng sáng tạo khi làm việc với chủ thể là con người. Quả thực, cách thức mà Nhi khai triển những dự án cá nhân đã minh chứng cho điều này, khi cô thích dùng câu chữ, giai điệu hay lời bài hát để nói về tác phẩm của mình, mô tả đích xác hành trình lẫn cảm xúc để cho đời một tác phẩm – khiến cho người xem có thể liên kết hay nắm bắt được chủ đích lẫn dụng ý tài tình của cô.

Định hướng để trở thành một digital artist

Một trong những nỗ lực, và có thể xem là một cột mốc cho thấy sự trưởng thành của Nhi trong công cuộc sáng tạo, là khi Nhi tham dự một cuộc thi sáng tạo trong dịp dãn cách xã hội được tổ chức bởi giám đốc sáng tạo Dzũng Yoko. Tác phẩm tham dự của Nhi mang tên 7 Dreams và Last Life’s Seed đã gây được ấn tượng tốt nhất về cả sự sáng tạo, bố cục, kỹ năng, lẫn ý nghĩa của tác phẩm. Bài dự thi của Nhi lọt vào Top 5 xuất sắc nhất được trao giải và giám đốc sáng tạo Dzũng Yoko cũng đã dành nhiều lời ngợi khen công khai cho các tác phẩm dự thi của Nhi. “Anh Dzũng là người mà cá nhân Nhi rất ngưỡng mộ. Sự sáng tạo cá nhân được bậc tiền bối đánh giá tích cực như vậy là một động lực để bản thân tiếp tục vươn mình xa hơn.

7 DREAMS
LAST LIFE-SEED

Sau khi xem xét các tác phẩm dự thi của Nhi, nội dung của cuộc trò chuyện giữa chúng tôi trở nên sôi nổi hơn hẳn khi Nhi háo hức nói về sự phát triển của sàn giao dịch NFTs và công nghệ blockchain đang tạo điều kiện cho những người làm nghệ thuật như Nhi như thế nào. Công nghệ NFTs trao quyền cho người nghệ sĩ. Giúp cho tất cả họ được sở hữu bản quyền những tác phẩm và nội dung sáng tạo của mình ở trên internet. Nhìn về tương lai, Nhi tin rằng NFTs và blockchain sẽ là vùng đất hứa hẹn để cô cũng như các digital artists (nghệ sĩ kỹ thuật số) cùng phát triển.

Nhi cũng nói rằng cô rất mong đợi vào sự phát triển của metaverse, cũng như những công nghệ mới để làm đa dạng thêm hơn những hình thức làm nghệ thuật kỹ thuật số, nhất là trong ngành thời trang vì nhóm ngành này đang thích ứng nhanh nhạy với NFTs và metaverse. Cô chia sẻ rằng bản thân đang tự mình trau dồi kỹ thuật dựng khối 3D và tìm ra những cách thức diễn họa, hay photo manipulation để tạo ra những hiệu ứng làm sống động các tác phẩm nhiếp ảnh của mình.

Nhi nhìn thấy bản thân ở thì tương lai sẽ bứt phá khỏi giới hạn của một nhiếp ảnh gia, khi trở thành một digital artist. Khi thấu đáo nhìn về mục tiêu phát triển và cả cảm quan nghệ thuật, Nhi tin rằng đây mới là điều mà mình muốn theo đuổi khi sáng tạo ra những tác phẩm kỹ thuật số, là sự hài hòa giữa nhiếp ảnh và tư duy sáng tạo hình ảnh trực quan thông qua các biện pháp chỉnh sửa, cắt ghép, hay áp dụng công nghệ. Đó chính là tương lai rộng mở của những nghệ sĩ trẻ giống như cô. Nhi nhạy bén nhìn thấy tiền đồ của bản thân phát triển ở một lĩnh vực giàu tiềm năng, cũng như hiểu được tính thời cuộc khi nương theo dòng chảy công nghệ. Đó không chỉ là bản năng, mà là một sự thông minh, thấu hiểu được chính bản thân biết mình muốn và cần phải làm gì.

 

Về thành tựu mà bản thân Nhi cảm thấy tự hào nhất trong quãng thời gian làm nghề, Nhi nói rằng mình chưa thật sự có cống hiến hay có thành tựu gì quá sức để tự hào. Ngạc nhiên thay, Nhi nói rằng điều mà cô tự hào ở bản thân nhất, lại chính là tư duy mở và tâm trí vẫn còn dành cho việc học tập, trau dồi để hoàn thiện kỹ năng. “Thành tựu thì vẫn chưa có gì nổi bật cả. Nhưng điều mà cá nhân mình thấy tự hào vẫn là việc nhận thức được rõ ràng rằng mình vẫn có thể học và phát triển thêm nữa”, “Thay vì dành thời gian rảnh để giải trí, mình chỉ muốn dành thời gian để học hay phát triển thêm kỹ năng mới.”

Rõ ràng, tinh thần tự thân ham học hỏi đó của Nhi cũng đã sớm thu được những thành quả nhất định. Một trong những dự án lớn gần đây, được đạo diễn bởi Hồ Việt Quân và ekip, Nhi may mắn được tín nhiệm ở vai trò nhiếp ảnh gia lẫn thiết kế 3D ở một vài phân cảnh trong MV “lửa gần rơm lâu ngày cũng bén” của nữ nghệ sĩ trẻ Phùng Khánh Linh. MV của ca khúc vừa được phát hành vào ngày 28 tháng Mười Hai, mang đậm phong cách dân gian hiện đại kết hợp cùng phong cách futurisitic, tưởng chừng đối nghịch nhưng lại đáng nhớ. Đây là thành quả đáng ghi nhận của Nhi sau cả một quãng thời gian dài bỏ công chuyên tâm vào dự án âm nhạc này.

Thực tế, có nhiều nhiếp ảnh gia phải mất rất nhiều năm tự nghiệm để tìm ra đường hướng làm nghệ thuật phù hợp với bản thân mình nhất, và Nhi Ngờ cũng là như vậy. Khởi đầu là một nhiếp ảnh gia chuyên chụp hậu trường hay sự kiện, Nhi dần chuyển mình hướng sang nhiếp ảnh nghệ thuật và thời trang, và giờ đây xác thực được rằng bản thân sẽ trở thành một digital artist. Hành trình đi tìm bản ngã và phong cách nghệ thuật mang đậm phong vị cá nhân của Nhi chỉ mới bắt đầu và sẽ cần nhiều thêm hơn sự ủng hộ. Nữ nhiếp ảnh gia cũng mong mỏi rằng bản thân sẽ tiếp tục được gặp gỡ nhiều hơn những cá nhân có tư duy sáng tạo của thời đại mới trong công việc, để có thêm cảm hứng sáng tạo dồi dào, lẫn sự ủng hộ, hỗ trợ nhau cùng phát triển, bởi vốn dĩ loại hình nghệ thuật này vẫn còn chưa mấy phổ biến tại Việt Nam.

Style-Republik mong rằng sẽ nhìn thấy cái tên Nhi Ngờ trở nên nổi bật hơn trong ngành thời trang và cả trong không gian nghệ thuật kỹ thuật số trong tương lai gần!

Thực hiện: Fellini Rose