Thư viện của Karl Lagerfeld: Sách là bi kịch của đời ông

Ngày đăng: 20/11/19

Trong khi Coco Chanel là “The Woman Who Reads”, vậy còn Karl Lagerfeld?

Nếu như Coco Chanel là người “khai sinh” ra vương quốc, thì người đàn ông lập dị này được ví như “người trị vì” một đế chế. Nhà thiết kế này từng phát biểu: “Những gì tôi làm, Coco sẽ ghét. Nhãn hiệu có hình ảnh và tùy thuộc vào tôi để cập nhật nó. Tôi làm những gì cô ấy chưa bao giờ làm. Tôi phải tìm dấu ấn của mình. Tôi phải đi từ nơi Chanel đã đến, từ đó tiếp tục làm những gì Chanel nên và có thể đạt được, từ những gì mà Chanel đã có, đi đến những cái khác”. Tuy nhiên, ngoài ngôi nhà Chanel, ít nhất hai nhân vật lừng danh này còn có một điểm chung chính là: say mê đọc sách.

Studio 7L đầy sách của Karl Lagerfeld

Khi mãi còn đắm chìm trong căn phòng thư viện đậm tính cổ điển của Coco Chanel, liệu bạn có cố gắng hình dung một thư viện riêng của Karl Lagerfeld sẽ trông như thế nào? Hẳn nhiên, hệt như người đàn ông này đã nói: “What I do. Coco would have hated…”. Căn phòng đọc sách riêng tư của vị “phù thủy” này – Karl Lagerfeld Studio 7L, hay còn gọi là “Gigantic Library” trông cũng ấn tượng như cái cách mà vị giám đốc sáng tạo này xuất hiện sau mỗi show diễn của Chanel và Fendi.

Những ý tưởng nghệ thuật độc đáo và phong cách thẩm mỹ tinh tế của Karl Lagerfeld chắc chắn có một phần cảm hứng mãnh liệt đến từ kho sách quý giá của ông. Đó không chỉ là một tủ sách cá nhân, nhất là với là một “thầy phù thủy” có tài năng phi thường, lối sống quy củ và “lãng mạn cô độc” như Karl Lagerfeld.

Đối với mỗi cuốn sách mà bạn mua, bạn nên mua cả thời gian để đọc nó – Karl Lagerfeld

Phòng sách của Karl Lagerfeld là nơi ông sưu tập hàng trăm đầu sách ở mọi lĩnh vực; nơi nuôi dưỡng trí tuệ và nguồn cảm hứng sáng tạo; nơi các ấn phẩm tạp chí có thể xếp chồng cao ngất từ sàn nhà đến tận trần nhà; một thư viện thời trang với các cuốn tiểu sử, tài liệu, tranh ảnh và video về các bộ sưu tập của các nhà Couturier thế hệ trước. Ngoài ra, đây còn là nơi nhà thiết kế Karl Lagerfeld tiến hành các cuộc gặp gỡ và sử dụng như một Studio cá nhân, tạo ra những bộ ảnh thời trang mang dấu ấn riêng không thể sao chép được.

Với cá tính và nhu cầu đặc biệt của riêng mình, nhà thiết kế Karl Lagerfeld sắp xếp bộ sưu tập sách theo một cách thật khác biệt. Những quyển sách không đứng dọc trên các ngăn kệ như cách sắp xếp sách thông thường, Karl Lagerfeld đặt chồng những quyển sách nằm ngang để dễ dàng đọc chữ trên gáy sách, điều này giúp ông không cần phải nghiêng đầu khi tìm kiếm một tiêu đề, một tác giả nào đó. Mặc dù cách này đôi lúc sẽ khá phiền nếu muốn lấy quyển nằm ở hàng dưới cùng của chồng sách. Nhưng tất nhiên, nhà thiết kế không bận tâm đến điều đó.

Khi niềm vui thú với sách trở thành bi kịch

Có nhiều kết quả khác nhau về tổng số sách trong thư viện của nhà thiết kế Karl Lagerfeld, khoảng từ 60.000 đến 230.000 quyển, và chủ yếu là sách nghệ thuật. Thông tin từ trang Bookride (bài viết vào năm 2010) cho rằng lượng sách khổng lồ chứa trong studio của Karl Lagerfeld tại Paris, phần lớn đã được đóng gói và chuyển đến miền tây nước Pháp.

Karl Lagerfeld đã kín đáo tìm kiếm một không gian lưu trữ phù hợp cho bộ sưu tập sách khổng lồ lên đến 230.000 quyển của ông. “Thật là một chuyện đáng lo nghĩ, đúng không?”. Vâng, quả thực. Một vấn đề như vậy đòi hỏi một người cực kỳ thích thu thập sách như Karl Lagerfeld cũng phải khéo nói tránh nói giảm, sao cho có đôi chút khiêm tốn. Ông hẳn đã dành nhiều tâm tư để thu xếp một nơi trú ngụ tốt nhất cho số sách của ông.

Sách là loại thuốc gây nghiện mà không có nguy cơ quá liều. Tôi là một nạn nhân hạnh phúc của sách – Karl Lagerfeld

Theo thông tin từ Bookride đưa ra, giải pháp của Karl Lagerfeld cho toàn bộ số sách là: cần có một kho lưu trữ – bên dưới sân tennis, tại nhà của ông ở Biarritz – một thị trấn ven bờ biển Basque ở phía tây nam nước Pháp. Khu phức hợp dưới lòng đất có diện tích 20.000 square foot (ft), bằng khoảng 1858 mét vuông, cũng bao gồm một studio, nhưng trung tâm của dự án là một không gian có diện tích 10.000 square foot (ft²) và cao 20 ft (khoảng 1m85) chính là nơi ông dự định xây dựng một thư viện.

Tình yêu mãnh liệt đối với sách của quý ngài hời hợt

Nói về sách, “lão phù thủy” Karl Lagerfeld phải tự nhận rằng: “Tôi điên cuồng vì sách… Đó là một căn bệnh mà tôi sẽ không hồi phục. Chúng là bi kịch của cuộc đời tôi. Tôi muốn tìm hiểu về mọi thứ. Tôi muốn biết mọi thứ, nhưng tôi không phải là một người trí thức, và tôi không thích là một trong nhóm của họ. Tôi là người hời hợt nhất trên Trái Đất”

Như bất kỳ ai cũng có thể nhận thấy qua các bức ảnh, thư viện kết hợp studio của Karl Lagerfeld lấp đầy sách. Không chỉ trên mọi ngăn kệ, hầu hết được xếp chồng ngang lên nhau để chủ nhân dễ dàng đọc tựa đề, một số ít trong chúng còn có thể xếp đứng dọc kiểu truyền thống để tận dụng mọi ngóc ngách. Hàng trăm quyển tạp chí xếp từng chồng tràn hết chỗ trên chiếc bàn lớn, từ các ngăn kệ thấp tà sát mặt sàn dâng cao đến tận trần nhà, Karl Lagerfeld còn cần phải sử dụng một hệ thống cầu thang xoắn ốc và gác lửng để có thể lấy được những quyển sách ở trên cao.

Ông bày tỏ rằng: “Tôi bắt đầu khám phá những quyển sách trong thư viện của bố mẹ khi được 5 tuổi, và tôi đã không ngừng mua sách trong suốt cuộc đời. Thứ tự cảm xúc không tồn tại và tôi đọc bằng ba ngôn ngữ, không theo một quy tắc nào mà chỉ bằng bản năng của mình”.

Một tiết lộ thú vị khác từ Bookride là khi Karl Lagerfeld đọc một cuốn sách bìa mềm, ông dễ làm rách các trang khi đọc qua. Có thể ông đã đọc trang cuối của quyển A La Recherche du Temps Perdu (tác giả: Marcel Proust, tựa tiếng anh: In Search of Lost Time) ở dạng một tờ riêng lẻ trước khi gắn kết nó trở lại với hai nghìn trang khác. Có vẻ như Karl Lagerfeld luôn đọc sách với một niềm khao khát dữ dội, thậm chí vượt hơn cả cái cách ví von: đọc ngấu nghiến. Vì vậy, có thể đoán rằng thư viện của quý ngài Karl hầu hết đều là sách bìa cứng, nhằm để ông tránh phải làm “tổn thương” các trang của chúng.

Tôi đã viết các bài đánh giá văn học cho Vouge vào đầu những năm 1970, sử dụng “Minouflet de Vermenou” như một bút danh – Karl Lagerfeld.

Tất nhiên phần lớn là sách nghệ thuật, nhưng Karl Lagerfeld thích đọc mọi thứ. Từ tiểu thuyết đến thơ ca, từ triết học đến những tác phẩm văn học Hy Lạp cổ điển (giống như Coco Chanel) hay truyền thuyết kinh điển của Đức. Tạp chí Vouge đã phỏng vấn và tổng hợp được một danh sách tiết lộ hơn 30 tác giả (hoặc, và có kèm tựa sách) yêu thích nhất của nhà thiết kế Karl Lagerfeld. Đây là những đầu sách gắn liền với lối sống và con người của ngài Karl, không kể đến các loại sách nghệ thuật và thời trang, giám đốc sáng tạo đương nhiệm của Chanel đồng thời cũng đã đưa ra những lời bình thể hiện sự say mê sâu sắc của ông đối với những quyển sách gối đầu giường.

Thơ của nữ văn sĩ người Mỹ – Emily Elizabeth Dickinson có thể nói là “Above all” trong số các tác phẩm thi ca yêu thích của Karl Lagerfeld. Hay Undécima Poesía Vertical (Tạm dịch: Tập thơ thứ mười một) của Roberto Juarroz, theo lời của ông “Tôi yêu nhà thơ Argentina này, nhưng không ai biết anh ta”.

Karl Lagerfeld cũng hết lòng tôn kính triết gia người Hà Lan Baruch Spinoza – người đã viết trong Oeuvres Complètes (Tạm dịch: Complete Works) một cụm từ khiến nhà thiết kế lập dị này chọn sống theo nó: “Any decision is a refusal”. Nhà thiết kế cũng chung niềm yêu mến với người tiền nhiệm – Coco Chanel, thông qua Vouge đã đặc biệt cảm thán về tác phẩm Iliade của Homer rằng, đó là “Văn bản quan trọng nhất trong văn học Hy Lạp cổ điển, thông thạo qua mọi khía cạnh của thời cổ đại”.

Karl Lagerfeld thực sự đắm mình trong các tác phẩm văn chương và tiểu luận triết học. Với L’année de la pensée magique (Tạm dịch: The year of magical thinking) của Joan Didion là “một kiệt tác tuyệt đối”, và ông cũng dành nhiều xúc cảm cho Mémoires 1691-1701 của Saint Simon, “Tôi hiểu hai đoạn văn [trong Mémoires] bằng trái tim mình, như thể tôi cũng đã sống dưới thời Louis XIV”

Tôi đã đọc tất cả các vở bi kịch của Racine, và thậm chí một số câu còn khắc sâu vào tâm khảm. Tôi từng có một nhóm bạn và chúng tôi chỉ nói những câu thoại của Racine trong bữa ăn tối, tôi thích tác phẩm của Racine, và cả Moliére. – Karl Lagerfeld

Dường như hơn cả thơ ca, tiểu thuyết đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống của Karl Lagerfeld. Ông đã học tiếng Pháp cùng với quyển Béatrix và bị quyến rũ bởi vũ trụ của tiểu thuyết gia/nhà viết kịch người Pháp nổi tiếng – Honoré de Balzac. Ông thường đọc đi đọc lại và mang quyển De l’Allemagne (Tạm dịch: Of Germany) của Madame de Staël vào tận giường ngủ. Cũng như La Légende de Kriemhild (Tạm dịch: The Legend of Kriemhild) –  nhân vật nữ chính trong truyền thuyết anh hùng và văn học Đức, đã nuôi dưỡng tâm hồn Karl Lagerfeld ngay từ khi còn thơ bé: “Từ lúc 5 tuổi tôi đã nhận biết nhân vật này có tính cách tương tự với tôi. Đối với cô, không bao giờ là quá muộn để báo thù. Tốt hơn hết là khi không ai ngờ đến”.

Thực hiện bài viết: Xu

Nguồn: 

Inside Karl Lagerfeld Library – Businessinsider.com & Pursuitist.com

Karl lagerfeld favorite books –  en.vogue.fr

Book collections we would like to buy – Bookride.com

Ảnh bìa:

Karl Lagerfeld at his atelier in Paris – Theselby.com