Xây dựng tư liệu thời trang riêng: chơi ngông hay cần thiết?

Ngày đăng: 14/09/17

Việc lưu trữ tài liệu không chỉ là điều thiết yếu đối với các thương hiệu thời trang lớn có di sản phong phú và lâu đời, mà còn cần được áp dụng với các thương hiệu vừa và nhỏ. Hiện nay, một vài nhãn hiệu ready-to-wear có lịch sử cỡ một thập niên cũng đã và đang đầu tư vào việc xây dựng tư liệu nhằm phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau, bên cạnh việc tìm kiếm cảm hứng thiết kế.

Vì sao các thương hiệu muốn gầy dựng tư liệu thời trang?

“Những thương hiệu 10 năm tuổi có lẽ thấy việc đầu tư tài tính cần thiết hơn là dành thời gian để làm việc đó” – Julie Ann Mile, một chuyên viên lưu trữ độc lập có trụ sở New York, đã từng làm việc với Jason Wu, Proenza Schouler, Tom Ford và Ralph Rucci cho biết. “Khi họ thấy khó khăn về chi phí bỏ ra cho việc này, tôi luôn nói với khách hàng của mình rằng chúng tôi có thể tạo ra những tài sản tuyệt vời để phục vụ công việc của họ, không những giúp họ cân bằng được chi phí quản lý tư liệu, mà có thể thu hút sự quan tâm của khách hàng tới thương hiệu”.

Các nhà thiết kế như Derek Lam, Jason Wu, Roksanda Ilincic chia sẻ về những ưu điểm của việc xây dựng hệ thống lưu trữ các tư liệu thiết kế. Nhà thiết kế Derek Lam cho biết: “Điều này giúp tôi duy trì được tính thống nhất từ mùa này tới mùa khác… Thỉnh thoảng, xem lại một thiết kế cũ, bộ sưu tập trước đó trong kho dữ liệu, giúp tôi “mở” ra nút thắt với những điều chưa giải quyết được mà tôi muốn đào sâu vào khám phá”. Trong bộ sưu tập mùa Xuân/ Hè 2011, Lam thử thách bản thân khi lấy một vài mẫu yêu thích từ tư liệu và cải tiến chúng, và anh thấy “cực kỳ hài lòng” với điều đó. Bên cạnh đó, khi thành lập được nguồn tài nguyên này sẽ cực kỳ hữu ích cho công ty và bảo vệ thương hiệu khi liên quan tới các vấn đề về quyền sở hữu trí tuệ.

Thỉnh thoảng, xem lại một thiết kế cũ, bộ sưu tập trước đó trong kho dữ liệu, giúp tôi “mở” ra nút thắt với những điều chưa giải quyết được mà tôi muốn đào sâu vào khám phá – NTK Derek Lam

Jason Wu, khi nói về ý nghĩa của việc lưu trữ các sản phẩm của mình kể từ mùa thứ 3, 8 năm về trước cũng tỏ ý đồng tình: “Điều này cực kỳ có giá trị cho tôi bởi vì tư liệu thời trang trở thành một nguồn cảm hứng tuyệt vời và xây dựng trên cơ sở di sản của thương hiệu. Chúng ta phải biết quá khứ để có thể tạo ra tương lai”.

Khi Roksanda Ilincic kỉ niệm 10 năm thương hiệu vào năm 2015, tư liệu đã chứng tỏ là một công cụ quan trọng. Trong dịp kỉ niệm này, cô đã thiết kế lại 10 mẫu sản phẩm đặc trưng của thương hiệu và tiếp tục xem lại các tư liệu đó khi cô thiết kế bộ sưu tập mới. “Điều tôi nghĩ quan trọng về tư liệu đó là nó sẽ giúp bạn hiểu về DNA của thương hiệu cũng như nhận diện thương hiệu. Ngoài ra, với các nhân viên mới, tư liệu là một nguồn tham khảo hữu ích để họ làm quen với thương hiệu và những gì tôi đã làm”.

Ilincic từng giữ những bộ sưu tập đầu tiên và xếp chồng chúng trong các tủ đồ, nhưng giờ đây cô đã bắt đầu cân nhắc việc xây dựng một bộ tư liệu tử tế sau 5 năm. Thay vì để trong một không gian, NTK chọn nhiều không gian lưu trữ riêng biệt và tuyển các nhân viên tự do để duy trì chúng, điều này giúp giảm chi phí thuê không gian lưu trữ lớn nhân viên toàn thời gian. “Một năm tôi cho ra 4 bộ sưu tập nhưng tôi không lưu trữ tất cả các thiết kế. Đó là một khoản đầu tư, và đó là một khoản đầu tư cho tương lai ,bởi vì những mẫu thiết kế sẽ gỡ lại được giá trị,và bạn biết đấy, thời trang có sự quay vòng. Khi các nhà thiết kế không có đủ thời gian, một bộ lưu trữ là rất quan trọng. Sẽ có những thứ bạn không thể thấy được trong một bức ảnh, ví dụ như việc hoàn thành sản phẩm hay cấu trúc sản phẩm. Khi bạn có một mẫu trang phục ngay trước mắt bạn thì sẽ dễ dàng để nhìn thấy và tái thiết kế”. 

Lưu trữ như thế nào hợp lý và hiệu quả?

Shonagh Marshall, hiện là một curator và cũng chính là người đã dựng các triển lãm thời trang tại London Somerset House và giúp thiết lập những tư liệu cho các nhà mốt như Christian Louboutin, Alexander McQueen – thương hiệu mà chỉ bắt đầy tạo tư liệu vào năm 2010 sau cái chết của NTK lừng danh bày tỏ ý kiến về chuyện này: “Sự phát triển của tư liệu thời trang có mối liên hệ chặt chẽ tới việc triển lãm và trưng bày thời trang. Những NTK mà có khoảng 10 năm trong nghề thường không nghĩ rằng những tác phẩm của họ sẽ ở trong các bảo tàng hay triển lãm khi họ mới bắt đầu, nhưng ngày nay, điều này đang dần được chấp nhận, khi mà có những trang phục đương đại được triển lãm cùng với các mẫu thiết kế huyền thoại”.

Marshall cũng khuyên các nhà thiết kế nên giữ những mẫu thiết kế đặc trưng ngay từ những ngày đầu tiên ra mắt và không bán tất cả: “Alexander McQueen để lại trang phục từ bộ sưu tập thứ 2 của mình trong một chiếc túi trông như là túi rác bên ngoài câu lạc bộ King’s Cross bởi vì anh không muốn trả tiền cho một phòng để đồ”. Và không đáng ngạc nhiên khi những bộ trang phục đó bị mất: “Anh ấy thậm chí trả lương cho mọi người bằng quần áo”.

Marshall cũng cảnh báo các NTK không nên nghĩ về bộ lưu trữ như một khoản đầu tư một lần, mà là một dự án liên tục cần sự chăm sóc đều đặn và thường xuyên. “Tôi giúp họ bắt đầu, nhưng để duy trì việc đó là một công việc toàn thời gian. Bạn không thể đi đường tắt, đặc biệt bạn đang sử dụng chúng tất cả thời gian”. Những yếu tố như ẩm thấp, ánh sáng yếu, phản ứng hoá học, nhiệt độ thay đổi… đều là những nguy cơ có thể phá hủy một bộ sưu tập quý giá.

Những NTK mà có khoảng 10 năm trong nghề thường không nghĩ rằng những tác phẩm của họ sẽ ở trong các bảo tàng hay triển lãm khi họ mới bắt đầu, nhưng ngày nay, điều này đang dần được chấp nhận, khi mà có những trang phục đương đại được triển lãm cùng với các mẫu thiết kế huyền thoại…

Thuê ngoài cũng là một lựa chọn. Garde Robe là một dịch vụ lưu trữ trang phục được các thương hiệu ở New York tin dùng, bao gồm Jason Wu, Oscar de la Renta và Caroline Herrera . Garde Robe cũng là đối tác chính thức của CFDA do đó họ cung cấp giá ưu đãi cho thành viên của CFDA. “Vài NTK có cả tá trang phục trong khi có những người có tới 30,000 trang phục”. Doug Greenberg , phụ trách Sale và Marketing của Garde Robe mô tả “Chúng tôi tiên phong với Cyber Closet từ năm 2001, đây là trang mạng điện tử nơi các sản phẩm được sắp xếp bởi màu sắc, pattern, chi tiết hay tên của NTK. Bạn cũng có thể tạo một “giỏ” hàng như khi mua sắm online và chúng tôi sẽ chuyển tới studio hay địa điểm chụp hình và trang phục sẽ ở trong điều kiện tốt nhất”.

Sự xa xỉ đối với các nhà thiết kế trẻ?

Một bộ lưu trữ thời trang có thể không luôn phải là những trang phục, đó có thể là giấy tờ, hay những đồ vật được dùng trong một thời gian ngắn hạn. Rio Jade Ali, một nhà lưu trữ thời trang, người đã làm việc cho cả những nhà mốt xa xỉ tới những thương hiệu độc lập nhỏ, nói rằng tư liệu có thể phục vụ cho nhiều phòng ban khác nhau trong công ty , không chỉ riêng bộ phận thiết kế. “Nó có thể là một nội dung marketing, chiến dịch social media. Đó là về việc giao tiếp điều bạn muốn kể. Mọi người đang nhận thức tốt hơn về việc lưu trữ và nhận ra tiềm năng của việc giữ mẫu gốc”.

Erdem Moralioglu, thành lập thương hiệu ready-to-wear vào năm 2005, thành lập một bộ tư liệu với sự giúp đỡ của một chuyên gia được đào tạo về bảo tàng, anh lưu trữ những bộ sưu tập , cũng như những đồ vật mà anh dùng khi làm “mood boards” và những đồ vật dùng trong buổi trình diễn tại London Fashion Week. “Chúng tôi hầu như có hết các bộ sưu tập hoàn chỉnh, nhưng ở một số trường hợp khi đồ bị thiếu, tôi cân nhắc việc mua lại bởi đó là một nguồn tài nguyên quan trọng đối với tôi và cả đội của tôi. Đó là một khoản đầu tư và một cam kết cả về thời gian lẫn tiền bạc, nhưng điều đó là xứng đáng vì chúng rất quan trọng”.

Đó là cả một sự xa xỉ để có thể xây dựng một bộ tư liệu bởi vì hầu hết các nhà thiết kế cần bán hết những đồ mà họ làm ra – Dal Chodha

Nhưng không phải tất cả đều đồng ý với Moralioglu “Chúng tôi nghĩ rằng các bộ tư liệu từ các thương hiệu trẻ chưa thật sự hữu ích” – Dal Chodha, biên tập viên của Archivist, nhà xuất bản cam kết mỗi một số báo sẽ dành để nói về một bộ lưu trữ cho một thương hiệu cho biết. “Đối với các nhà thiết kế trẻ, các tư liệu có thể là một sự sao lãng cả về thời gian và tài nguyên khỏi mục đích chính của một nhà thiết kế: đó là bán quần áo. Đó là cả một sự xa xỉ để có thể xây dựng một bộ tư liệu bởi vì hầu hết các nhà thiết kế cần bán hết những đồ mà họ làm ra”.

Chuyển ngữ: Blue

Theo BOF