Iris van Herpen Fall 2023 Couture – “Architectonics”: “Tôi muốn quần áo được sống, di chuyển và thở!”

Ngày đăng: 05/07/23

Khi mực nước biển ngày càng nâng cao, các thành phố bị nhấn chìm, nhân loại sẽ thích nghi như thế nào? Câu trả lời đã được Iris van Herpen giải đáp trong chính bộ sưu tập Fall 2023 Couture – “Architectonics”.

Khác biệt hoàn toàn với bất kỳ ngạch nào của thời trang, Haute Couture từ những ngày đầu được định nghĩa đã là một thế giới được đặt gần như cận kề với nghệ thuật, bởi lẽ nơi này được tạo ra bởi những thăng hoa của những nhà thiết kế, sự khắt khe đến từng chi tiết nhỏ và cả tâm hồn của người nghệ sĩ để tạo ra những sáng tạo “không phục vụ” cho tất cả mọi người. Vì thế, chúng ta mới có hẳn một tuần lễ thời trang riêng biệt để tôn vinh những giá trị sáng tạo vượt ngưỡng và mỗi khi Haute Couture week quay lại làng mốt như thể được “hồi sinh”, lịch sự thời trang cũng bắt đầu có được những cột mốc mới bằng chính những tinh hoa của các nhà thiệt kế, nhà mốt hàng đầu cùng các nghệ nhân tay nghề đẳng cấp.

Tuy nhiên, với dòng chảy phát triển của thời trang như hiện tại, có lẽ Haute Couture đang dần thay đổi theo một định hướng khác – thực tiễn hơn rất nhiều để có tiếp cận được hơn với nhiều đối tượng người thưởng thức, bằng chứng là chúng ta ngày càng có nhiều bộ sưu tập Haute Couture được tinh giản hóa hoàn toàn về phom dáng mặc dù kỹ thuật may đo vẫn được đảm bảo đúng chất. Paris Haute Couture Week Fall 2023 vừa chỉ mới bắt đầu với những “phát súng” mở màn đầy sôi động. Một trong những show diễn Haute Couture luôn khiến làng mốt mong chờ từng giây để có thể đắm chìm vào không gian nghệ thuật đúng nghĩa, thưởng thức những “tuyệt tác” của thời trang, không ai khác đó chính là Iris van Herpen – “bậc thầy” trong giới Haute Couture, và luôn là người tiên phong, đưa Haute Couture lên một tầm cao mới, và danh xưng này đã tiếp tục một lần nữa được chứng minh đầy thuyết phục trong những “công trình” thời trang mới nhất của nhà mốt trong bộ sưu tập Fall 2023 Couture – nơi nhà thiết kế đưa ngôn ngữ thiết kế duy mỹ của mình đến gần hơn với cuộc sống dưới nước cùng nguồn cảm hứng đặc biệt đến từ những kiến trúc thủy sinh kết hợp với những đổi mới tân tiến về sinh học. 

“Tôi đến từ Hà Lan và chúng tôi đang sống dưới mực nước biển” Iris van Herpen bộc bạch phía sau hậu trường. Đúng thế, quê hương của nhà thiết kế Van Herpen vốn nổi tiếng là một quốc gia thấp hơn mực nước biển, và với tình trạng khẩn cấp về khí hậu đang diễn ra, mực nước biển ngày càng dâng cao, điều đó cũng đồng nghĩa với việc Hà Lan đang sống trong mối đe dọa, không rõ khi nào thành phố sẽ bị nước biển “nuốt trọn” nửa phần còn lại. “Đó là điều mà tôi đã suy nghĩ rất nhiều,” van Herpen tiếp tục. Thay vì biến bộ sưu tập Haute Couture Thu/Đông 2023 trở thành phương tiện để tán thành với thực trạng hiện tại về khí hậu, hay bỏ qua sự biến đổi khí hậu báo động bằng cách tạo ra nhiều sản phẩm hơn “gián tiếp” đưa vào những bãi rác thời trang, Van Herpen tiếp tục nhìn về phía trước. Tại Iris van Herpen Fall 2023 Couture, nhà thiết kế người Hà Lan đã giải thích tầm nhìn của bản thân về sự hòa nhập, lai tạo giữa sự sống của nhân loại và môi trường nước một cách thực tế và không hề viển vông. Trong tương lai gần, khi chúng ta có thể sẽ sống dưới mực nước biển lẫn đất liền, thế giới mới đó sẽ như thế nào? Con người sẽ thích nghi ra sao? Mời các bạn lắng nghe lời giải đáp của chính Iris van Herpen.

Tại Iris van Herpen Fall 2023 Couture, nhà thiết kế người Hà Lan đã giải thích tầm nhìn của bản thân về sự hòa nhập, lai tạo giữa sự sống của nhân loại và môi trường nước một cách thực tế và không hề viển vông. Trong tương lai gần, khi chúng ta có thể sẽ sống dưới mực nước biển lẫn đất liền, thế giới mới đó sẽ như thế nào? Con người sẽ thích nghi ra sao?

Tầm nhìn của Van Herpen bắt đầu với các triết lý của kiến trúc sư và nhà hải dương học người Pháp Jacques Rougerie, người đã có nghiên cứu hợp nhất thế giới khoa học cùng những đổi mới về kiến trúc. Thường được gọi là “Kiến trúc sư của biển”, Rougerie – một người say đắm với biển cả cũng là người đứng sau những thiết kế nổi tiếng dưới môi trường nước như phòng thí nghiệm nửa nổi, nửa chìm. Nguồn tham chiếu của cô còn mở rộng, tiếp cận đến “Oceanix” – “thành phố nổi đầu tiên” trên thế giới, đang được triển khai ở Busan, Hàn Quốc, do kiến trúc sư Bjarke Ingels thiết kế. Concept về thành phố đặc biệt này sẽ bao gồm hệ thống tuần hoàn, không rác thải, đồng thời cả việc tái tạo môi trường sống ven biển. Các kiến trúc vĩ đãi, đầy nhân văn và thách thức quan niệm của con người về không gian sống này đã trở thành một nỗi “ám ảnh” đặc biệt trong tầm nhìn của Van Herpen về một tương lai mới – khi khoảng cách giữa người và người không còn bị phân cách bằng một mảnh đất liền vững chắc nữa. Các khái niệm về tính linh hoạt, sự phân mảnh và sự chuyển đổi từ các làn sóng thiết kế này cũng được van Herpen đem vào thế giới Haute Couture của chính mình. “Tôi muốn đưa các cấu trúc của kiến trúc vào quần áo một cách thật trôi chảy. Tôi muốn quần áo được sống, di chuyển và thở.” nhà thiết kế chia sẻ. 

Và thế rồi, tại một khu vườn nhỏ tại Paris, làng mốt đã được chiêm ngưỡng một sự giao thoa giữa các công trình kiến trúc dưới nước đầy tân tiến về đổi mới sinh học và tay nghề may đo xa hoa của chính nhà mốt Hà Lan – tạo nên của 16 tác phẩm hoàn mỹ, đỉnh cao mới của những thể nghiệm mới trong thế giới Haute Couture. Chúng ta có những chiếc váy dạ hội được cắt sát vào cơ thể, được “khâu” lại với nhau bằng các mảnh cắt laze trên nền vải lưới, hay những “vụ nổ trên biển” được nhân hóa bằng những mảnh vỡ được nhô ra theo mọi hướng trên một chiếc váy.

Nhà thiết kế người Hà Lan còn mô phỏng lại những kiến trúc trôi nổi trên mặt nước bằng các khối hình học được đặt lơ lửng trên những chiếc váy; xem nền vải tulle như mặt nước, van Herpen cho những mảnh hoa văn đó “trôi” dào dạt và được kết nối bằng những thanh sợi thủy tin mịn. Môi trường nước của Iris van Herpen còn có sự góp mặt của những loài sinh vật kỳ lạ dưới đáy đại dương, và chúng được thể hiện rõ nét bằng những chiếc váy xoắn vòng kỳ công, hay những thước vải mỏng được xếp ly y hệp những chiếc váy đang nhấp nhô. 

Uyển chuyển và tính nữ vốn được xem như những viên gạch vững chắc trong kho di sản của Iris va Herpen, vẻ đẹp này luôn được cũng cố qua từng bộ sưu tập và tất nhiên chúng cũng không thể vắng mặt trong Iris van Herpen Fall 2023 Couture. Tuy nhiên, bên cạnh lần này chúng được nhà mốt khai thác theo một cách hoàn toàn khác. Bởi lẽ, sự gai góc, kỳ vĩ, cứng cáp từ nguồn cảm hứng về các kiến trúc đã biến những thước vải xếp nếp mềm mại như nữ thần, trứ danh của van Herpen trở thành những thiết kế dành riêng cho các “chiến binh dưới nước”. Sự uyển chuyển của vải được kết hợp đặc biệt với những cánh tay phồng cứng cáp, hay những lượn vòng như thể một chiếc áo giáp sắt thực thụ. Những đường chiết eo quyến rũ ở váy cũng được “phức tạp hóa” bởi hàng loạt chi tiết đính kết kỳ công, khiến sự gợi cảm ban đầu trở nên sắc bén và đầy thu hút hơn. Trên những chiếc váy mỏng như tơ, đặc biệt chiếc váy ở look thứ 7, van Herpen đã tinh tế kết hợp với những chi tiết thêu, kết kim loại, khiến “mặt biển” óng ánh vào golden hour trở thành lớp màng thép đang nóng chảy hay làn khói độc nào đó trong không khí. Không đem đến vẻ đẹp thanh thoát, thanh tao như những bộ sưu tập trước cũng lấy cảm hứng từ nước, Iris van Herpen lần này khiến người xem ấn tượng với sự mạnh mẽ, gai góc và thậm chí dứt khoát hơn, tựa như sự phản hồi cấp bách với những vấn đề nghiêm trọng về môi trường hiện tại. 

Tương tự những đổi mới sinh học đầy tiên tiến được lồng ghép vào quy trình tạo ra các công trình thích nghi với điều kiện sống mới, bên cạnh những kỹ thuật truyền thống đặc trưng của nhà mốt như cách xếp lớp vải organza vô cùng khéo léo, những thiết kế nhẹ như không hay những chi tiết thêu kết tỉ mỉ, van Herpen còn rèn giũa khả năng đối thoại với tương lai thời trang và tiên phong trong kỹ thuật thiết kế của mình bằng các hoa văn hình học cắt laze và thêu kiểu mandala, hiệu ứng trompe l’oeil bằng vỏ sò được dát vào, hay quá trình mà nhà thiết kế gọi là “Biophilic” – khi các khuôn liên kết được cắt bằng laser và được bơm silicone có kết cấu bằng đá cẩm thạch vào vải để tạo ra vẻ ngoài óng ánh giống như những chiếc vỏ bào ngư. Bên cạnh đó, quy trình “Oceanix” tại Iris van Herpen Fall 2023 Couture đã cho ra các mẫu đồ họa đa giác nổ tung tóe ra khỏi chiếc váy và được giữ thăng bằng trên các thanh sợi thủy tinh mịn giúp phân bổ trọng lượng chính xác trên cơ thể đang chuyển động; và cả kỹ thuật “Sensorama” – cắt bằng tia nước và gấp đồng thau 0,7mm để tạo ra các dạng khoáng chất fractal 3D. Nhà thiết kế đã hoàn thiện những vẻ ngoài của mình bằng đôi bốt “bionic” chắc chắn và co giãn thoải mái, được tạo bởi mô hình kỹ thuật số và sau đó được in 3D bằng nhiều loại họa tiết khác nhau. Những đôi giày như những phiên bản thu nhỏ của các tòa nhà tương lai, như thể một Calatrava đang bao quanh mắt cá chân vậy! 

Không khó để nhận ra sự trùng khớp giữa thời điểm xuất hiện của bộ sưu tập Iris van Herpen Fall 2023 Couture với làn sóng xu hướng Mermaidcore đang khuấy động ngoài kia. Tuy nhiên, thay vì tạo ra những diện mạo hoàn mỹ như mỹ nhân ngư để bắt kịp xu hướng thì van Herpen lại thể hiện một tầm nhìn mới mẻ hơn, tiếp cận một cách trí tuệ hơn để khám phá khoa học kiến trúc thông qua lăng kính biển khơi. Giống như các thiết kế của Oceanix và Rougerie tạo ra sự cân bằng hài hòa giữa việc tham chiếu và ảnh hưởng đến môi trường đại dương, các thiết kế ở thế giới van Herpen đã nỗ lực làm mờ ranh giới giữa thời trang và kiến trúc nổi dưới nước, từ đó thu hẹp khoảng cách giữa các thiết kế có thể mặc được và thiết kế chức năng thích nghi với biến đổi của môi trường xung quanh. Cô ấy đã hình dung ra một thế giới mới nơi con người sẽ thích nghi với những thay đổi mới về môi trường, để tạo ra những kỳ tích mới, những “Architectonics” mới trong thời trang, đưa Haute Couture vượt xa hơn một bước so với quan niệm truyền thống và một lần nữa thế giới Couture của Iris van Herpen tiếp tục đặt ra một nguyên mẫu hình ảnh cho tương lai của nhân loại sẽ trông như thế nào. 

Giống như các thiết kế của Oceanix và Rougerie tạo ra sự cân bằng hài hòa giữa việc tham chiếu và ảnh hưởng đến môi trường đại dương, các thiết kế ở thế giới van Herpen đã nỗ lực làm mờ ranh giới giữa thời trang và kiến trúc nổi dưới nước, từ đó thu hẹp khoảng cách giữa các thiết kế có thể mặc được và thiết kế chức năng thích nghi với biến đổi của môi trường xung quanh.

Thực hiện Dory