Nhà thiết kế 100 tuổi Iris Apfel: Một tài năng khác biệt với thời đại

Ngày đăng: 16/05/21

Iris Apfel, nhà thiết kế thời trang là hiện thân của câu nói “tuổi tác chỉ là một con số”, bà sẽ tròn 100 tuổi vào năm nay. Sau khi mở công ty sản xuất vải cùng chồng mình vào thập niên 50, bà đã nổi tiếng khắp thế giới. Bà đã không ngừng học hỏi xuyên suốt những năm tháng tuổi trẻ, và kể cả sau này.

Khi còn trẻ, hàng ngày Iris Apfel làm việc ở Women’s Wear và cho nhà thiết kế nội thất Elinor Johnson. Bà có niềm đam mê với kiến trúc mãnh liệt, điều đó chứng minh qua việc bà liên tục tham gia vào những dự án tái thiết kế nội thất, thậm chí có một vào dự án còn được thực hiện ở Nhà Trắng. Ngay cả khi bà đã nghỉ hưu vào năm 1992, bà vẫn không ngừng tìm kiếm và thực hiện các dự án khác nhau liên quan đến nghệ thuật. Iris Apel là nhà tiên phong trong nhiều lĩnh vực. Ở thời của bà, khi nhiều phụ nữ vẫn đi theo những giá trị truyền thống, bà đã tạo nên sự khác biệt.

Dưới đây là một bài phỏng vấn thể hiện cá tính đặc trưng của bà, khi bà nói lên quan điểm về phong cách thời trang.

 

Cô Apfel, cô có cần phải dũng cảm để trở nên có phong cách không?

Tôi chưa bao giờ nghĩ đến những điều như vậy, nhưng cũng có thể. Nhưng tại sao tôi phải lo lắng? Cảnh sát thời trang sẽ chẳng đến và tống tôi vào tù! Tôi thích những gam màu tươi sáng, nhưng tôi chưa bao giờ làm bất cứ điều gì để trở thành một kẻ nổi loạn… Tôi chỉ làm vì tôi nghĩ nó rất vui và tốt cho tôi. Miễn là tôi không xúc phạm mẹ hoặc chồng, những gì người khác nghĩ là vấn đề của họ, không phải của tôi!

Có phải cô đã luôn luôn có một niềm đam mê với màu sắc?

Tôi không hiểu được những gam màu nhạt! Những gam màu như vậy khiến tôi lo lắng. Tôi không bao giờ có thể giống như mẹ tôi bởi vì bà nhìn lúc nào cũng chỉn chu! Bà thức dậy vào buổi sáng và trông như thể bà vừa bước ra từ chiếc hộp Chicago Coin. Lúc nào bà cũng hoàn hảo. Và tôi không như vậy. Mọi người sẽ quay lại nhìn bà, nhưng theo một cách khác hoàn toàn khi nhìn tôi. Trong thời trang, mẹ tôi rất kỉ luật. Tôi thì không như vậy!

Cô dường như cần một sự ngẫu hứng nhất định trong cuộc sống của mình.

Ồ, tất nhiên rồi! Chúa ơi, tôi không thể sống trong một thế giới cứng nhắc… Nếu tôi biết mình sẽ làm gì mỗi ngày, tôi sẽ phát điên lên mất! Mỗi ngày là một ngày mới. Tôi không phải là người tuân thủ theo kế hoạch. Bạn có thể làm điều đúng hoặc điều sai, nhưng bạn vẫn sẽ làm. Tôi vẫn đang thử nghiệm, tôi tò mò và tôi thử mọi thứ. Và nếu tôi thích điều tôi làm, tôi sẽ làm thêm một lần nữa!

Vì vậy, cô không bao giờ cảm thấy thời trang là công việc?

Ôi, Chúa ơi, không, nếu không cảm thấy thích thú, tôi sẽ không làm! Mọi người nghĩ có lẽ tôi chỉ sống để trưng diện, điều đó thật nực cười. Tôi thường chỉ mặc chiếc quần jean cũ và một chiếc áo len hoặc những thứ tương tự ở những nơi tôi cảm thấy thoải mái.

Thật khó để hình dung ra cô trong chiếc áo len cũ và một chiếc quần jean.

Thật ư?

Nhưng những bức ảnh của cô trông lúc nào cũng hoàn hảo.

Chà, hầu hết mọi người không muốn nhìn thấy bạn khi bạn ăn mặc xuề xoà… Tôi không bao giờ xuề xoà, tôi luôn trông chỉn chu! (Cười) Nhưng ngay cả khi tôi trưng diện, tôi vẫn thích được thoải mái. Nếu không, tôi chẳng bao giờ muốn mặc bộ đồ đó. Tôi không chú ý đến xu hướng hay bất cứ thứ gì. Tôi chưa bao giờ tập tễnh đi vào đôi giày cao gót quá cao vì chúng là mốt.

Bạn không thể học được phong cách. Phong cách, tôi nghĩ, nằm trong DNA của bạn. Nó là một cái gì đó cố hữu.

Đó có phải là một vấn đề trong thời trang ngày nay? Mọi người mặc những thứ không thoải mái để chạy theo xu hướng?

Ôi không. Tôi nghĩ quần áo hiện đại là quá thoải mái! Mọi người vin vào đó và bắt đầu trở nên luộm thuộm, không ai còn chú ý đến điều gì là phù hợp. Phù hợp dường như là một điều giới trẻ không mấy để tâm. Quần thể thao thì cũng được thôi, nhưng bạn không nên mặc quần thể thao đến nhà hát. Tôi nghĩ đó là sự thiếu tôn trọng đối với các nghệ sĩ trên sân khấu! Nhà hát là một chốn thiêng liêng. Bạn nên trân trọng các loại hình thủ công tỉ mỉ, nghệ thuật hay thức ăn ngon… Nếu bạn đi đến những chỗ để thưởng thức các loại hình nghệ thuật, bạn nên ăn mặc phù hợp. Nếu bạn bước vào,  trông giống như một con heo với dép xỏ ngón và một chiếc áo len bẩn thỉu, tôi nghĩ đó là một sự sỉ nhục!

Bạn nên trân trọng các loại hình thủ công tỉ mỉ, nghệ thuật hay thức ăn ngon… Nếu bạn đi đến những chỗ để thưởng thức các loại hình nghệ thuật, bạn nên ăn mặc phù hợp. Nếu bạn bước vào, trông giống như một con heo với dép xỏ ngón và một chiếc áo len bẩn thỉu, tôi nghĩ đó là một sự sỉ nhục!

Cô nghĩ điều gì là nguyên nhân dẫn đến sự đi xuống này?

Điều đó diễn ra trong toàn bộ xã hội, tôi chắc hẳn bạn đã nhận thấy. Cách mọi người cư xử? Cách họ nói chuyện, cách họ ăn mặc, vẻ ngoài của họ? Mọi điều! Đó là sự suy đồi của toàn xã hội. Nhiều năm trước, bạn không thể bước vào một nhà hàng sang trọng nếu bạn không có áo khoác! Họ thậm chí có sẵn áo khoác trên cửa và họ sẽ mặc cho bạn. Mọi người đều ăn mặc đẹp khi đến nhà hàng. Tôi thích cảm giác khi tôi đến một nhà hàng, nhìn sang bàn bên cạnh và mọi người trông thật hấp dẫn; nó giúp tôi ngon miệng hơn. Khi tôi nhìn thấy một người thô lỗ với chiếc áo sơ mi hở hang và bộ ngực đầy lông lá, tôi sẽ mất đi khẩu vị! Tôi nghĩ đó chỉ là sự thiếu tôn trọng.

Ý cô là sự thiếu tôn trọng với những người xung quanh?

Thiếu tôn trọng bản thân! Tôi nghĩ nếu bạn đi ra ngoài, bạn không nhất thiết lúc nào cũng phải ăn diện. Tôi chắc chắn không phải là người ủng hộ điều đó. Nhưng bạn phải trông sạch sẽ, gọn gàng và, bạn biết đấy, không phản cảm. Có một số những người lang thang trên Đại lộ số 5 vào mùa hè, một số những người phụ nữ có bờ mông vĩ đại lại mặc quần bó hoặc quần jean bó sát … Có vẻ như đối với tôi, những ai càng ít hấp dẫn thì họ sẽ càng ăn mặc hở hang.

Cô có nhớ bối cảnh thời trang New York trong quá khứ?

Tôi sẽ không than thở đâu, nhưng New York đã từng có một bối cảnh thời trang rất vĩ đại và tôi nghĩ bây giờ mọi thứ không còn được như trước nữa. Nếu bạn đi bộ xuống Đại lộ số 5 hoặc Đại lộ Park vào những năm 50 và 60, mọi người trông thật tuyệt vời. Bây giờ, nếu bạn sạch sẽ và ăn mặc đẹp, bạn trông giống như một kẻ quái dị. Đó là một thế giới khác.

Tại sao lại như vậy?

Trước hết, quần áo là quần áo. Chúng được làm đúng cách với những loại vải đẹp. Có những nhà thiết kế tuyệt vời biết cách cắt, may và xếp nếp. Hồi đó ở New York, chúng tôi đã có một số nhà thiết kế giỏi nhất.

Bạn có nhớ mọi thứ đã thay đổi, chẳng hạn như khi Mỹ bước vào Thế chiến thứ hai?

Ồ, tất nhiên đã có sự thay đổi. Thời trang không còn là ưu tiên. Trọng tâm không phải là may quần áo đẹp. Các nhà máy thay đổi, họ may quần áo quân đội và những thứ tương tự như vậy, mọi người có tâm trạng u sầu. Không có bất cứ thứ gì liên quan đến thời trang! Mọi thứ đã được đơn giản hóa.

Bởi vì vải đã được phân phối để phục vụ cho chiến tranh?

Đúng vậy, phải đến sau chiến tranh, Dior mới cho ra đời mẫu *New Look. Ông may quần áo với những chiếc váy đồ sộ vì sau ngần ấy thời gian, cuối cùng chúng ta lại có thừa vải. Đó là điều thú vị nếu bạn thực sự muốn học về thời trang, đó là một bức tranh về cuộc sống hàng ngày. Môi trường chính trị, môi trường kinh tế, hành vi xã hội — tất cả đều được phản ánh trong thời trang.

Thời trang ngày nay nói gì về cuộc sống hàng ngày của chúng ta?

Tôi nghĩ rằng hầu hết mọi người không biết họ thực sự là ai. Họ cảm thấy yên tâm nếu họ trông giống những người khác hoặc nếu điều đó đang là xu hướng … Mọi người cảm thấy bứt rứt về vể ngoài của mình! Thật không thể tin được! Họ không biết phải mặc gì hoặc làm như thế nào và họ rất không hài lòng. Nhưng bạn không thể học phong cách. Phong cách, tôi nghĩ nó nằm trong DNA của bạn. Bạn có thể học cách trở nên thời trang hơn, bạn có thể học cách ăn mặc đẹp hơn, nhưng tôi không nghĩ rằng bạn có thể học được phong cách. Tôi nghĩ đó là một cái gì đó cố hữu. Bạn phải biết mình là ai trước và phát triển từ đó – điều đó cần rất nhiều nỗ lực! Hầu hết mọi người không muốn làm điều đó. Và nếu họ không muốn làm, và họ cảm thấy căng thẳng, tôi sẽ luôn nói rằng bạn nên cảm thấy hạnh phúc hơn là phải áp lực trưng diện.

Thực hiện: Nhi Nguyễn

Theo Emma Robertson/ The Talks

Chú thích:

1. New Look (Dior): Ngày 12-2-1947, nhà thiết kế Christian Dior cho ra mắt bộ sưu tập New Look. Nó trở thành hiện tượng chỉ sau một đêm. Đó là một bộ sưu tập đầy nữ tính và gợi cảm, với những chiếc đầm phồng, thắt eo nhỏ và dài ngang bắp chân. Đó là một cách để Dior bày tỏ quan điểm phản chiến, chống lại sự nam tính mạnh mẽ của trang phục chiến tranh.