Sự phát triển thịnh suy của giày cao gót

Ngày đăng: 05/02/21

Trong thế giới ngày nay, dù nó có tiến bộ đến đâu, chúng ta vẫn coi giày cao gót là phụ kiện dành cho phụ nữ. Chúng được tạo ra để khiến ta cảm thấy mạnh mẽ, nữ tính, sang trọng, táo bạo hoặc bất cứ mỹ từ nào mà nó được vẽ ra trên các phương tiện truyền thông.

Sự thật giày cao gót ban đầu được sản xuất cho nam giới vì lý do thiết thực và như một cách thể hiện địa vị xã hội. Loài người từng xem một đôi giày gót cao được mang bởi nam giới để chứng tỏ địa vị xã hội cao hơn và vượt trội hơn so với những người xung quanh họ. Qua bài viết này, hãy xem qua quá trình phát triển của nó trong lịch sử, cho đến thời điểm hiện tại, khi giày cao gót hầu như chỉ được mang bởi phụ nữ và được coi là “phục sức cho sự nữ tính”.

Đây là lịch sử phát triển của giày cao gót

1500s

Giày cao gót có nguồn gốc sáng tạo mang tính thực dụng. Ban đầu chúng được phát minh bởi những người lính Ba Tư để giúp chân của họ có được sự thăng bằng tốt và dễ dàng hơn ở trong kiềng khi cưỡi ngựa. Điều này để họ có thể bắn cung tên của mình được chuẩn xác.

Giày cao gót nhanh chóng trở thành phụ kiện tiêu chuẩn của những người cưỡi ngựa Ba Tư. Bên cạnh việc chỉ mang giày cao lúc cỡi ngựa, họ còn mang nó hàng ngày như một cách thức khoe mẽ, vì sở hữu ngựa là dấu hiệu của sự giàu có và quyền lực. Đi giày có gót giúp phô trương quyền lực của nam giới trong thời kỳ này.

Những đôi giày có gót sau đó được du nhập đến châu Âu và giới thiệu với các nhà cai trị châu Âu, bởi Persia’s Shah Abbas – người có đội kỵ binh lớn nhất thế giới lúc bấy giờ. Tầng lớp quý tộc Châu Âu đã nhìn thấy những đôi giày có gót này và sử dụng chúng cho chính họ vì họ cũng coi chúng là biểu tượng của quyền lực và nam tính. Thậm chí, người ta còn cho rằng gót càng cao thì địa vị của người mang càng mạnh mẽ và quan trọng.

Phụ nữ cũng bắt đầu đi giày cao vào thời điểm này vì lý do bảo vệ. Chúng thường được gọi là ‘chopines’ và được sử dụng làm ‘giày ngoài’ để che chắn những đôi giày mắc tiền của phụ nữ khỏi bụi bẩn. Những đôi giày làm từ kim loại hoặc nút chai đặc biệt phổ biến ở Tây Ban Nha và Venice ở Ý.

Điều thú vị là giày cao gót vô cùng phổ biến với giới mại dâm vào thời điểm đó. Những đôi giày này khá cao, có chiều cao lên tới 20 inch. Hãy lưu ý rằng giày cao gót trung bình của vũ nữ thoát y hiện nay, vốn được xem là rất cao và khó mang, cũng chỉ có 7 inch. Cũng giống như giày nam vào thời điểm đó, chiều cao của gót giày tương đương với địa vị xã hội của người phụ nữ trong xã hội.

1600s

Một trong những người đi giày cao gót nổi tiếng nhất giai đoạn này là Vua Louis XIV của Pháp – người chỉ cao 5ft4 (tầm 1m64). Ông đi giày cao gót để có vẻ cao hơn, quyền lực hơn trước tòa và thậm chí còn thông qua luật định rằng chỉ những người thuộc dòng dõi quý tộc mới được đi giày cao gót để đảm bảo uy tín của chiếc giày.

Trong những bức chân dung của buổi trình diễn hoàng gia, gót chân của ông thường bị nhuộm đỏ – vốn được xem là một sắc tố để nhấn mạnh địa vị xã hội cao cấp nhất của ông. Ông cũng thực thi một luật định cấm bất cứ ai không mang giày đế đỏ vào tòa án của mình. Chính từ biểu tượng của sự sang trọng và uy tín này mà nhà thiết kế giày dép nổi tiếng người Pháp, Christian Louboutin, đã lấy cảm hứng cho đôi giày cao gót đế đỏ của mình.

1700s

Qua thế kỷ 18, giày cao gót ngày càng trở nên phân biệt giới tính, trong đó gót của phụ nữ trở nên cao hơn, hẹp hơn và ‘mỏng manh hơn’ trong khi giày cao gót của nam giới trở nên rộng hơn và chắc chắn hơn. Trên thực tế, vào khoảng năm 1730, nam giới đã hoàn toàn ngừng đi giày gót cao vì tính nữ được gán cho phụ kiện này.

Cách mạng Pháp chống lại tầng lớp quý tộc năm 1789 đã chấm dứt việc hoàng gia sử dụng giày cao cho nam. Nó cũng dẫn đến sự suy đồi của những người đàn ông thường đi giày cao gót vì sự chán ghét mới phát hiện ra của họ đối với hoàng gia và mọi thứ liên quan đến nó.

1800s

Giày cao gót đã trở lại vào thời đại Victoria và dành cho phụ nữ. Giờ đây, được coi là một loại giày nữ tính, giày cao gót trở thành hiện thân cho sự tinh tế và nữ tính của một người phụ nữ. Sự ra đời của máy khâu vào năm 1846 là một cuộc cách mạng, giúp cho phần trên của giày có thể được khâu gọn gàng vào đế của loại giày này, tạo ra một mu bàn chân cong nhẹ thể hiện sự nữ tính.

Các phương tiện truyền thông cũng đóng một vai trò quan trọng trong phong cách thời trang của phụ nữ châu Âu thời đó dưới dạng ‘Bưu thiếp Pháp’ (những tấm bưu thiếp trong đó hình ảnh một phụ nữ khỏa thân, tạo dáng như một bức tượng cổ điển, chân mang giày cao gót). Điều này làm dấy lên ý tưởng rằng giày cao gót thật quyến rũ và vô cùng hợp thời trang. Giày có gót khối vuông, ngắn, với chiều cao 2 inch trở thành kiểu giày được lựa chọn nhiều.

1900s

Các phong trào đòi quyền tự do và đấu tranh cho quyền phụ nữ vào đầu thế kỷ 20 là nguyên nhân khiến cho giày có gót phẳng hơn, thiết thực hơn do nhu cầu về độ thoải mái tăng cao. Phần lớn gót giày vẫn dưới 2 inch cho đến những năm 1920, giai đoạn thời trang trở nên kiểu cách, đề cao sự sáng tạo và chủ nghĩa cá nhân. Sự hồi sinh của giày gót cao trong những năm 20, một phần là do thời trang trở nên táo bạo hơn, và vì thế mà thiết kế của giày dép cũng không thể kém cạnh.

Cuộc Đại suy thoái kinh tế vào những năm 1930 và Thế chiến II đã làm cho sự phổ biến của giày cao gót giảm mạnh do nhu cầu về một đôi giày thấp, rộng và thiết thực hơn ngày càng tăng. Thời trang cao cấp và xa xỉ là mối quan tâm xa vời nhất của mọi người vào thời điểm đó.

Giày cao gót không xuất hiện trở lại cho đến những năm 1950 khi các nhà thiết kế thời trang, chẳng hạn như Christian Dior, xuất hiện trên thị trường. Những nhà thiết kế này đã hình thành nên ngành công nghiệp thời trang, đã và đang tiếp tục phát triển mạnh mẽ cho đến ngày nay.

Chính sự hợp tác của Dior với Roger Vivier, một nhà thiết kế giày người Pháp, đã phát minh ra loại giày gót nhọn. Tiếp đó, ngày càng có nhiều thiết kế giày cao gót có thể được nhìn thấy trong các cửa hàng mua sắm và sự xuất hiện của các minh tinh màn bạc lớn của Hollywood như Marilyn Monroe hay Audrey Hepburn – những người luôn mang những đôi giày cao gót thời thượng cả trong phim lẫn ngoài đời, khiến cho sự xuất hiện của các buổi trình diễn giày cao gót trở nên vô cùng phổ biến. Giày gót nhọn hoàn toàn chiếm lĩnh thị trường thời trang giày dép nữ trong suốt những năm 1960.

Vào những năm 1970 đã chứng kiến sự kết thúc của kỷ nguyên vương thịnh của giày gót nhọn, nhường chỗ cho loại giày cao đế thô, được cả nam và nữ mang. Các nhà thiết kế giày danh tiếng như Manolo Blahnik đã một lần nữa khiến cho giày cao gót trở nên phổ biến vào những năm 1980 và 1990, nơi giày gót cao và những kiểu giày thời thượng, theo xu hướng được đưa lên sàn catwalk, Hollywood và cuối cùng là tủ giày của mọi phụ nữ.

Hiện tại

Ban đầu được tạo ra và mang bởi nam giới và bây giờ hầu như chỉ được mang bởi phụ nữ, giày cao gót đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển thịnh suy khác nhau. Hình ảnh đôi giày cao gót đại diện cho nhiều giá trị khác biệt trong suốt các thời đại lịch sử, từ nam tính và quyền lực cho đến uy tín và quý tộc, cho đến nữ tính và sự hấp dẫn giới tính.

Ngày nay loại giày này có kiểu dáng vô cùng phong phú, với vô số lựa chọn ngoài kia. Giày cao gót vẫn được coi là một loại giày nữ tính và đàn ông vẫn không mặn mà với kiểu giày này, có lẽ là trừ drag queen. Chúng không còn quá đắt đỏ, độc quyền hay cao quý như nó từng là như thế xuyên suốt quá trình phát triển, khi giá thành đa dạng, phù hợp với mọi tầng lớp xã hội.

Lịch sử của món phụ kiện cho phụ nữ này là lâu đời và được nhìn nhận rằng sẽ vẫn phát triển, thịnh hành ở một tương lai xa hơn. Điều này đặt ra câu hỏi, liệu rằng sự sáng tạo sẽ còn khiến chúng trở nên đặc sắc hay thú vị như thế nào ở thì tương lai?